Giả sử ban đầu có Z proton và N neutron đứng yên, chưa liên kết với nhau, khối lượng tổng cộng là m0. Khi chúng kết hợp lại với nhau để tạo thành một hạt nhân thì có khối lượng m, năng lượng liên kết Δ...

Giả sử ban đầu có Z proton và N neutron đứng yên, khối lượng tổng cộng là m₀. Khi các hạt này kết hợp lại tạo thành một hạt nhân với khối lượng m và năng lượng liên kết ΔE. Theo định luật bảo toàn khối lượng - năng lượng, năng lượng liên kết ΔE chính là năng lượng được giải phóng ra khi các hạt liên kết với nhau. Do đó, khối lượng của hạt nhân tạo thành sẽ giảm so với tổng khối lượng ban đầu m₀. Quan hệ giữa khối lượng và năng lượng liên kết được cho bởi công thức: \[ \Delta E = (m_0 - m) c^2 \] Trong đó: - \(m_0\): tổng khối lượng các nucleon tách rời (proton + neutron) - \(m\): khối lượng của hạt nhân liên kết - \(c\): vận tốc ánh sáng trong chân không - \(\Delta E\): năng lượng liên kết của hạt nhân Vậy biểu thức luôn đúng là: \[ \boxed{\Delta E = (m_0 - m) c^2} \] --- **Tóm tắt:** - Ban đầu: tổng khối lượng \(m_0\) - Sau kết hợp: khối lượng hạt nhân \(m\) - Năng lượng liên kết: \(\Delta E = (m_0 - m) c^2\) Đây là công thức mô tả sự mất khối lượng (hiệu số giữa khối lượng ban đầu và khối lượng hạt nhân) quy đổi thành năng lượng liên kết theo công thức Einstein.