Tuấn Anh Nguyễn
Bài thơ "Bảo kính cảnh giới" của Nguyễn Trãi là một đỉnh cao nghệ thuật, tiêu biểu cho phong cách thơ Nôm Đường luật Việt Nam, mang trong mình những đặc sắc độc đáo và sâu sắc, xứng đáng là tấm gương soi chiếu tâm hồn thi nhân.Điểm nhấn đầu tiên là việc khai thác ngôn ngữ tiếng Việt (Nôm) một cách bậc thầy. Nguyễn Trãi đã đưa tiếng mẹ đẻ lên tầm cao mới, tạo dựng những hình ảnh thơ vừa chân thực, gần gũi với đời sống nhân dân, vừa giàu sức gợi cảm và tinh tế. Các bức tranh thiên nhiên được khắc họa sống động, từ khung cảnh làng quê yên bình buổi chiều tà với "ao, trúc, cá" thanh thoát, đến bức "nước biếc non xanh" thanh khiết, hay "tiếng quyên kêu nơi cành biếc" khắc khoải. Nghệ thuật tả cảnh tinh tế này không chỉ phô diễn tài năng quan sát mà còn thể hiện tình yêu, niềm tự hào sâu sắc của thi nhân đối với vẻ đẹp non sông đất nước.Đặc biệt, bài thơ thành công trong nghệ thuật hòa quyện giữa cảnh và tình. Thiên nhiên trong thơ không đơn thuần là bức tranh phong cảnh mà còn là "tấm gương" phản chiếu nội tâm phức tạp của Nguyễn Trãi. Qua mỗi hình ảnh thiên nhiên, ta cảm nhận được tấm lòng ưu thời mẫn thế, những suy tư về lẽ đời, đạo làm người, và đặc biệt là những chiêm nghiệm sâu sắc về cuộc đời, nhân nghĩa được gửi gắm đầy ý nhị.Thêm vào đó, nghệ thuật đối lập giữa cái vĩnh cửu của thiên nhiên ("non nước còn ghi dấu") với sự phù du của đời người ("đã bạc đầu") làm tăng thêm chiều sâu triết lý, thôi thúc người đọc suy ngẫm về giá trị sống.Với tất cả những yếu tố trên, "Bảo kính cảnh giới" không chỉ là tác phẩm văn học xuất sắc mà còn là minh chứng cho tài năng nghệ thuật lỗi lạc và tư tưởng cao đẹp của Nguyễn Trãi.