Viết bài văn nghị luận so sánh đánh giá hai tác phẩm truyện chí phèo và lão hạc của Nam Cao

Chí Phèo và Lão Hạc là hai tác phẩm tiêu biểu của nhà văn Nam Cao. Cả hai tác phẩm đều khai thác đề tài số phận người nông dân nghèo ở nông thôn Việt Nam dưới chế độ thực dân phong kiến. Qua số phận cùng cực của họ, nhà văn đã phản ánh một cách chân thực và sâu sắc xã hội nông thôn Việt Nam trước Cách mạng. Giá trị nhân đạo được thể hiện ở sự đồng cảm sâu sắc của nhà văn đối với bi kịch của người nghèo và phát hiện ngợi ca  những phẩm chất tốt đẹp vững bề của người lương thiện trong mỗi  nhân vật.

Chí Phèo được nhà văn Nam Cao cho ra mắt năm 1941. Chí Phèo là một tác phẩm xuất sắc, thể hiện nghệ thuật viết truyện độc đáo của Nam Cao, đồng thời là một tấn bi kịch của một người nông dân nghèo bị tha hóa trong xã hội. Chí Phèo cũng là tên nhân vật chính của truyện. Tác phẩm đã khái quát một hiện tượng xã hội ở nông thôn Việt Nam trước năm 1945, một bộ phận nông dân lao động lương thiện bị đẩy vào con đường tha hóa, lưu manh hóa. Nhà văn đã kết án đanh thép cái xã hội tàn bạo tàn phá cả thể xác và tâm hồn người nông dân lao động, đồng thời khẳng định bản chất lương thiện của họ, ngay trong khi họ bị vùi dập mất cả nhân hình, nhân tính. Chí Phèo là một tác phẩm có giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo sâu sắc, mới mẻ. Chủ đề chính của câu chuyện này là phê phán xã hội phong kiến ngày xưa. Trong truyện, có những sự xuất hiện của con người và nhân vật. Hơn nữa, nhà văn Nam Cao đã đề cao và khẳng định những phẩm chất tốt đẹp, cao quý của Chí Phèo – Thị Nở. Câu chuyện này đã nói lên sự xung đột vô cùng quyết liệt của các tầng lớp khác nhau trong xã hội phong kiến.

Với Lão Hạc, đây là truyện ngắn được Nam Cao viết năm 1943. Tác phẩm được đánh giá là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của dòng văn học hiện thực, nội dung truyện đã phần nào phản ánh được hiện trạng xã hội Việt Nam trong giai đoạn trước Cách mạng tháng Mười Nga. Truyện ngắn thể hiện phẩm chất của lão Hạc, ông thương con hết mực (giữ lại kỉ vật của đứa con trai, nghèo đói sau trận ốm mà vẫn không bán đi mảnh đất chỉ vì để người con khi về đỡ khổ cực); liêm khiết, tự trọng (không thể nào tin được mình đã lừa một con chó, trước khi chết gửi tiền ông giáo lo hậu sự mà nhất quyết không nhờ vả). Tác phẩm cũng tố cáo thương con hết mực (giữ lại kỉ vật của đứa con trai, nghèo đói sau trận ốm mà vẫn không bán đi mảnh đất chỉ vì để người con khi về đỡ khổ cực); liêm khiết, tự trọng (không thể nào tin được mình đã lừa một con chó, trước khi chết gửi tiền ông giáo lo hậu sự mà nhất quyết không nhờ vả). Tác phẩm cũng tố cáo xã hội đồng tiền lăn trên đạo đức và hiện thực tàn khốc cho tầng lớp nông dân và trí thức nghèo.

Song ở mỗi tác phẩm nhà văn lại có những sáng tạo riêng trong việc thể hiện tư tưởng nhân đạo. Với nhân vật lão Hạc, nhà văn để nhân vật của mình vào một cuộc lựa chọn giữa cái chết và sống. Lão Hạc đã chọn cái chết để giữ được cho con trai mảnh vườn. Lão Hạc là một người nông dân có bản chất lương thiện và tấm lòng nhân hậu. Chí Phèo khốn cùng hơn lão Hạc nhiều. Anh bất hạnh từ khi sinh ra cho đến lúc tự chấm dứt cuộc đời mình. Anh bị tha hóa, lưu manh hóa rồi bị từ chối quyền làm người. Cuộc đời của Chí là chuỗi bi kịch nhưng dù bị vui dập tàn nhẫn đến đau, bản chất lương thiện trong anh vẫn không hề bị huỷ diệt. Cuộc gặp gỡ, bát cháo hành của Thị Nở và những thanh âm trong trẻo của cuộc sống đời thường đã đánh thức bản chất lương thiện trong Chí. Qua tấn bi kịch của Chí, nhà văn đã thể hiện niềm tin và tình yêu thương của mình đối với những người nông dân nghèo.