viết bài văn phân tích đoạn trích sau trong tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du dựa vào dàn ý dưới đây:
Khi tỉnh rượu lúc tàn canh,
Giật mình mình lại thương mình xót xa.
Khi sao phong gấm rủ là,
Giờ sao tan tác như hoa giữa đường.
Mặt sao dày gió dạn sương,
Thân sao bướm chán ong chường bấy thân!
Mặc người mưa Sở mây Tần,
Những mình nào biết có xuân là gì.
Đòi phen gió tựa hoa kề,
Nửa rèm tuyết ngậm bốn bề trăng thâu.
Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu,
Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ?
Đòi phen nét vẽ câu thơ,
Cung cầm trong nguyệt nước cờ dưới hoa.
Vui là vui gượng kẻo là,
Ai tri âm đó mặn mà với ai?
(Trích Truyện Kiều, trong Từ điển “Truyện Kiều”, ĐÀO DUY ANH, NXB Khoa học xã hội, 1974)
*Chú thích:
1. Đoạn trích nằm trong phần đầu của tác phẩm Truyện Kiều, khi Thúy Kiều bị Mã Giám Sinh lừa bán vào lầu Ngưng Bích làm kỹ nữ. Kiều đã quyết liệt chống lại âm mưu biến nàng thành kĩ nữ, nhưng cuối cùng nàng rơi vào bẫy của Tú Bà và buộc phải tiếp khách.
2. Mưa Sở mây Tần: mưa Sở: mưa ở Vu Sơn nước Sở, chỉ quan hệ thân xác. Vì Tần thường được dùng đối với Sở nên có mây Tần đối với mây Sở chứ mây Tần không có điển riêng.
3. Nào biết có xuân là gì: ý nói không vui thú gì.
4. Gió tựa hoa kề: gió và hoa chỉ nam nữ. Hai động từ tựa, kề diễn tả sự lả lơi của người khách làng chơi và kĩ nữ khi ngồi bên nhau.

Dàn ý
a. Mở bài:
- Giới thiệu khái quát về Truyện Kiều và đoạn trích.
b. Thân bài:
* Khái quát chung
- Nêu tóm tắt bối cảnh dẫn đến đoạn trích.
- Nêu nội dung và cảm hứng chủ đạo của đoạn trích.
* Phân tích đoạn trích
Phân tích tâm trạng, nỗi niềm của Kiều trong cảnh sống tại lầu xanh (8 câu đầu)
-Thứ nhất là nỗi thương thân, xót thân, tiếc thân:
+ Sống trong cảnh lầu xanh, lúc tàn canh Kiều mới có những khoảnh khắc hiếm hoi để sống thực với mình. Lúc khách làng chơi đã ra về, lúc này chỉ còn bóng đêm, đêm rất khuya, chỉ còn một mình Kiều đối diện với ngọn đèn chong.
+ Hai tiếng “giật mình” nói lên cái thần của con người những lúc ngẫm lại những thay đổi quá lớn. Điệp ngữ “mình” trong một câu nói lên sự cùng cực cô đơn và trên hết là sự nuối tiếc một phẩm giá bị giày xéo.
+ Hình ảnh “phong gấm rủ là” nói lên hình ảnh của tấm thân vàng ngọc, được khoác áo gấm, rủ bức là, tức tấm thân bọc trong nhung lụa, quý báu, thế mà nay như hoa giữa đường, ai qua lại cũng xéo lên tàn nhẫn!
- Thứ hai là ghê tởm chính bản thân mình:
+ Cặp từ đối lập “ khi sao” và “ giờ sao” với nghệ thuật đối giữa hai câu lục/ bát nhấn mạnh sự khác biệt: quá khứ thì êm đềm, hạnh phúc còn hiện tại thì đau đớn, phũ phàng, bị vùi dập.
+ Ngữ điệu hỏi: “mặt sao”, “ thân sao” kết hợp sử dụng thành ngữ chéo: Con người khuê các vốn kín đáo, e thẹn, nay đã thành “dày gió dạn sương”, “bướm chán ong chường”. “Bướm chán ong chường” không phải là nói khách chơi chán chường Kiều, mà nói chính Kiều chán chường bản thân mình, sao lại trở thành con người tiếp khách trơ trẽn, vô liêm sỉ như thế được? Từ đây Kiều chỉ sống như một món hàng, một thứ đồ chơi, không sống như một con người nữa.
⇒ Đây là tâm trạng khi sống thật với chính mình. Kiều bàng hoàng , xót xa cho thân phận của mình và phải chăng đó cũng chính là tiếng nói đòi quyền sống cá nhân của con người trong xã hội phong kiến của Nguyễn Du- con người biết nhận thức và ý thức về hạnh phúc của mình.
Phân tích tâm trạng cô đơn, đau khổ của Kiều (8 câu cuối)
- Cảnh quả là vui thú, tao nhã, phong lưu: Thiên nhiên: “ gió tựa”, “ hoa kề”, “ tuyết ngậm”, “ trăng thâu”; Thú vui : “nét vẽ”, “ câu thơ”, “ cung cầm”, “ nước cờ”. Nhưng đối với Kiều chỉ là vui gượng: “Ai tri âm đó, mặn mà với ai”? Đó chẳng qua là các trò chơi để giết thì giờ, không mảy may ý nghĩa. Cảnh không che giấu được cái bản chất nhơ nhớp của nơi “buôn thịt, bán người”.
- Bút pháp tả cảnh ngụ tình: “Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu/ Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”⇒ ở đây có sự hoà nhập thống nhất giữa ngoại cảnh và tâm cảnh, giữa cảnh và tình. Nỗi đau buồn của Kiều đã hoà nhập vào cảnh vật.
⇒ Những nỗi lòng thương thân, xót thân, chán mình, buồn khổ cô đơn, vui gượng gạo như thế đã chứng tỏ mạnh mẽ Kiều là một con người có phẩm giá, không phải người tà dâm, lấy việc tiếp khách làm vui.
c. Kết bài
Nêu những suy nghĩ và cảm xúc của bản thân về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích:
- Bằng việc sử dụng các biện pháp nghệ thuật và thể thơ lục bát giàu sức truyền cảm, nhà thơ Nguyễn Du đã cho người đọc thấy được nỗi bất hạnh và sự tuyệt vọng, đau đớn, xót xa của Thuý Kiều khi phải bán sắc bán nghệ trong chốn lầu xanh.
- Nhưng trên tất cả những nỗi đau thể xác, tinh thần đó là vẻ đẹp phẩm chất trong sáng, thanh cao của một người con gái lương thiện, “tài sắc vẹn toàn”. Ngòi bút của Nguyễn Du đong đầy niềm cảm thương sâu sắc, từng áng thơ đều mang đậm sự thấu hiểu, đồng cảm với những nỗi đau mà Kiều đã trải qua.

