Bài thơ thứ nhất:
Bài thơ "Đổi cả thiên thu tiếng mẹ cười" của nhà thơ Nguyễn Duy là một tác phẩm trữ tình, thể hiện nỗi lòng da diết, xót xa của tác giả khi nghĩ về những hy sinh thầm lặng của mẹ. Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh ẩn dụ "tiếng mẹ cười", gợi lên sự ấm áp, yêu thương, nhưng cũng ẩn chứa nỗi buồn man mác.
Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ đối lập giữa "tiếng mẹ cười" và "nước mắt chảy ngược vào tim". "Nước mắt chảy ngược vào tim" là hình ảnh ẩn dụ cho nỗi đau, sự tiếc nuối, day dứt khôn nguôi của người con khi nghĩ về những hy sinh thầm lặng của mẹ. Mẹ luôn âm thầm chịu đựng, hi sinh vì con cái, nhưng con cái lại chẳng thể nào bù đắp được hết những gì mẹ đã dành cho họ.
Câu thơ "ví mà tôi đổi thời gian được, đổi cả thiên thu tiếng mẹ cười" thể hiện khát khao mãnh liệt muốn được trở về bên mẹ, được nghe tiếng mẹ cười. Thời gian trôi qua nhanh chóng, mẹ già yếu đi từng ngày, khiến con càng thêm hối hận vì những lỗi lầm, những lần làm mẹ buồn.
Bài thơ khép lại bằng hình ảnh "con chim non liệng cánh bay về tổ", gợi lên niềm vui sướng, hạnh phúc khi được trở về bên vòng tay mẹ. Nhưng đồng thời, nó cũng gợi lên nỗi lo lắng, sợ hãi trước sự tàn nhẫn của thời gian, sợ rằng sẽ không kịp trở về bên mẹ nữa.
Bài thơ thứ hai:
Bài thơ "Mẹ ta trả nhớ về không" của nhà thơ Đỗ Trung Quân là một tác phẩm trữ tình, thể hiện tình cảm sâu sắc và sự trân trọng của tác giả đối với mẹ. Bài thơ mở đầu bằng hình ảnh "ngày xưa chào mẹ ta đi", gợi lên sự hồn nhiên, ngây thơ của tuổi trẻ.
Tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ đối lập giữa "chào mẹ ta đi" và "ta về thì khóc, mẹ cười". "Chào mẹ ta đi" là hành động tự nhiên, vô tư của tuổi trẻ, nhưng khi trưởng thành, quay trở về, con lại "khóc" vì những lỗi lầm, những lần làm mẹ buồn. Còn mẹ vẫn "cười", bởi bà luôn bao dung, vị tha, sẵn sàng tha thứ cho mọi lỗi lầm của con.
Hình ảnh "ngày xưa chào mẹ ta đi" được lặp lại ở cuối bài thơ, tạo nên sự tương phản rõ nét. Khi còn trẻ, con chỉ biết chạy theo những ước mơ, hoài bão, bỏ quên mẹ ở phía sau. Đến khi trưởng thành, quay trở về, con mới nhận ra rằng mẹ đã già yếu, sức khỏe giảm sút, và con đã không còn kịp để báo đáp công ơn dưỡng dục của mẹ.
Câu thơ "lạ không?" đặt ra câu hỏi về sự khác biệt trong cách nhìn nhận cuộc sống của mẹ và con. Con thì bận rộn với công việc, với những mối quan hệ xã hội, còn mẹ thì chỉ mong ngóng con về thăm. Sự khác biệt này khiến con phải suy ngẫm, và từ đó, con càng thêm trân trọng những giây phút được ở bên mẹ.
So sánh:
Cả hai bài thơ đều thể hiện tình cảm sâu sắc và sự trân trọng của tác giả đối với mẹ. Tuy nhiên, mỗi bài thơ có cách thể hiện riêng. Bài thơ thứ nhất tập trung vào nỗi lòng da diết, xót xa của tác giả khi nghĩ về những hy sinh thầm lặng của mẹ. Còn bài thơ thứ hai lại tập trung vào việc thể hiện sự trưởng thành, thấu hiểu của người con đối với mẹ.
Đánh giá:
Cả hai bài thơ đều là những tác phẩm hay, giàu ý nghĩa, thể hiện tình cảm sâu sắc và sự trân trọng của tác giả đối với mẹ. Mỗi bài thơ mang đến cho người đọc những suy ngẫm về tình mẫu tử thiêng liêng, về những giá trị truyền thống, đạo đức tốt đẹp của gia đình.