- Ngôn ngữ nói: Là loại ngôn ngữ được sử dụng trong giao tiếp trực tiếp, thường diễn ra qua các hình thức như trò chuyện, đối thoại, tranh luận,... Ngôn ngữ nói có những đặc trưng riêng biệt so với ngôn ngữ viết, bao gồm:
* Tính chất trực tiếp: Ngôn ngữ nói được tạo ra và nhận ngay tại thời điểm giao tiếp, không có sự can thiệp của bất kỳ phương tiện ghi chép hay truyền tải nào. Điều này giúp cho cuộc trò chuyện trở nên tự nhiên, linh hoạt và phản ánh chính xác cảm xúc, thái độ của người nói.
* Tính chất đa dạng về âm thanh, giọng điệu: Ngôn ngữ nói sử dụng nhiều yếu tố phi ngôn ngữ như âm thanh, giọng điệu, cử chỉ, nét mặt để thể hiện ý nghĩa. Ví dụ, cùng một câu nói "Xin chào", nhưng nếu được phát âm với giọng điệu khác nhau (giọng trầm, giọng cao, giọng vui vẻ) sẽ mang những sắc thái biểu cảm khác nhau.
* Tính chất ngắn gọn, súc tích: Do tính chất trực tiếp và nhanh chóng của giao tiếp, ngôn ngữ nói thường được sử dụng ngắn gọn, súc tích, tránh rườm rà, dài dòng.
* Tính chất thay đổi linh hoạt: Trong quá trình giao tiếp, ngôn ngữ nói có thể thay đổi linh hoạt tùy thuộc vào hoàn cảnh, đối tượng giao tiếp và mục đích giao tiếp.
- Ngôn ngữ viết: Là loại ngôn ngữ được sử dụng trong các văn bản, tài liệu, sách báo, thư từ,... Ngôn ngữ viết có những đặc trưng riêng biệt so với ngôn ngữ nói, bao gồm:
* Tính chất cố định: Ngôn ngữ viết được ghi lại bằng chữ viết trên giấy hoặc các phương tiện lưu trữ khác, do đó nó có tính chất cố định, không thay đổi theo thời gian.
* Tính chất trừu tượng: Ngôn ngữ viết sử dụng các ký hiệu, dấu câu, từ ngữ để thể hiện ý nghĩa, do đó nó có tính chất trừu tượng, khó nắm bắt được toàn bộ sắc thái biểu cảm của người viết.
* Tính chất rõ ràng, mạch lạc: Ngôn ngữ viết cần phải rõ ràng, mạch lạc, dễ hiểu, tránh mơ hồ, gây nhầm lẫn.
* Tính chất đa dạng về phong cách: Ngôn ngữ viết có thể được sử dụng ở nhiều phong cách khác nhau như phong cách khoa học, phong cách nghệ thuật, phong cách hành chính,... Mỗi phong cách đều có những quy tắc và yêu cầu riêng.
Kết luận:
Việc phân biệt giữa ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết là rất quan trọng vì nó giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách sử dụng ngôn ngữ phù hợp với từng tình huống cụ thể. Hiểu biết về hai loại ngôn ngữ này cũng giúp chúng ta nâng cao khả năng giao tiếp và viết lách hiệu quả.