Question

viết bài văn phân tích đoạn trích sau trong tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du dựa vào dàn ý dưới đây:  
Khi tỉnh rượu lúc tàn canh,
Giật mình mình lại thương mình xót xa.
Khi sao phong gấm rủ là,
Giờ sao tan tác như hoa giữa đường.
Mặt sao dày gió dạn sương,
Thân sao bướm chán ong chường bấy thân!
Mặc người mưa Sở mây Tần,
Những mình nào biết có xuân là gì.
Đòi phen gió tựa hoa kề,
Nửa rèm tuyết ngậm bốn bề trăng thâu.
Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu,
Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ?
Đòi phen nét vẽ câu thơ,
Cung cầm trong nguyệt nước cờ dưới hoa.
Vui là vui gượng kẻo là,
Ai tri âm đó mặn mà với ai?
          (Trích Truyện Kiều, trong Từ điển “Truyện Kiều”, ĐÀO DUY ANH, NXB Khoa học xã hội, 1974)
*Chú thích:
1.  Đoạn trích nằm trong phần đầu của tác phẩm Truyện Kiều, khi Thúy Kiều bị Mã Giám Sinh lừa bán vào lầu Ngưng Bích làm kỹ nữ. Kiều đã quyết liệt chống lại âm mưu biến nàng thành kĩ nữ, nhưng cuối cùng nàng rơi vào bẫy của Tú Bà và buộc phải tiếp khách.
2. Mưa Sở mây Tần: mưa Sở:  mưa ở Vu Sơn nước Sở, chỉ quan hệ thân xác. Vì Tần thường được dùng đối với Sở nên có mây Tần đối với mây Sở chứ mây Tần không có điển riêng.
3. Nào biết có xuân là gì: ý nói không vui thú gì.
4. Gió tựa hoa kề: gió và hoa chỉ nam nữ. Hai động từ tựa, kề diễn tả sự lả lơi của người khách làng chơi và kĩ nữ khi ngồi bên nhau.

