a. Thiết kế quy trình phát hiện và định lượng vết protein gây dị ứng (ví dụ: đậu phộng) trong thực phẩm bằng ELISA và LC–MS/MS; nêu bước tiền xử lý mẫu. b. So sánh ưu/nhược ELISA và LC–MS/MS về độ nhạy...

a. **Quy trình phát hiện và định lượng vết protein gây dị ứng (ví dụ: đậu phộng) trong thực phẩm bằng ELISA và LC–MS/MS:** **Bước 1: Tiền xử lý mẫu** - **Lấy mẫu:** Lấy mẫu thực phẩm cần phân tích. - **Nghiền mẫu:** Nghiền mẫu thực phẩm trong môi trường thích hợp (thường là dung dịch phosphate-buffered saline - PBS) để thu được dung dịch đồng nhất. - **Tách chiết protein:** Sử dụng phương pháp chiết tách protein, có thể là phương pháp chiết ethanol hoặc aceton để tách protein gây dị ứng khỏi các thành phần khác trong mẫu. - **Lọc mẫu:** Lọc dung dịch đã tách chiết để loại bỏ tạp chất và các hạt rắn. - **Pha loãng mẫu:** Pha loãng mẫu ở nồng độ thích hợp cho từng phương pháp ELISA và LC–MS/MS. **Bước 2: Phân tích bằng ELISA** - **Chuẩn bị đĩa ELISA:** Gắn kháng thể đặc hiệu với protein gây dị ứng lên đĩa. - **Thêm mẫu:** Thêm mẫu đã chuẩn bị vào đĩa, để cho protein gây dị ứng liên kết với kháng thể. - **Rửa:** Rửa đĩa để loại bỏ các protein không liên kết. - **Thêm kháng thể phát hiện:** Thêm kháng thể thứ hai được gắn với enzyme, cho phép phát hiện protein gây dị ứng. - **Thêm chất phát quang:** Thêm chất phát quang để phát hiện độ mạnh tín hiệu từ enzym. - **Đo lường:** Đo độ hấp thụ tại bước sóng nhất định để xác định nồng độ protein gây dị ứng. **Bước 3: Phân tích bằng LC–MS/MS** - **Tiêm mẫu:** Tiêm mẫu đã xử lý vào hệ thống sắc ký lỏng. - **Sắc ký lỏng:** Sử dụng sắc ký lỏng để tách biệt các hợp chất trong mẫu. - **Phân tích khối lượng:** Sử dụng khối phổ (MS) để xác định các protein và tính toán nồng độ của chúng dựa trên tín hiệu thu được. b. **So sánh ưu/nhược ELISA và LC–MS/MS:** - **Độ nhạy:** - **ELISA:** Thường có độ nhạy cao nhưng giới hạn phát hiện có thể không bằng LC–MS/MS. Thích hợp cho việc phát hiện protein ở nồng độ thấp. - **LC–MS/MS:** Thường có độ nhạy rất cao, có thể phát hiện protein ở nồng độ cực thấp (pg/mL). - **Chọn lọc:** - **ELISA:** Có độ chọn lọc tốt cho protein đã biết, tuy nhiên có thể bị ảnh hưởng bởi sự hiện diện của các protein tương tự trong mẫu. - **LC–MS/MS:** Có độ chọn lọc cao hơn, có khả năng phân tích đa dạng protein trong cùng một mẫu, nhờ vào khả năng phân tách và xác định khối lượng. - **Ma trận phức tạp:** - **ELISA:** Thường gặp khó khăn hơn trong các ma trận phức tạp do sự can thiệp từ các thành phần khác trong mẫu. - **LC–MS/MS:** Có thể xử lý tốt hơn với các ma trận phức tạp nhờ vào khả năng tách biệt các thành phần. c. **Cách kiểm soát sai số do ma trận và phương án xác minh kết quả bất thường:** - **Kiểm soát sai số do ma trận:** - Sử dụng các mẫu chuẩn (standard reference materials) để xác định hiệu suất của phương pháp phân tích. - Tiến hành phân tích song song các mẫu thực phẩm có thành phần tương tự với mẫu chuẩn để kiểm tra độ đồng nhất và chính xác. - Sử dụng phương pháp pha loãng hoặc làm giàu mẫu để giảm thiểu ảnh hưởng của ma trận. - **Phương án xác minh kết quả bất thường:** - Lặp lại phân tích cho mẫu có kết quả bất thường để kiểm tra tính chính xác. - Sử dụng phương pháp phân tích bổ sung (nếu cần, ví dụ: so sánh với phương pháp khác như Western blot) để xác minh kết quả. - Tham khảo ý kiến chuyên gia trong lĩnh vực để đánh giá lại kết quả và tìm hiểu nguyên nhân có thể dẫn đến sai lệch. Hy vọng các thông tin trên sẽ giúp ích cho bạn trong việc phát hiện và định lượng protein gây dị ứng trong thực phẩm!