.I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) Đọc văn bản: Con nhớ ngày xưa mẹ hát “Hoa sen lặng lẽ dưới đầm Hương hoa dịu dàng bát ngát Thơm tho không gian thời gian” … Mẹ nghèo như đóa hoa sen Năm tháng âm thầm...

ii:
câu 1. Đọc hiểu:

* . Đặc điểm thể loại về số chữ, số dòng của bài thơ: Bài thơ được viết theo thể thơ tự do, không tuân thủ quy luật về số chữ, số dòng. Số chữ trong mỗi câu thơ dao động từ 2 đến 6 chữ, số dòng trong mỗi khổ thơ cũng khác nhau.
* . Chủ thể trữ tình trong bài thơ: Chủ thể trữ tình là người con đang bày tỏ lòng biết ơn, kính trọng đối với mẹ.
* . Phép so sánh trong câu thơ: "Mẹ nghèo như đóa hoa sen".
- Tác dụng: So sánh ngang bằng, sử dụng từ so sánh "như" để tạo nên hình ảnh ẩn dụ đẹp đẽ, giàu sức gợi. Hình ảnh "đóa hoa sen" tượng trưng cho vẻ đẹp thanh tao, thuần khiết, cao quý, bất khuất, kiên cường. Việc so sánh mẹ với hoa sen giúp người đọc dễ dàng hình dung được phẩm chất cao đẹp của mẹ: dù nghèo khó nhưng vẫn giữ được tâm hồn thanh cao, tinh thần lạc quan, ý chí kiên cường.
* . Hai câu thơ "Khi con thành đóa hoa thơm/ Đời mẹ lắt lay chiếc bóng" thể hiện sự hi sinh to lớn của mẹ dành cho con. Mẹ luôn là chỗ dựa vững chắc, là nguồn động lực cho con vượt qua mọi khó khăn thử thách. Dù cuộc sống có bộn bề vất vả, mẹ vẫn luôn cố gắng vun trồng, chăm sóc cho con phát triển tốt nhất.
* . Những việc làm của con trong việc đền đáp công ơn cha mẹ:
- Yêu thương, kính trọng cha mẹ.
- Chăm ngoan, học giỏi, vâng lời cha mẹ.
- Giúp đỡ cha mẹ những công việc nhỏ trong gia đình.
- Luôn cố gắng phấn đấu để trở thành người có ích cho xã hội.

Viết đoạn văn:

Bài thơ "Mẹ" của Viễn Phương đã gợi lên trong tôi những cảm xúc sâu lắng về tình mẫu tử thiêng liêng. Hai khổ thơ đầu tiên đã khắc họa hình ảnh người mẹ tần tảo, lam lũ, chịu thương chịu khó, hết lòng yêu thương con cái. Hình ảnh "bàn tay mẹ mỏi nhừ" và "chân mẹ bước thấp bước cao" đã thể hiện sự vất vả, nhọc nhằn mà mẹ phải gánh chịu để nuôi dưỡng con khôn lớn. Mẹ là người đã dành trọn vẹn tình yêu thương, sự hy sinh cho con, mong muốn con được hạnh phúc, thành đạt. Tình yêu thương ấy được ví như "nước trong nguồn chảy ra", mãi mãi dạt dào, bất tận.

Tình mẫu tử là thứ tình cảm thiêng liêng nhất trong cuộc đời mỗi con người. Mẹ là người đã sinh ra ta, nuôi dưỡng ta khôn lớn, là người thầy, người bạn đồng hành cùng ta trong suốt cuộc đời. Vì vậy, chúng ta cần biết trân trọng, yêu thương và báo đáp công ơn sinh thành, dưỡng dục của mẹ. Hãy luôn cố gắng học tập, rèn luyện để trở thành người có ích cho xã hội, góp phần xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp.

câu 2. I. Phần Đọc Hiểu

: Đặc điểm thể loại về số chữ, số dòng của bài thơ: Bài thơ được viết theo thể thơ tự do, không tuân thủ quy luật về số chữ, số dòng cố định. Số chữ trong mỗi câu thơ thay đổi linh hoạt, tạo nên nhịp điệu tự nhiên, phù hợp với nội dung và cảm xúc của bài thơ.

: Chủ thể trữ tình trong bài thơ là người con đang hồi tưởng về mẹ mình. Qua những dòng thơ, ta thấy được nỗi lòng biết ơn, kính trọng và tiếc thương của người con đối với mẹ.

: Phép so sánh "Mẹ nghèo như đóa hoa sen" sử dụng biện pháp tu từ so sánh ngang bằng, giúp người đọc dễ dàng hình dung vẻ đẹp giản dị, mộc mạc nhưng đầy kiêu sa, thanh tao của mẹ. Hình ảnh "đóa hoa sen" gợi lên sự thuần khiết, tinh khôi, tượng trưng cho tâm hồn cao quý, đức hạnh của người phụ nữ Việt Nam. Việc so sánh mẹ với hoa sen còn ẩn dụ cho sự hi sinh thầm lặng, cao cả của mẹ dành cho con cái. Mẹ giống như bông sen trắng muốt, tỏa hương thơm ngát giữa bùn lầy, luôn giữ gìn phẩm chất tốt đẹp, bất chấp hoàn cảnh khó khăn.

: Hai câu thơ "Khi con thành đóa hoa thơm/ Đời mẹ lắt lay chiếc bóng" thể hiện sự trưởng thành của người con và sự già yếu của mẹ. Từ "thơm" ẩn dụ cho sự thành đạt, trưởng thành của con, đồng thời cũng là niềm vui, niềm tự hào của mẹ. Tuy nhiên, sự trưởng thành ấy lại khiến mẹ trở nên già yếu hơn, "lắt lay chiếc bóng". Câu thơ gợi lên nỗi xót xa, day dứt của người con trước sự hi sinh thầm lặng của mẹ.

: Những việc làm của con để đền đáp công ơn cha mẹ:

- Yêu thương, quan tâm, chăm sóc cha mẹ: Đây là hành động đơn giản nhưng ý nghĩa nhất mà mỗi người con đều có thể thực hiện. Hãy dành thời gian bên gia đình, chia sẻ những niềm vui, nỗi buồn, giúp đỡ cha mẹ trong những công việc hàng ngày.

- Học tập, rèn luyện bản thân: Con cái cần nỗ lực học tập, rèn luyện đạo đức, trở thành người có ích cho xã hội. Điều này không chỉ là trách nhiệm của bản thân mà còn là cách để báo đáp công ơn dưỡng dục của cha mẹ.

- Giúp đỡ cha mẹ về mặt vật chất: Khi trưởng thành, con cái có thể hỗ trợ tài chính cho cha mẹ, giúp họ có cuộc sống thoải mái hơn. Tuy nhiên, đây không phải là mục đích chính của việc báo hiếu, mà là biểu hiện của lòng biết ơn và sự trân trọng đối với cha mẹ.

- Thể hiện lòng biết ơn một cách chân thành: Quan trọng nhất là con cái phải biết trân trọng và bày tỏ lòng biết ơn đối với cha mẹ. Lời nói, cử chỉ, hành động xuất phát từ trái tim sẽ là món quà ý nghĩa nhất dành tặng cho cha mẹ.