Cho:
- Thể tích hợp kim \( V = 1 \text{ dm}^3 = 1 \times 10^{-3} \text{ m}^3 \)
- Khối lượng hợp kim \( m = 9,850 \text{ kg} \)
- Khối lượng riêng bạc \( \rho_{\text{Ag}} = 10500 \text{ kg/m}^3 \)
- Khối lượng riêng thiếc \( \rho_{\text{Sn}} = 2700 \text{ kg/m}^3 \)
Gọi:
- \( m_{\text{Ag}} \) là khối lượng bạc trong hợp kim
- \( m_{\text{Sn}} \) là khối lượng thiếc trong hợp kim
Ta có:
\[
m_{\text{Ag}} + m_{\text{Sn}} = 9,850 \quad (1)
\]
Thể tích của hợp kim bằng tổng thể tích bạc và thiếc:
\[
V = V_{\text{Ag}} + V_{\text{Sn}} = \frac{m_{\text{Ag}}}{\rho_{\text{Ag}}} + \frac{m_{\text{Sn}}}{\rho_{\text{Sn}}}
\]
Thay số:
\[
1 \times 10^{-3} = \frac{m_{\text{Ag}}}{10500} + \frac{m_{\text{Sn}}}{2700} \quad (2)
\]
Từ (1):
\[
m_{\text{Sn}} = 9,850 - m_{\text{Ag}}
\]
Thay vào (2):
\[
1 \times 10^{-3} = \frac{m_{\text{Ag}}}{10500} + \frac{9,850 - m_{\text{Ag}}}{2700}
\]
Nhân cả hai vế với 10500 × 2700 để khử mẫu:
\[
1 \times 10^{-3} \times 10500 \times 2700 = m_{\text{Ag}} \times 2700 + (9,850 - m_{\text{Ag}}) \times 10500
\]
Tính bên trái:
\[
1 \times 10^{-3} \times 10500 \times 2700 = 1 \times 10^{-3} \times 28,350,000 = 28,350
\]
Phân phối vế phải:
\[
28,350 = 2700 m_{\text{Ag}} + 9,850 \times 10500 - 10500 m_{\text{Ag}} = (2700 - 10500) m_{\text{Ag}} + 103,425,000
\]
Tính hiệu:
\[
2700 - 10500 = -7800
\]
Vậy:
\[
28,350 = -7800 m_{\text{Ag}} + 103,425,000
\]
Chuyển hằng số sang vế trái:
\[
-7800 m_{\text{Ag}} = 28,350 - 103,425,000 = -103,396,650
\]
Suy ra:
\[
m_{\text{Ag}} = \frac{103,396,650}{7800} \approx 13,253.4 \text{ kg}
\]
Điều này không hợp lý vì tổng khối lượng chỉ 9,850 kg, chứng tỏ sai sót trong tính toán.
Kiểm tra lại đơn vị:
- Thể tích đã đổi sang m³: \(1 \text{ dm}^3 = 10^{-3} \text{ m}^3\)
- Khối lượng riêng đúng đơn vị kg/m³
- Việc nhân cả hai vế với 10500×2700 có thể khiến số quá lớn, gây nhầm lẫn.
Thay vào tính toán theo cách khác:
Từ (2):
\[
10^{-3} = \frac{m_{\text{Ag}}}{10500} + \frac{9.85 - m_{\text{Ag}}}{2700}
\]
Nhân cả vế với 10500 × 2700 = 28,350,000:
\[
10^{-3} \times 28,350,000 = m_{\text{Ag}} \times \frac{28,350,000}{10500} + (9.85 - m_{\text{Ag}}) \times \frac{28,350,000}{2700}
\]
Tính các phân số:
\[
\frac{28,350,000}{10500} = 2700
\]
\[
\frac{28,350,000}{2700} = 10500
\]
Vậy:
\[
28350 = 2700 m_{\text{Ag}} + 10500 (9.85 - m_{\text{Ag}})
\]
Phân phối:
\[
28350 = 2700 m_{\text{Ag}} + 10500 \times 9.85 - 10500 m_{\text{Ag}}
\]
\[
28350 = 2700 m_{\text{Ag}} + 103425 - 10500 m_{\text{Ag}}
\]
\[
28350 - 103425 = (2700 - 10500) m_{\text{Ag}}
\]
\[
-75075 = -7800 m_{\text{Ag}}
\]
Suy ra:
\[
m_{\text{Ag}} = \frac{75075}{7800} \approx 9.625 \text{ kg}
\]
Từ (1):
\[
m_{\text{Sn}} = 9.85 - 9.625 = 0.225 \text{ kg}
\]
**Kết luận:**
- Khối lượng bạc trong hợp kim là khoảng **9,625 kg**
- Khối lượng thiếc trong hợp kim là khoảng **0,225 kg**