Bài 1:
Để giải quyết bài toán này, trước tiên chúng ta cần hiểu rõ hình lập phương và các véc-tơ liên quan. Giả sử hình lập phương \(ABCD.A'B'C'D'\) có cạnh bằng 5. Ta sẽ xác định tọa độ các điểm trong không gian Oxyz như sau:
- \(A(0, 0, 0)\)
- \(B(5, 0, 0)\)
- \(C(5, 5, 0)\)
- \(D(0, 5, 0)\)
- \(A'(0, 0, 5)\)
- \(B'(5, 0, 5)\)
- \(C'(5, 5, 5)\)
- \(D'(0, 5, 5)\)
a) Tìm góc giữa các cặp véc-tơ:
1. \(\overrightarrow{AC}\) và \(\overrightarrow{AB}\):
- \(\overrightarrow{AC} = (5, 5, 0)\)
- \(\overrightarrow{AB} = (5, 0, 0)\)
Góc giữa hai véc-tơ được tính bằng công thức:
\[
\cos \theta = \frac{\overrightarrow{AC} \cdot \overrightarrow{AB}}{\|\overrightarrow{AC}\| \|\overrightarrow{AB}\|}
\]
Tích vô hướng:
\[
\overrightarrow{AC} \cdot \overrightarrow{AB} = 5 \times 5 + 5 \times 0 + 0 \times 0 = 25
\]
Độ dài:
\[
\|\overrightarrow{AC}\| = \sqrt{5^2 + 5^2 + 0^2} = \sqrt{50} = 5\sqrt{2}
\]
\[
\|\overrightarrow{AB}\| = \sqrt{5^2 + 0^2 + 0^2} = 5
\]
\[
\cos \theta = \frac{25}{5\sqrt{2} \times 5} = \frac{1}{\sqrt{2}}
\]
Vậy góc giữa \(\overrightarrow{AC}\) và \(\overrightarrow{AB}\) là \(45^\circ\).
2. \(\overrightarrow{AC}\) và \(\overrightarrow{B'D'}\):
- \(\overrightarrow{B'D'} = (0, 5, 0)\)
Tích vô hướng:
\[
\overrightarrow{AC} \cdot \overrightarrow{B'D'} = 5 \times 0 + 5 \times 5 + 0 \times 0 = 25
\]
Độ dài:
\[
\|\overrightarrow{B'D'}\| = \sqrt{0^2 + 5^2 + 0^2} = 5
\]
\[
\cos \theta = \frac{25}{5\sqrt{2} \times 5} = \frac{1}{\sqrt{2}}
\]
Vậy góc giữa \(\overrightarrow{AC}\) và \(\overrightarrow{B'D'}\) là \(45^\circ\).
3. \(\overrightarrow{AC}\) và \(\overrightarrow{CD}\):
- \(\overrightarrow{CD} = (-5, 0, 0)\)
Tích vô hướng:
\[
\overrightarrow{AC} \cdot \overrightarrow{CD} = 5 \times (-5) + 5 \times 0 + 0 \times 0 = -25
\]
Độ dài:
\[
\|\overrightarrow{CD}\| = \sqrt{(-5)^2 + 0^2 + 0^2} = 5
\]
\[
\cos \theta = \frac{-25}{5\sqrt{2} \times 5} = -\frac{1}{\sqrt{2}}
\]
Vậy góc giữa \(\overrightarrow{AC}\) và \(\overrightarrow{CD}\) là \(135^\circ\).
4. \(\overrightarrow{AD'}\) và \(\overrightarrow{BD}\):
- \(\overrightarrow{AD'} = (0, 5, 5)\)
- \(\overrightarrow{BD} = (-5, 5, 0)\)
Tích vô hướng:
\[
\overrightarrow{AD'} \cdot \overrightarrow{BD} = 0 \times (-5) + 5 \times 5 + 5 \times 0 = 25
\]
Độ dài:
\[
\|\overrightarrow{AD'}\| = \sqrt{0^2 + 5^2 + 5^2} = \sqrt{50} = 5\sqrt{2}
\]
\[
\|\overrightarrow{BD}\| = \sqrt{(-5)^2 + 5^2 + 0^2} = \sqrt{50} = 5\sqrt{2}
\]
\[
\cos \theta = \frac{25}{5\sqrt{2} \times 5\sqrt{2}} = \frac{1}{2}
\]
Vậy góc giữa \(\overrightarrow{AD'}\) và \(\overrightarrow{BD}\) là \(60^\circ\).
