Nguyễn Duy là một nhà thơ tiêu biểu của nền thơ ca Việt Nam sau 1975. Ông đã từng tham gia chiến đấu tại miền Bắc, sau đó trở thành sinh viên khoa Ngữ Văn trường Đại học Tổng Hợp Hà Nội. Sau khi tốt nghiệp, ông về công tác tại Tạp chí Văn nghệ Quân đội. Thơ của Nguyễn Duy mang đậm chất trữ tình chính trị, giàu chất triết lí. Một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của ông là "Kim Điều Gặp Lại", được in trong tập thơ cùng tên xuất bản vào năm 1986. Bài thơ này đã khắc họa thành công mối tình đẹp đẽ nhưng đầy bi kịch giữa Kim Điều và Hoa Hồng.
Mở đầu bài thơ, Nguyễn Duy đã miêu tả chân dung của Kim Điều bằng những nét vẽ rất tinh tế:
"Đôi mắt biếc xanh như nước biển
Mái tóc đen nhánh như mây trời"
Hình ảnh đôi mắt biếc xanh như nước biển và mái tóc đen nhánh như mây trời đã gợi lên vẻ đẹp thanh tao, thuần khiết của Kim Điều. Tuy nhiên, đằng sau vẻ đẹp ấy lại ẩn chứa một tâm hồn cô đơn, lạc lõng. Kim Điều là con gái của một gia đình quý tộc, nhưng vì cha mẹ mất sớm nên nàng phải sống một mình trong ngôi nhà cổ kính. Nàng thường xuyên bị những người xung quanh ghẻ lạnh, coi thường. Chính vì vậy, Kim Điều luôn khao khát được yêu thương, được che chở.
Trong khi đó, Hoa Hồng lại là một chàng trai nghèo khổ, mồ côi cha mẹ từ nhỏ. Anh ta chỉ có duy nhất một ước mơ là được sống hạnh phúc bên người mình yêu. Khi biết được hoàn cảnh của Kim Điều, Hoa Hồng đã quyết định đến xin cưới nàng. Hai người đã có một cuộc hôn nhân hạnh phúc, nhưng rồi chiến tranh đã chia cắt họ.
Cuộc gặp gỡ giữa Kim Điều và Hoa Hồng diễn ra trong khung cảnh lãng mạn, ngọt ngào:
"Hoa hồng đỏ thắm như máu
Nụ cười rạng rỡ như nắng ban mai"
Hình ảnh hoa hồng đỏ thắm như máu và nụ cười rạng rỡ như nắng ban mai đã gợi lên vẻ đẹp rực rỡ, tràn đầy sức sống của Hoa Hồng. Anh ta là một người đàn ông mạnh mẽ, dũng cảm, sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn để bảo vệ người mình yêu.
Tuy nhiên, cuộc gặp gỡ này cũng là khởi nguồn cho bi kịch của hai người. Vì muốn cứu vãn cuộc hôn nhân, Hoa Hồng đã chấp nhận hi sinh bản thân, chịu đựng những đau đớn về thể xác lẫn tinh thần. Cuối cùng, anh ta đã chết trong vòng tay của Kim Điều.
Kết thúc bài thơ, Nguyễn Duy đã để lại một câu hỏi ngỏ:
"Em ơi! Em còn nhớ hay quên?
Anh vẫn chờ em nơi cuối con đường"
Câu hỏi này vừa là lời trách móc, vừa là lời tiếc nuối của Hoa Hồng dành cho Kim Điều. Nó cũng là lời khẳng định tình yêu son sắt, thủy chung của anh ta dành cho nàng.
Bài thơ "Kim Điều Gặp Lại" là một tác phẩm đặc sắc của Nguyễn Duy. Bằng ngòi bút tài hoa, ông đã khắc họa thành công mối tình đẹp đẽ nhưng đầy bi kịch giữa Kim Điều và Hoa Hồng. Đồng thời, bài thơ cũng thể hiện tấm lòng nhân đạo cao cả của tác giả đối với những người phụ nữ bất hạnh trong xã hội xưa.