Phong trào Thơ Mới (1932-1945) là một giai đoạn rực rỡ của nền văn học Việt Nam, nơi cái tôi cá nhân được giải phóng khỏi những khuôn mẫu gò bó của thơ cũ. Hai tác phẩm tiêu biểu cho khuynh hướng này là "Vội vàng" của Xuân Diệu và "Tương tư" của Nguyễn Bính. Mặc dù cùng thể hiện khát vọng tình cảm, nhưng hai bài thơ lại phản ánh hai cách cảm nhận đối lập về tình yêu, thời gian, và vẻ đẹp cuộc sống.
Về mặt nội dung cảm xúc, cả hai bài thơ đều thể hiện sự trân trọng "cái tôi" cá nhân, nhưng lại mang những sắc thái riêng biệt. Trong "Tương tư", đó là nỗi buồn, tương tư, nhớ nhung mang tính chất hồi hộp, chờ đợi, mong ngóng về sự sum họp, gắn với cảm xúc bị động trước duyên phận. Ngược lại, "Vội vàng" lại là niềm hân hoan, khát khao, chiếm lĩnh và nỗi lo sợ trước sự trôi chảy của thời gian, gắn với ý chí chủ động. Về quan niệm về thời gian, "Tương tư" là thời gian tĩnh, mang tính đợi chờ và bất lực trước sự cách trở, còn "Vội vàng" là thời gian động, luôn vận động và một đi không trở lại. Về hình ảnh nghệ thuật, "Tương tư" sử dụng hình ảnh ước lệ truyền thống và dân dã, còn "Vội vàng" lại sử dụng hình ảnh hiện đại, gợi cảm, đa giác quan. Về hình thức và giọng điệu, "Tương tư" sử dụng thể lục bát truyền thống, giọng điệu thủ thi, tâm tình, gần gũi với ca dao, còn "Vội vàng" lại sử dụng thể thơ tự do/thơ mới, giọng điệu mạnh mẽ, dồn dập, hối thúc, giàu tính tuyên ngôn.
Nguyên nhân của sự tương đồng và khác biệt nằm ở chỗ cả hai đều là sản phẩm của thơ mới, đều chịu ảnh hưởng của chủ nghĩa lãng mạn phương Tây, tập trung khai thác và bộc lộ cái tôi cá nhân trước hiện thực cuộc sống. Tuy nhiên, sự khác biệt xuất phát từ những ảnh hưởng khác nhau: Xuân Diệu chịu ảnh hưởng sâu sắc của văn học lãng mạn Pháp, có tư duy triết lí hiện sinh sớm, còn Nguyễn Bính vẫn mang tính chất truyền thống, cam chịu. Điều này tạo nên sự đa dạng và phong phú của thơ mới, vừa kế thừa truyền thống, vừa tiếp thu ảnh hưởng hiện đại.
Cả "Tương tư" và "Vội vàng" đều có những đóng góp đáng kể cho nền văn học Việt Nam. "Tương tư" là món đóng góp đưa tâm hồn dân tộc, chất quê trở lại một cách tinh tế trong thơ mới, chứng minh khả năng biểu đạt những rung cảm hiện đại bằng thể thơ lục bát truyền thống. "Vội vàng" là lời tuyên ngôn của khát vọng sống hiện đại, muốn níu giữ thời gian; đồng thời, nó cũng là một bước tiến trong việc hiện đại hóa thơ ca Việt Nam cả về nội dung và hình thức.