câu 1. Thể thơ của văn bản "Áo Tặng Mẹ" là thơ tự do. Dấu hiệu nhận biết thể thơ này dựa vào việc bài thơ không tuân thủ quy tắc về số lượng âm tiết trong mỗi dòng, không có vần điệu cố định, và cách sắp xếp câu từ linh hoạt, tạo nên sự phóng khoáng và tự do trong diễn đạt cảm xúc.
câu 2. Người con trong bài thơ "Chỉ biết" và "Chưa biết" điều gì?
Trong bài thơ "Áo Tặng Mẹ", người con thể hiện sự thiếu hiểu biết về công việc vất vả mà mẹ phải làm để có thể chăm sóc gia đình. Người con chỉ biết rằng mẹ luôn cố gắng mang lại hạnh phúc cho mình qua những chiếc áo mới, nhưng không hề nhận ra rằng đó chính là kết quả của sự hy sinh thầm lặng từ phía mẹ. Điều này phản ánh sự vô tâm và thiếu quan tâm đối với những nỗ lực của mẹ.
Tuy nhiên, người con cũng thể hiện sự hối hận và cảm thấy day dứt vì những hành động thiếu suy nghĩ trước đây. Việc nhận thức được giá trị của những món quà đơn giản như áo cũ và tình yêu thương của mẹ giúp người con trưởng thành và trở nên nhạy bén hơn trong việc đánh giá và trân trọng những điều quý giá trong cuộc sống.
câu 3. Trong hai câu thơ "Tuổi thơ đâu những trưa hè xanh thẳm / Tuổi thơ nằm trong áo nhỏ yêu thương", tác giả Lưu Quang Vũ sử dụng biện pháp tu từ điệp ngữ nối tiếp với cụm từ "tuổi thơ". Việc lặp lại cụm từ này tạo ra hiệu quả nghệ thuật đặc biệt:
* Nhấn mạnh: Cụm từ "tuổi thơ" được lặp lại liên tục, nhấn mạnh vào khoảng thời gian đẹp đẽ, vô tư, hồn nhiên của tuổi thơ. Nó gợi lên cảm giác tiếc nuối, nhớ nhung về những kỷ niệm đẹp đẽ đã qua.
* Tạo nhịp điệu: Sự lặp lại đều đặn của cụm từ "tuổi thơ" tạo nên nhịp điệu nhẹ nhàng, du dương, khiến câu thơ trở nên uyển chuyển, dễ đọc, dễ nhớ.
* Gợi hình: Hình ảnh "trưa hè xanh thẳm" kết hợp với "áo nhỏ yêu thương" tạo nên bức tranh sinh động về tuổi thơ, nơi mà trẻ thơ được bao bọc, che chở bởi vòng tay yêu thương của gia đình.
* Gợi cảm: Câu thơ thể hiện nỗi nhớ da diết, sự trân trọng đối với quá khứ tươi đẹp, đồng thời khơi gợi lòng biết ơn sâu sắc đối với cha mẹ - những người đã dành trọn tình yêu thương, chăm sóc cho con cái.
Biện pháp tu từ điệp ngữ trong trường hợp này không chỉ góp phần làm tăng tính nhạc, tính biểu cảm cho câu thơ mà còn giúp tác giả truyền tải trọn vẹn tâm trạng, suy ngẫm của mình về tuổi thơ, về tình mẫu tử thiêng liêng.
câu 4. Bài thơ "Áo Tặng Mẹ" thể hiện sự trưởng thành và nhận thức sâu sắc về tình mẫu tử của người con. Từ những hình ảnh ban đầu về chiếc áo cũ kỹ, người con dần nhận ra giá trị to lớn của tình yêu thương mà mẹ dành cho mình qua những hành động giản dị như việc may áo mới, chăm sóc gia đình. Sự thay đổi trong suy nghĩ của người con được thể hiện rõ nét qua hai khổ thơ cuối cùng. Khổ thơ thứ ba miêu tả sự trưởng thành của người con, đồng thời cũng bộc lộ nỗi lo lắng của mẹ trước gánh nặng cuộc sống. Khổ thơ cuối cùng nhấn mạnh vào ý nghĩa thiêng liêng của tình mẫu tử, khẳng định rằng dù thời gian có trôi qua, tình yêu thương của mẹ vẫn luôn tồn tại mãi mãi.
Sự vận động cảm xúc của nhân vật người con từ ngây thơ, vô tư sang thấu hiểu, trân trọng được thể hiện qua những chi tiết cụ thể sau:
* Khổ thơ đầu: Người con hồi tưởng về những kỷ niệm tuổi thơ gắn liền với chiếc áo cũ kỹ, gợi lên sự ngây thơ, vô tư. Hình ảnh "mũi chỉ đường kim", "tay mẹ dịu dàng" thể hiện sự khéo léo, tỉ mỉ của mẹ trong việc may áo cho con.
* Khổ thơ thứ hai: Người con nhận ra sự hy sinh thầm lặng của mẹ qua những chi tiết như "tuổi thơ đâu những trưa hè xanh thẳm", "mẹ dành tiền may áo mới". Điều này khiến người con bắt đầu suy ngẫm về trách nhiệm của mình đối với mẹ.
* Khổ thơ thứ ba: Người con trưởng thành hơn, nhận thức được sự vất vả của mẹ trong cuộc sống hàng ngày. Hình ảnh "nhà đông anh em", "áo thường xuống gấu" thể hiện sự khó khăn, thiếu thốn của gia đình. Câu thơ "con chỉ biết vui mỗi độ trăng tròn" thể hiện sự vô tâm, không để ý đến nỗi nhọc nhằn của mẹ.
* Khổ thơ cuối: Người con bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với mẹ. Hình ảnh "áo dài hơn, tuổi mẹ cũng nhiều hơn" thể hiện sự già đi của mẹ theo thời gian. Câu thơ "dẫu vá vai, màu bạc, chỉ sờn" thể hiện sự trân trọng, nâng niu những gì mẹ đã dành cho con.
Qua đó, ta thấy được sự chuyển biến trong suy nghĩ của người con, từ sự vô tư, hồn nhiên đến sự trưởng thành, thấu hiểu và biết ơn. Bài thơ gửi gắm thông điệp về tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt, nhắc nhở chúng ta hãy trân trọng và yêu thương mẹ nhiều hơn.
câu 5. Câu thơ "Áo dài hơn, tuổi mẹ cũng nhiều hơn" thể hiện sự quan sát tinh tế và cảm xúc sâu sắc của tác giả đối với hình ảnh người mẹ. Hình ảnh chiếc áo được sử dụng như một ẩn dụ để nói về thời gian trôi qua và sự già đi của mẹ. Áo dài hơn không chỉ đơn thuần là sự thay đổi về kích thước mà còn tượng trưng cho quãng đời dài dằng dặc của mẹ, bao gồm cả những khó khăn, vất vả mà mẹ đã trải qua. Tuổi mẹ cũng nhiều hơn phản ánh sự trưởng thành và kinh nghiệm sống phong phú của mẹ. Sự kết hợp giữa hai hình ảnh này tạo nên một bức tranh đầy cảm động về tình mẫu tử thiêng liêng. Tác giả muốn nhấn mạnh rằng dù thời gian có trôi qua, tình yêu thương và sự hy sinh của mẹ vẫn luôn vẹn nguyên, bất chấp mọi thử thách cuộc đời. Câu thơ mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, gợi nhắc chúng ta trân trọng và biết ơn công lao to lớn của đấng sinh thành.