Tiểu thuyết "Số đỏ" của nhà văn Vũ Trọng Phụng là một tác phẩm tiêu biểu cho dòng văn học hiện thực phê phán trước Cách mạng tháng Tám năm 1945. Trong tác phẩm này, nhân vật chính Xuân Tóc Đỏ được xây dựng rất thành công, trở thành một điển hình cho kiểu nhân vật phản diện trong xã hội đương thời.
Xuân Tóc Đỏ là một thanh niên mồ côi, vô học, lang thang đầu đường xó chợ, chuyên làm những nghề thấp kém như nhặt bóng ở sân quần vợt, thổi loa quảng cáo thuốc lậu, đánh giày... Tuy nhiên, nhờ bản tính láu cá, xảo quyệt, hắn đã nhanh chóng thích nghi và leo lên vị trí cao trong xã hội. Hắn lợi dụng sự ngu dốt, háo danh của những người giàu có, quyền quý để lừa bịp, trục lợi. Từ một kẻ vô danh tiểu tốt, hắn bỗng chốc trở thành sinh viên trường thuốc, bác sĩ trẻ, rồi đến viện trưởng một viện dưỡng lão, thậm chí còn được phong tước hiệu bá hộ.
Một trong những đặc sắc nghệ thuật của "Số đỏ" là khả năng miêu tả chân thực cuộc sống. Tác giả Vũ Trọng Phụng đã sử dụng ngôn ngữ hài hước, châm biếm để khắc họa những thói hư tật xấu của tầng lớp thượng lưu như sự háo danh, tham lam, ích kỷ, giả dối... Những cảnh tượng trớ trêu, nực cười trong tác phẩm khiến người đọc vừa buồn cười vừa phẫn nộ. Ví dụ như cảnh Xuân Tóc Đỏ chữa bệnh cho cụ cố bằng cách nhổ nước bọt vào mặt cụ, hay cảnh ông bà Văn Minh tổ chức tiệc mừng thọ cho con trai nhưng lại mời Xuân Tóc Đỏ đến dự.
Bên cạnh đó, "Số đỏ" cũng phản ánh một cách sâu sắc những mâu thuẫn xã hội. Qua hành động của Xuân Tóc Đỏ, tác giả đã thể hiện rõ nét mâu thuẫn giữa cái thiện và cái ác, giữa lý tưởng cao đẹp và thực tế phũ phàng. Cái thiện bị cái ác lấn át, lý tưởng cao đẹp bị thực tế chà đạp. Điều này khiến người đọc suy ngẫm về giá trị đạo đức, về lẽ sống và về tương lai của đất nước.
Cuối cùng, "Số đỏ" không chỉ là một tác phẩm văn học đơn thuần mà còn là một bức tranh sinh động về xã hội Việt Nam thời kỳ đó. Tác phẩm đã góp phần thức tỉnh lương tâm của nhiều thế hệ độc giả, đồng thời khơi dậy tinh thần đấu tranh chống lại cái xấu, cái ác trong xã hội.