Dàn ý
a. Mở bài: 
- Giới thiệu khái quát về Truyện Kiều và đoạn trích.
b. Thân bài: 
* Khái quát chung 
- Nêu tóm tắt bối cảnh dẫn đến đoạn trích.
- Nêu nội dung và cảm hứng chủ đạo của đoạn trích.
* Phân tích đoạn trích 
Phân tích tâm trạng, nỗi niềm của Kiều trong cảnh sống tại lầu xanh (8 câu đầu)
-Thứ nhất là nỗi thương thân, xót thân, tiếc thân:
+ Sống trong cảnh lầu xanh, lúc tàn canh Kiều mới có những khoảnh khắc hiếm hoi để sống thực với mình. Lúc khách làng chơi đã ra về, lúc này chỉ còn bóng đêm, đêm rất khuya, chỉ còn một mình Kiều đối diện với ngọn đèn chong.
+ Hai tiếng “giật mình” nói lên cái thần của con người những lúc ngẫm lại những thay đổi quá lớn. Điệp ngữ “mình” trong một câu nói lên sự cùng cực cô đơn và trên hết là sự nuối tiếc một phẩm giá bị giày xéo. 
+ Hình ảnh “phong gấm rủ là” nói lên hình ảnh của tấm thân vàng ngọc, được khoác áo gấm, rủ bức là, tức tấm thân bọc trong nhung lụa, quý báu, thế mà nay như hoa giữa đường, ai qua lại cũng xéo lên tàn nhẫn!
- Thứ hai là ghê tởm chính bản thân mình: 
+ Cặp từ đối lập “ khi sao” và “ giờ sao” với nghệ thuật đối giữa hai câu lục/ bát nhấn mạnh sự khác biệt: quá khứ thì êm đềm, hạnh phúc còn hiện tại thì đau đớn, phũ phàng, bị vùi dập.
+ Ngữ điệu hỏi: “mặt sao”, “ thân sao” kết hợp sử dụng thành ngữ chéo: Con người khuê các vốn kín đáo, e thẹn, nay đã thành “dày gió dạn sương”, “bướm chán ong chường”. “Bướm chán ong chường” không phải là nói khách chơi chán chường Kiều, mà nói chính Kiều chán chường bản thân mình, sao lại trở thành con người tiếp khách trơ trẽn, vô liêm sỉ như thế được? Từ đây Kiều chỉ sống như một món hàng, một thứ đồ chơi, không sống như một con người nữa.
⇒ Đây là tâm trạng khi sống thật với chính mình. Kiều bàng hoàng , xót xa cho thân phận của mình và phải chăng đó cũng chính là tiếng nói đòi quyền sống cá nhân của con người trong xã hội phong kiến của Nguyễn Du- con người biết nhận thức và ý thức về hạnh phúc của mình.
Phân tích tâm trạng cô đơn, đau khổ của Kiều (8 câu cuối)
- Cảnh quả là vui thú, tao nhã, phong lưu: Thiên nhiên: “ gió tựa”, “ hoa kề”, “ tuyết ngậm”, “ trăng thâu”; Thú vui : “nét vẽ”, “ câu thơ”, “ cung cầm”, “ nước cờ”. Nhưng đối với Kiều chỉ là vui gượng: “Ai tri âm đó, mặn mà với ai”? Đó chẳng qua là các trò chơi để giết thì giờ, không mảy may ý nghĩa. Cảnh không che giấu được cái bản chất nhơ nhớp của nơi “buôn thịt, bán người”.
- Bút pháp tả cảnh ngụ tình: “Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu/ Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ”⇒ ở đây có sự hoà nhập thống nhất giữa ngoại cảnh và tâm cảnh, giữa cảnh và tình. Nỗi đau buồn của Kiều đã hoà nhập vào cảnh vật. 
⇒ Những nỗi lòng thương thân, xót thân, chán mình, buồn khổ cô đơn, vui gượng gạo như thế đã chứng tỏ mạnh mẽ Kiều là một con người có phẩm giá, không phải người tà dâm, lấy việc tiếp khách làm vui.
c. Kết bài 
 Nêu những suy nghĩ và cảm xúc của bản thân về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích: 
- Bằng việc sử dụng các biện pháp nghệ thuật và thể thơ lục bát giàu sức truyền cảm, nhà thơ Nguyễn Du đã cho người đọc thấy được nỗi bất hạnh và sự tuyệt vọng, đau đớn, xót xa của Thuý Kiều khi phải bán sắc bán nghệ trong chốn lầu xanh. 
- Nhưng trên tất cả những nỗi đau thể xác, tinh thần đó là vẻ đẹp phẩm chất trong sáng, thanh cao của một người con gái lương thiện, “tài sắc vẹn toàn”. Ngòi bút của Nguyễn Du đong đầy niềm cảm thương sâu sắc, từng áng thơ đều mang đậm sự thấu hiểu, đồng cảm với những nỗi đau mà Kiều đã trải qua.

Accepted Answer

A. Mở bài:

"Truyện Kiều" của Nguyễn Du là một tác phẩm kinh điển của văn học Việt Nam, nổi bật với những giá trị nhân văn sâu sắc và nghệ thuật miêu tả tinh tế. Đoạn trích "Khi tỉnh rượu lúc tàn canh" nằm trong phần đầu của tác phẩm, khi Thúy Kiều bị Mã Giám Sinh lừa bán vào lầu Ngưng Bích làm kỹ nữ. Đoạn trích này thể hiện sâu sắc nỗi đau đớn, xót xa và sự tuyệt vọng của Kiều khi phải đối diện với thực tại phũ phàng.

