câu 1. - Chủ thể trữ tình của văn bản là tác giả Đoàn Văn Cừ.
câu 2. - Những khung cảnh được miêu tả trong bài thơ:
+ Tiếng võng kẽo kẹt đưa
+ Bóng cây lơi lả bên hàng dâu
+ Con chó ngủ lơ mơ
+ Ông lão nằm chơi ở giữa sân
+ Thằng cu đứng vịn bên thành chõng, ngắm bóng con mèo quấn quýt dưới chân
+ Bên giếng, vài cô gái thôn nữ vui vẻ rủ nhau về, trên vai trĩu nặng đôi thùng nước, kĩu kịt đi vào lối cổng tre
+ Trong xóm khuya, tiếng chày giã gạo đã ngưng hẳn
+ Trăng tà hạ xuống ngang đầu núi, đom đóm bay qua dòng suối tối om
+ Tiếng ốc trên chòi rúc thiết tha, gió thổi xào xạc rặng tre già
+ Sao trời từng ngôi rơi thành giọt lệ, sương khói bên đồng ủ bóng mờ ảo
câu 3. - Tác dụng của các từ láy "kẽo kẹt", "kĩu kịt", "cót két" trong bài thơ là tạo nên âm thanh đặc trưng cho cuộc sống làng quê Việt Nam. Những âm thanh này không chỉ gợi tả sự yên bình, tĩnh lặng mà còn thể hiện nhịp sống chậm rãi, giản dị và gần gũi với thiên nhiên của người dân nơi đây. Từ láy "kẽo kẹt" miêu tả tiếng võng kẽo kẹt, mang lại cảm giác nhẹ nhàng, êm ái, gợi nhớ đến hình ảnh những đứa trẻ đang say giấc nồng. Từ láy "kĩu kịt" mô phỏng tiếng bước chân của những cô gái gánh nước, tạo nên âm thanh đều đặn, chắc chắn, phản ánh cuộc sống lao động cần cù, chịu khó của người phụ nữ nông thôn. Cuối cùng, từ láy "cót két" diễn tả tiếng tre kêu xào xạc trong gió, gợi lên khung cảnh thanh bình, yên ả của làng quê. Qua việc sử dụng các từ láy này, tác giả đã khắc họa bức tranh làng quê Việt Nam thật sinh động, đầy sức sống và ấm áp tình người.
câu 4. - Vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật trữ tình trong bài thơ "Trăng Hè" của Đoàn Văn Cừ thể hiện sự thanh bình, yên tĩnh và gần gũi với thiên nhiên. Nhân vật trữ tình được miêu tả như đang tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn, hòa mình vào không gian làng quê thanh bình. Tâm hồn của nhân vật này mang đậm nét truyền thống, giản dị nhưng cũng rất lãng mạn và tinh tế.
câu 5. Để giải quyết bài tập này, ta cần phân tích nội dung của đoạn thơ và xác định những hình ảnh, chi tiết thể hiện hiện thực cuộc sống của người dân quê. Sau đó, lựa chọn hiện thực mà mình cho là ấn tượng nhất và giải thích lý do.
Phân tích:
Đoạn thơ miêu tả khung cảnh làng quê Việt Nam vào mùa hè với những hình ảnh quen thuộc như: "trăng hè", "con chó", "bóng cây", "hàng dâu", "ông lão", "cậu bé", "cô gái"... Những hình ảnh này tạo nên bức tranh sinh động về cuộc sống bình dị, thanh bình của người dân quê.
Hiện thực gây ấn tượng mạnh mẽ nhất:
* Hình ảnh "tiếng võng trong nhà kẽo kẹt đưa": Tiếng võng kẽo kẹt đưa là âm thanh đặc trưng của làng quê Việt Nam. Nó gợi lên sự yên tĩnh, thanh bình, êm ả của cuộc sống nơi đây. Tiếng võng kẽo kẹt cũng là biểu tượng của tình cảm gia đình ấm áp, hạnh phúc.
* Hình ảnh "đầu thềm con chó ngủ lơ mơ": Con chó là loài vật gần gũi, thân thiết với người dân quê. Hình ảnh con chó ngủ lơ mơ trên thềm nhà gợi lên sự an nhàn, thư thái của cuộc sống nơi đây.
* Hình ảnh "dưới bóng cây lơi lả bên hàng dâu": Bóng cây lơi lả bên hàng dâu là hình ảnh đẹp, lãng mạn, mang đến cảm giác mát mẻ, dễ chịu. Nó cũng là biểu tượng của thiên nhiên tươi đẹp, trù phú của vùng quê.
Kết luận:
Những hiện thực được gợi ra từ đoạn thơ đều phản ánh cuộc sống giản dị, thanh bình, chan hòa với thiên nhiên của người dân quê. Tuy nhiên, hình ảnh "tiếng võng trong nhà kẽo kẹt đưa" là hiện thực gây ấn tượng mạnh mẽ nhất bởi nó mang ý nghĩa sâu sắc về sự yên tĩnh, thanh bình, êm ả của cuộc sống nơi đây. Đồng thời, nó cũng là biểu tượng của tình cảm gia đình ấm áp, hạnh phúc.