Tại sao một số loài nấm phát sáng trong đêm và hiện tượng này gọi là gì?

Hiện tượng một số loài nấm phát sáng trong đêm gọi là “phát quang sinh học” (tiếng Anh: bioluminescence). Về cơ chế và lý do: 1. Cơ chế hóa học - Trong tế bào nấm có phân tử luciferin (chất nền) và enzyme luciferase. - Khi luciferin bị luciferase oxy hóa, phản ứng này giải phóng năng lượng dưới dạng ánh sáng nhìn thấy được (thường ở bước sóng xanh–lục). - Quá trình này tương tự như ở đom đóm, một số loài cá, vi khuẩn hay tảo. 2. Lợi ích tiến hóa (về mặt sinh thái) a) Thu hút côn trùng, gián để phân tán bào tử - Ánh sáng vào ban đêm giúp nhiều loài côn trùng dễ phát hiện, bay đến sợi nấm rồi mang theo bào tử đi xa. b) Cảnh báo hoặc ngăn cản kẻ ăn mòn - Ở một số loài phát sáng mạnh, sự phát quang có thể cảnh báo chất độc hoặc vị đắng, làm kẻ ăn mòn tránh xa. c) Quá trình oxy hóa thải độc - Phản ứng phát quang có thể giúp nấm loại bỏ các gốc oxy hóa tự do (reactive oxygen species) sinh ra trong quá trình trao đổi chất. 3. Ví dụ nổi bật - Mycena chlorophos (nấm Mycena phát xanh) thường gặp ở các khu rừng nhiệt đới. - Armillaria mellea (nấm mật ong) cũng có thể phát quang nhẹ ở tập đoàn sợi nấm dưới mặt đất. - Omphalotus olearius (nấm vú sữa cam) phát sáng mạnh vào ban đêm. Tóm lại, “phát quang sinh học” ở nấm không chỉ là một hiện tượng đẹp mắt mà còn là chiến lược sinh tồn, giúp nấm lan tỏa bào tử hoặc bảo vệ bản thân khỏi các tác nhân gây hại.