b) Tính các tích vô hướng:
1. \(\overrightarrow{AC} \cdot \overrightarrow{AB} = 25\)
2. \(\overrightarrow{AC} \cdot \overrightarrow{B'D'} = 25\)
3. \(\overrightarrow{AD'} \cdot \overrightarrow{BD} = 25\)
c) Chứng minh \(\overrightarrow{AC'}\) vuông góc với \(\overrightarrow{BD}\):
- \(\overrightarrow{AC'} = (5, 5, 5)\)
Tích vô hướng:
\[
\overrightarrow{AC'} \cdot \overrightarrow{BD} = 5 \times (-5) + 5 \times 5 + 5 \times 0 = -25 + 25 + 0 = 0
\]
Vì tích vô hướng bằng 0, nên \(\overrightarrow{AC'}\) vuông góc với \(\overrightarrow{BD}\).
Bài 2:
Để giải bài toán này, ta cần sử dụng kiến thức về hình học không gian và tích vô hướng của vectơ.
a) Tính các tích vô hướng \(\overrightarrow{AB}.\overrightarrow{AC}\) và \(\overrightarrow{AB}.\overrightarrow{AM}\).
Bước 1: Xác định tọa độ các điểm.
Giả sử tứ diện đều \(ABCD\) có cạnh bằng \(a\). Đặt \(A\) tại gốc tọa độ \(O(0, 0, 0)\).
- Đặt \(B(a, 0, 0)\).
- Đặt \(C\left(\frac{a}{2}, \frac{\sqrt{3}a}{2}, 0\right)\) để đảm bảo \(BC = a\).
- Đặt \(D\left(\frac{a}{2}, \frac{\sqrt{3}a}{6}, \frac{\sqrt{6}a}{3}\right)\) để đảm bảo \(AD = a\) và \(CD = a\).
Bước 2: Tính tọa độ điểm \(M\).
\(M\) là trung điểm của \(CD\), do đó:
\[
M\left(\frac{\frac{a}{2} + \frac{a}{2}}{2}, \frac{\frac{\sqrt{3}a}{2} + \frac{\sqrt{3}a}{6}}{2}, \frac{0 + \frac{\sqrt{6}a}{3}}{2}\right) = \left(\frac{a}{2}, \frac{\sqrt{3}a}{4}, \frac{\sqrt{6}a}{6}\right)
\]
Bước 3: Tính các vectơ cần thiết.
- \(\overrightarrow{AB} = (a, 0, 0)\)
- \(\overrightarrow{AC} = \left(\frac{a}{2}, \frac{\sqrt{3}a}{2}, 0\right)\)
- \(\overrightarrow{AM} = \left(\frac{a}{2}, \frac{\sqrt{3}a}{4}, \frac{\sqrt{6}a}{6}\right)\)
Bước 4: Tính tích vô hướng \(\overrightarrow{AB}.\overrightarrow{AC}\).
\[
\overrightarrow{AB}.\overrightarrow{AC} = a \cdot \frac{a}{2} + 0 \cdot \frac{\sqrt{3}a}{2} + 0 \cdot 0 = \frac{a^2}{2}
\]
Bước 5: Tính tích vô hướng \(\overrightarrow{AB}.\overrightarrow{AM}\).
\[
\overrightarrow{AB}.\overrightarrow{AM} = a \cdot \frac{a}{2} + 0 \cdot \frac{\sqrt{3}a}{4} + 0 \cdot \frac{\sqrt{6}a}{6} = \frac{a^2}{2}
\]
b) Tính góc giữa \(AB\) và \(CD\).
Bước 1: Tính vectơ \(\overrightarrow{CD}\).
\[
\overrightarrow{CD} = \left(0, \frac{\sqrt{3}a}{3}, \frac{\sqrt{6}a}{3}\right)
\]
Bước 2: Tính tích vô hướng \(\overrightarrow{AB}.\overrightarrow{CD}\).
\[
\overrightarrow{AB}.\overrightarrow{CD} = a \cdot 0 + 0 \cdot \frac{\sqrt{3}a}{3} + 0 \cdot \frac{\sqrt{6}a}{3} = 0
\]
Bước 3: Tính độ dài các vectơ.
- \(|\overrightarrow{AB}| = a\)
- \(|\overrightarrow{CD}| = \sqrt{0^2 + \left(\frac{\sqrt{3}a}{3}\right)^2 + \left(\frac{\sqrt{6}a}{3}\right)^2} = a\)
Bước 4: Tính góc giữa \(AB\) và \(CD\).
Vì \(\overrightarrow{AB}.\overrightarrow{CD} = 0\), nên góc giữa \(AB\) và \(CD\) là \(90^\circ\).
Kết luận: Góc giữa \(AB\) và \(CD\) là \(90^\circ\).