Giải bài văn Cảm Hoài của tác giả Đặng Dung

Câu 1: Thể thơ: Thất ngôn bát cú Đường luật. Nhân vật trữ tình: Tác giả Đặng Dung.

Câu 2: Hình ảnh "trí chủ" (chủ tướng) trong bốn câu thơ đầu đã gợi ra hoàn cảnh - tình thế của nhân vật trữ tình. Hoàn cảnh - tình thế này mang tính chất bi kịch, bởi vì:
- Trí chủ (người lãnh đạo, chỉ huy) đang ở vào thời điểm thất thế, bị kẻ thù đánh bại, phải chịu cảnh tù đày.
- Nhân vật trữ tình dù vẫn còn sức lực, tài năng nhưng lại không thể giúp ích cho chủ tướng, cho đất nước.

Câu 3: Cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật trữ tình khi đối diện với hoàn cảnh - tình thế đó là sự đau đớn, tiếc nuối, bất lực trước thực tại. Nhân vật trữ tình muốn làm điều gì đó để thay đổi tình thế, nhưng lại bị giới hạn bởi hoàn cảnh, bởi tuổi tác, sức khỏe.

Câu 4: Trong hai câu luận, tác giả đã sử dụng những biểu tượng quen thuộc của thơ trung đại như "xoay trục đất", "rửa binh khí", "kéo sông Ngân"... để bày tỏ nỗi lòng. Những biểu tượng này đều mang ý nghĩa ẩn dụ sâu sắc:
- "Xoay trục đất": Mong muốn xoay chuyển cục diện, lật ngược tình thế chiến tranh.
- "Rửa binh khí": Mong muốn thanh lọc tâm hồn, chuẩn bị tinh thần cho cuộc chiến đấu giành độc lập.
- "Kéo sông Ngân": Mong muốn trời cao ban cho sức mạnh phi thường để chiến thắng quân thù.

Nỗi lòng của nhân vật trữ tình là nỗi lòng của một người anh hùng thất thế, luôn khao khát cống hiến cho đất nước, mong muốn được góp phần vào công cuộc bảo vệ Tổ quốc. Nỗi lòng ấy càng trở nên da diết hơn khi ông phải chứng kiến cảnh đất nước rơi vào tay giặc ngoại xâm.

Câu 5: Hình ảnh "người tráng sĩ mài gươm" trong hai câu kết thể hiện quyết tâm sắt đá của nhân vật trữ tình. Dù đang trong cảnh tù đày, nhưng ông vẫn không ngừng nung nấu ý chí chiến đấu, sẵn sàng chờ đợi thời cơ để vùng lên. Hình ảnh này cũng thể hiện niềm tin mãnh liệt vào tương lai tươi sáng của dân tộc, vào ngày đất nước được giải phóng.

Câu 6: Một số biểu hiện của phong cách cổ điển trong bài thơ:
- Sử dụng thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật, tuân thủ chặt chẽ các quy tắc về niêm, luật, vần.
- Sử dụng nhiều từ Hán Việt, tạo nên vẻ trang trọng, uy nghiêm cho bài thơ.
- Sử dụng nhiều biện pháp tu từ như ẩn dụ, hoán dụ, so sánh... nhằm tăng sức gợi hình, gợi cảm cho bài thơ.
- Bài thơ thể hiện tư tưởng Nho giáo, đề cao chữ "trung", chữ "hiếu".