B. Thân bài:

*Khái quát chung:*

Trước khi đến đoạn trích này, Thúy Kiều đã trải qua nhiều biến cố đau thương. Sau khi bị Mã Giám Sinh lừa bán, Kiều rơi vào bẫy của Tú Bà và buộc phải tiếp khách trong lầu xanh. Đoạn trích thể hiện tâm trạng đau khổ, xót xa của Kiều khi phải sống trong cảnh lầu xanh, nơi mà nàng không thể giữ được phẩm giá và sự trong sáng của mình.

*Phân tích đoạn trích:*

1. Phân tích tâm trạng, nỗi niềm của Kiều trong cảnh sống tại lầu xanh (8 câu đầu):

- Nỗi thương thân, xót thân, tiếc thân:
- Trong cảnh lầu xanh, Kiều chỉ có những khoảnh khắc hiếm hoi để sống thật với chính mình, thường là lúc tàn canh khi khách làng chơi đã ra về. Lúc này, Kiều đối diện với bóng đêm và ngọn đèn chong, cảm nhận sâu sắc nỗi cô đơn và sự mất mát.
- Hai tiếng "giật mình" thể hiện sự bàng hoàng của Kiều khi ngẫm lại những thay đổi quá lớn trong cuộc đời mình. Điệp ngữ "mình" nhấn mạnh sự cô đơn cùng cực và sự nuối tiếc cho phẩm giá đã bị giày xéo.
- Hình ảnh "phong gấm rủ là" gợi lên quá khứ tươi đẹp, khi Kiều còn là một thiếu nữ trong sáng, được sống trong nhung lụa. Giờ đây, nàng như "hoa giữa đường", bị xéo lên tàn nhẫn.

- Ghê tởm chính bản thân mình:
- Cặp từ đối lập "khi sao" và "giờ sao" nhấn mạnh sự khác biệt giữa quá khứ êm đềm và hiện tại đau đớn, phũ phàng.
- Ngữ điệu hỏi "mặt sao", "thân sao" kết hợp với thành ngữ "dày gió dạn sương", "bướm chán ong chường" thể hiện sự chán chường của Kiều với chính bản thân mình. Nàng cảm thấy mình đã trở thành một con người trơ trẽn, vô liêm sỉ, chỉ sống như một món hàng, một thứ đồ chơi.

⇒ Đây là tâm trạng khi Kiều sống thật với chính mình, bàng hoàng và xót xa cho thân phận. Đó cũng là tiếng nói đòi quyền sống cá nhân của con người trong xã hội phong kiến.

2. Phân tích tâm trạng cô đơn, đau khổ của Kiều (8 câu cuối):

- Cảnh vật xung quanh Kiều có vẻ vui thú, tao nhã với "gió tựa", "hoa kề", "tuyết ngậm", "trăng thâu", nhưng đối với Kiều chỉ là vui gượng. Câu hỏi "ai tri âm đó, mặn mà với ai?" thể hiện sự cô đơn, lạc lõng của nàng. Những thú vui như "nét vẽ", "câu thơ", "cung cầm", "nước cờ" chỉ là trò chơi giết thời gian, không mang ý nghĩa gì.
- Bút pháp tả cảnh ngụ tình: "Cảnh nào cảnh chẳng đeo sầu/ Người buồn cảnh có vui đâu bao giờ" thể hiện sự hòa nhập giữa ngoại cảnh và tâm cảnh. Nỗi đau buồn của Kiều đã thấm vào cảnh vật xung quanh.

⇒ Những nỗi lòng thương thân, xót thân, chán mình, buồn khổ cô đơn, vui gượng gạo chứng tỏ Kiều là một con người có phẩm giá, không phải người tà dâm, lấy việc tiếp khách làm vui.

C. Kết bài:

Đoạn trích "Khi tỉnh rượu lúc tàn canh" qua bút pháp tinh tế của Nguyễn Du đã thể hiện sâu sắc nỗi bất hạnh và sự tuyệt vọng, đau đớn, xót xa của Thúy Kiều khi phải bán sắc bán nghệ trong chốn lầu xanh. Tuy nhiên, trên tất cả những nỗi đau thể xác và tinh thần, Kiều vẫn giữ được vẻ đẹp phẩm chất trong sáng, thanh cao của một người con gái lương thiện, "tài sắc vẹn toàn". Ngòi bút của Nguyễn Du đong đầy niềm cảm thương sâu sắc, từng áng thơ đều mang đậm sự thấu hiểu, đồng cảm với những nỗi đau mà Kiều đã trải qua.

viết bài văn phân tích đoạn trích sau trong tác phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du dựa vào dàn ý dưới đây: Khi tỉnh rượu lúc tàn canh, Giật mình mình lại thương mình xót xa. Khi sao phong gấm rủ là, Giờ s...