Cách để xác định đề tài và chủ đề của một tác phẩm truyện?

Question

Duy Hùng · Accepted Answer

{"userId":5082941,"userName":"Hàng Tuấn Anh"}Để xác định đề tài, người ta thường đặt câu hỏi: Tác phẩm viết về cái gì (hiện tượng, phạm vi cuộc sống)? Còn để xác định chủ đề, thường phải trả lời câu hỏi: Vấn đề cơ bản mà tác phẩm nêu lên là gì? Ví dụ, truyện Lão Hạc (Nam Cao) viết về đề tài người nông dân trong xã hội cũ, còn chủ đề của truyện là vấn đề cuộc sống cùng khổ và nhân phẩm con người. Tuy nhiên, cần chú ý là mỗi tác phẩm lớn có thể đặt ra nhiều vấn đề cơ bản (nhiều chủ đề).

Timi · Answer

Để xác định đề tài và chủ đề của một tác phẩm truyện, ta cần thực hiện các bước sau:

1. Xác định nội dung chính: Đọc kỹ toàn bộ tác phẩm để nắm bắt được cốt truyện, diễn biến sự việc, tâm lý nhân vật,... Từ đó, xác định được những vấn đề chính mà tác giả muốn truyền tải qua tác phẩm.
2. Phân tích ý nghĩa: Phân tích ý nghĩa của những vấn đề chính đã xác định ở bước 1. Ý nghĩa này có thể liên quan đến cuộc sống, con người, xã hội,...
3. Kết luận đề tài và chủ đề: Dựa vào nội dung chính và ý nghĩa đã phân tích, kết luận về đề tài (vấn đề chính) và chủ đề (quan niệm, tư tưởng, thái độ,...) của tác phẩm.

Ví dụ:

* Truyện ngắn "Lão Hạc" của Nam Cao:
- Nội dung chính: Cuộc đời bất hạnh của lão Hạc - một nông dân nghèo khổ, cô đơn, bị đẩy vào đường cùng bởi hoàn cảnh xã hội.
- Ý nghĩa: Thể hiện số phận bi thảm của người nông dân trong xã hội cũ, đồng thời ca ngợi phẩm chất cao đẹp của họ.
- Đề tài: Số phận người nông dân trong xã hội cũ.
- Chủ đề: Ca ngợi phẩm chất cao đẹp của người nông dân.