hệ thần kinh có quan hệ mật thiết với các giác quan trên cơ thể người hay không

Đúng. Hệ thần kinh và các giác quan (thị giác, thính giác, khứu giác, vị giác, xúc giác) có mối liên hệ hết sức mật thiết, cụ thể như sau: 1. Cơ quan thụ cảm (receptor) - Các giác quan chính là tập hợp các cơ quan thụ cảm chuyên biệt (ví dụ: tế bào cảm quang ở võng mạc, tế bào lông ở ốc tai, receptor da, nụ vị giác, thụ thể mùi ở niêm mạc mũi). - Chức năng của chúng là chuyển các dạng kích thích (ánh sáng, âm thanh, hóa chất, áp lực, nhiệt độ…) thành tín hiệu điện (dòng xung thần kinh). 2. Con đường dẫn truyền cảm giác - Tín hiệu điện Sau khi được tạo ra ở receptor sẽ đi dọc theo sợi thần kinh cảm giác (sợi hướng vào – sợi afferent) trong hệ thần kinh ngoại biên. - Tại các hạch thần kinh (ví dụ: hạch sống lưng với xúc giác, thị giác vận chuyển qua dây thần kinh thị giác…), tín hiệu được chuyển tiếp vào tủy sống và lên não. 3. Xử lý trung ương - Ở tủy sống: một số kích thích đơn giản (ví dụ: chạm nóng, chạm lạnh) có thể khởi động phản xạ ngay tại tủy (phản xạ gấp tay rụt chân). - Ở não: đại não (vỏ não) tiếp nhận và phân tích thông tin cảm giác, giúp chúng ta nhận thức đầy đủ về tình huống (nhìn thấy hình ảnh, nghe thấy âm thanh, cảm nhận nhiệt độ, vị, mùi,…), đồng thời quyết định hướng phản ứng phù hợp. 4. Phản hồi vận động - Sau khi não xử lý, tín hiệu lệnh vận động (sợi efferent) được truyền từ não (thông qua tủy sống hoặc các nhân dây thần kinh sọ não) đến cơ, tuyến,… để tạo ra cử động hoặc thay đổi sinh lý phù hợp. 5. Ý nghĩa của mối liên hệ này - Giúp chúng ta tương tác linh hoạt và chính xác với môi trường (tránh nguy hiểm, tìm thức ăn, giao tiếp, học tập, lao động…) - Mất hoặc rối loạn một giác quan (ví dụ: điếc, mù, tê bì) đều do vấn đề ở receptor hoặc đường dẫn truyền thần kinh, từ đó ảnh hưởng nặng nề đến chất lượng cuộc sống. Tóm lại, các giác quan chính là “cửa ngõ” để hệ thần kinh tiếp nhận thông tin từ môi trường; hệ thần kinh lại đóng vai trò “bộ điều khiển trung ương”, xử lý và cho ra các phản ứng thích hợp. Hai thành phần này không thể tách rời mà luôn phối hợp chặt chẽ với nhau.