giải chi tiết sinh học 12

Dưới đây là lời giải chi tiết từng câu. ---- Câu 5 (Operon lac; bảng 1) Bảng tóm tắt lại cho các chủng 2, 3, 4: • Chủng 2: có mRNA (100%) chỉ khi có lactose, nhưng không sinh được protein (0%) cả hai môi trường. • Chủng 3: không có mRNA (0%) và không có protein (0%) dù có hay không lactose. • Chủng 4: có mRNA (100%) và protein (100%) ở cả hai môi trường (đặc tính biểu hiện liên tục). Các phát biểu cần xét: a) “Hoạt động của gene lacZ không phụ thuộc vào môi trường có/không có lactose.” – Sai, vì ở chủng 2 biểu hiện phụ thuộc môi trường (có mRNA chỉ khi có lactose). – Chỉ chủng 4 là thật sự **constitutive**, nhưng câu a nói chung cho cả ba chủng 2,3,4 → không đúng. b) “Chủng 2 bị đột biến mất vùng P (promoter).” – Sai. Mất promoter sẽ không sinh mRNA bao giờ, trong khi chủng 2 lại có mRNA khi có lactose. c) “Chủng 3 có thể bị đột biến hỏng vùng P; Chủng 4 có thể bị đột biến mất vùng O (operator).” – Đúng: • Chủng 3 không tổng hợp mRNA dù có chất cảm ứng → promoter hỏng. • Chủng 4 tổng hợp liên tục bất kể lactose → mất/operator hoặc repressor không gắn được. d) “Đặc điểm và cơ chế như chủng 4 có thể là nguyên nhân hình thành khối u ở người.” – Đúng: các đột biến làm cho gen “bật” liên tục (constitutive) tương tự cơ chế gây hoạt hóa proto-oncogene. Kết luận: trong 4 phát biểu chỉ có c) và d) là đúng ⇒ 2 phát biểu. Chọn đáp án A.2. ---- Câu 6 (Phân tích hoạt tính β-galactosidase, permease, transacetylase) Kết quả bảng: • Chủng A: (–,–,–) khi không lactose; (+,+,+) khi có lactose ⇒ kiểu dại (wild-type) • Chủng B: (–,–,–) khi không lactose; (–,+,–) khi có lactose ⇒ chỉ permease hoạt động → lacY còn, lacZ và lacA bị hỏng. • Chủng C: (+,+,+) cả hai môi trường ⇒ biểu hiện constitutive → đột biến ở lacI hoặc operator. • Chủng D: không cho số liệu (có thể là không sinh bất cứ men nào). Xét các phương án: A. “Chủng C tạo ra do đột biến ở vùng khởi động hoặc đột biến ở cả ba gene lacZ, lacY, lacA.” – Sai. Đột biến vùng khởi động (promoter) sẽ mất hẳn biểu hiện, không constitutive. Đột biến ba gene chỉ hỏng sản phẩm, không ảnh hưởng mức độ phiên mã. B. “Chủng E.coli kiểu dại đột biến ở gene lacZ, lacA tạo ra chủng B.” – Đúng: chủng B chỉ còn permease là có hoạt tính, hai enzym kia mất → lacZ và lacA bị hỏng. C. “Chủng D tạo ra do đột biến ở gene điều hòa lacI hoặc vùng vận hành.” – Trong thực tế chính là chủng C biểu hiện constitutive. Phương án này lại gán nhầm cho D (và D không có kết quả), nên sai. D. “Chủng A là chủng vi khuẩn đột biến.” – Sai. Chủng A chính là wild-type kiểu dại. Chọn đáp án B. ---- Câu 7 (Mô hình operon lac) Nếu đánh số như hình:   1 = promoter (P)   2 = operator (O)   3 = vùng mã hóa protein điều hòa (lacI)   4 = khởi đầu vùng mã hóa các enzyme lacZ, lacY, lacA   5 = mRNA Vùng (2) là **operator**, nơi protein điều hòa (lac repressor) có thể liên kết để chặn RNA polymerase và ngăn cản phiên mã. ⇒ Chọn A.