Lập bảng tổng hợp các từ ngữ thể hiện ý nghĩa khẳng định và phủ định được dùng trong Tuyên ngôn Độc lập của Hồ Chí Minh. Nhận xét về hiệu quả biểu đạt của lớp (nhóm) từ ngữ này trong văn bản.

Đây là một khía cạnh quan trọng làm nên giá trị và sức mạnh của Tuyên ngôn Độc lập. Hồ Chí Minh đã sử dụng lớp từ ngữ này một cách triệt để, tạo ra sự đối lập rõ ràng giữa hai phe: chính nghĩa và phi nghĩa.I. Bảng tổng hợp các từ ngữNhóm từ ngữVí dụ cụ thể trong Tuyên ngôn Độc lậpÝ nghĩa biểu đạt1. Khẳng định (Tính chính nghĩa, Quyền lợi)* Danh từ: Tự do, độc lập, hạnh phúc, bình đẳng, chủ quyền, lẽ phải, sự thật, dân chủ Cộng hòa.Khẳng định những quyền thiêng liêng, không thể tước bỏ của con người và dân tộc.* Động từ/Cụm ĐT: có quyền hưởng, phải được, đã thành, quyết đem (tất cả tinh thần, lực lượng... để giữ vững).Khẳng định tính chính đáng, tính tất yếu của độc lập, thể hiện ý chí và quyết tâm sắt đá.* Tính từ: thiêng liêng, không ai chối cãi được, chính nghĩa.Khẳng định tính chân lý vĩnh cửu, không thể bị phủ nhận của các luận điểm.2. Phủ định (Tố cáo, Bác bỏ)* Danh từ/Cụm DT: Bọn thực dân Pháp, bọn cướp nước, kẻ thù, ách nô lệ, nhà tù (nhiều hơn trường học), bể máu.Gọi tên đích danh và vạch rõ bản chất tàn bạo, phi nhân đạo, vô liêm sỉ của kẻ thù.* Động từ: áp bức, bóc lột, cướp bóc, chém giết, đốt phá, thẳng tay giết, tắm... trong những bể máu, không thi hành, không cho chúng tôi một chút tự do dân chủ nào.Liệt kê tội ác cụ thể, phủ nhận hoàn toàn vai trò "khai hóa" của Pháp.* Cụm từ phủ định: Trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa, tuyệt nhiên không thể bác cãi, không thể trốn tránh, không thể lấy lại nước Việt Nam từ tay Pháp.Bác bỏ triệt để mọi luận điệu, lý lẽ biện minh của Pháp, nhất là âm mưu tái xâm lược.II. Nhận xét về hiệu quả biểu đạtLớp từ ngữ khẳng định và phủ định này tạo nên sức mạnh lập luận và giọng điệu chính luận đặc trưng cho Tuyên ngôn Độc lập:1. Tạo sự đối lập gay gắt (Mục tiêu của Văn chính luận)Đối lập giữa Khẳng định và Phủ định: Hồ Chí Minh đặt sự thật lịch sử và khát vọng chính nghĩa của dân tộc Việt Nam (Khẳng định: tự do, độc lập, chính nghĩa, dân chủ) đối diện trực tiếp với tội ác và bản chất phi nhân đạo của kẻ thù (Phủ định: áp bức, bóc lột, chém giết, cướp nước).Hiệu quả: Sự đối lập này giúp người đọc/người nghe thấy rõ ràng tính hợp pháp và chính đáng của hành động giành độc lập, đồng thời kích thích lòng căm phẫn, phẫn nộ đối với kẻ thù.2. Tăng tính logic và tính thuyết phụcKhẳng định là cơ sở pháp lý: Bằng cách khẳng định những nguyên lý phổ quát về quyền con người ("Tất cả mọi người sinh ra đều bình đẳng"), Hồ Chí Minh đặt nền độc lập của Việt Nam trên cơ sở pháp lý vững chắc mà cả thế giới (đặc biệt là Pháp và Mỹ) không thể bác bỏ.Phủ định là bằng chứng thực tế: Việc sử dụng hàng loạt động từ phủ định để tố cáo tội ác của Pháp (từ chính trị đến kinh tế, văn hóa) là những bằng chứng không thể chối cãi, phủ nhận mọi lý do để Pháp có thể quay lại đô hộ.3. Tạo giọng điệu đanh thép, hùng hồnSự kết hợp giữa từ ngữ khẳng định mang tính chất tuyên bố, tuyên ngôn ("phải được", "quyết đem tất cả") và từ ngữ phủ định mang tính chất tố cáo, bác bỏ ("bọn thực dân", "chúng chỉ biết") tạo nên giọng điệu vừa hùng hồn, vừa đanh thép, thể hiện ý chí sắt đá và tinh thần quật cường của một dân tộc đã đứng lên làm chủ đất nước.