Em để thầy hướng dẫn từng câu nhé:
---
**Câu 8:**
- Hai nguồn A và B cách nhau 16 cm.
- Bước sóng λ = 3 cm.
- Hai nguồn dao động cùng pha.
Trên đoạn AB, ta cần tìm số điểm có biên độ dao động cực đại (cực đại giao thoa).
**Phân tích:**
Biên độ cực đại xảy ra tại những điểm thỏa mãn điều kiện chênh lệch đường đi từ hai nguồn đến điểm đó là:
\[
\Delta d = d_B - d_A = k\lambda, \quad k=0,1,2,...
\]
Ở đây, điểm nằm trên đoạn AB, nghĩa là điểm nằm giữa hai nguồn, do đó khoảng cách từ điểm đến A và B đều không vượt quá 16 cm.
Giả sử điểm nằm trên đoạn AB, cách A một khoảng x cm (0 ≤ x ≤ 16).
Ta có:
\[
d_A = x, \quad d_B = 16 - x
\]
Hiệu đường đi:
\[
\Delta d = |d_B - d_A| = |16 - x - x| = |16 - 2x|
\]
Điều kiện cực đại:
\[
|16 - 2x| = k\lambda = 3k, \quad k=0,1,2,...
\]
Giải phương trình để tìm x:
\[
16 - 2x = 3k \quad \Rightarrow \quad x = \frac{16 - 3k}{2}
\]
và
\[
2x -16 = 3k \quad \Rightarrow \quad x = \frac{16 + 3k}{2}
\]
Nhưng vì x ∈ [0,16], ta xét tất cả k sao cho x nằm trong đoạn này.
- Trường hợp 1: \( x = \frac{16 - 3k}{2} \)
Điều kiện:
\[
0 \leq \frac{16 - 3k}{2} \leq 16 \quad \Rightarrow \quad 0 \leq 16 - 3k \leq 32
\]
Từ \(16 - 3k \geq 0\):
\[
3k \leq 16 \Rightarrow k \leq \frac{16}{3} \approx 5.33 \Rightarrow k = 0,1,2,3,4,5
\]
Từ \(16 - 3k \leq 32\):
\[
-3k \leq 16 \Rightarrow k \geq -\frac{16}{3} \Rightarrow k \geq -5.33
\]
k là số nguyên không âm nên chỉ xét k=0 đến 5.
- Trường hợp 2: \( x = \frac{16 + 3k}{2} \)
Điều kiện:
\[
0 \leq \frac{16 + 3k}{2} \leq 16 \Rightarrow 0 \leq 16 + 3k \leq 32
\]
Từ \(16 + 3k \geq 0\):
\[
3k \geq -16 \Rightarrow k \geq -\frac{16}{3} \Rightarrow k \geq -5.33
\]
Từ \(16 + 3k \leq 32\):
\[
3k \leq 16 \Rightarrow k \leq \frac{16}{3} \approx 5.33
\]
Như vậy k ∈ [-5,5].
Tuy nhiên, trường hợp 2 với k dương sẽ cho x > 16 (ví dụ với k=0: x=8, đúng trong đoạn; với k=1: x=9.5, đúng).
Vậy xét các k từ -5 đến 5.
Kiểm tra từng k:
- k = -5:
\[
x = \frac{16 + 3*(-5)}{2} = \frac{16 - 15}{2} = \frac{1}{2} = 0.5 \in [0,16]
\]
- k = -4:
\[
x = \frac{16 - 12}{2} = 2 \in [0,16]
\]
...
Tổng số điểm thỏa mãn điều kiện là tất cả giá trị k sao cho x trong đoạn 0 đến 16.
Số điểm cực đại là tổng số k thỏa mãn cả hai trường hợp.
Đếm số điểm:
- Trường hợp 1: k = 0 đến 5 → 6 điểm
- Trường hợp 2: k = -5 đến 5 → 11 điểm
Tuy nhiên, cần loại bỏ những điểm trùng nhau và những điểm không nằm trong đoạn.
Trong đó điểm k=0 ở trường hợp 1 và k=0 trường hợp 2 trùng nhau (x=8 cm).
Do đó tổng số điểm:
\[
6 + 11 - 1 = 16
\]
Vậy có 16 điểm dao động với biên độ cực đại trên đoạn AB.
---
**Câu 9:**
- Hai nguồn A, B cách nhau 20 cm.
- Phương trình dao động:
\[
u_A = u_B = a \cos(20\pi t)
\]
- Tốc độ sóng:
\[
v = 20\, cm/s
\]
- Điểm M: \(MA=15 cm, MB=20 cm\)
- Điểm N: \(NA=32 cm, NB=24.5 cm\)
- Tìm số điểm dao động cực đại và cực tiểu trên đoạn MN.
---
**Phân tích:**
Bước sóng:
\[
\lambda = \frac{v}{f}
\]
Chuẩn tần số từ dao động:
\[
u = a \cos(\omega t), \quad \omega = 20\pi
\]
Tần số:
\[
f = \frac{\omega}{2\pi} = \frac{20\pi}{2\pi} = 10 Hz
\]
Bước sóng:
\[
\lambda = \frac{v}{f} = \frac{20}{10} = 2 cm
\]
---
Điều kiện cực đại:
\[
\Delta d = |d_B - d_A| = k \lambda, \quad k = 0,1,2,...
\]
Điều kiện cực tiểu:
\[
\Delta d = (k + \frac{1}{2}) \lambda, \quad k = 0,1,2,...
\]
---
Tính \(\Delta d\) tại điểm M và N:
\[
\Delta d_M = |MB - MA| = |20 - 15| = 5 cm
\]
\[
\Delta d_N = |NB - NA| = |24.5 - 32| = 7.5 cm
\]
---
Trên đoạn MN, hiệu đường đi \(\Delta d\) thay đổi từ 5 cm đến 7.5 cm.
---
**Tìm số điểm cực đại trên đoạn MN:**
\[
\Delta d = k \lambda = 2k
\]
Từ 5 đến 7.5, các k thỏa mãn:
\[
5 \leq 2k \leq 7.5 \Rightarrow 2.5 \leq k \leq 3.75
\]
k nguyên nên k = 3
Có 1 điểm cực đại trên đoạn MN (tại k=3, \(\Delta d=6 cm\)).
---
**Tìm số điểm cực tiểu trên đoạn MN:**
\[
\Delta d = (k + \frac{1}{2}) \lambda = (k + 0.5)*2 = 2k +1
\]
Từ 5 đến 7.5:
\[
5 \leq 2k + 1 \leq 7.5 \Rightarrow 4 \leq 2k \leq 6.5 \Rightarrow 2 \leq k \leq 3.25
\]
k nguyên nên k = 2,3
Vậy có 2 điểm cực tiểu trên đoạn MN.
---
**Kết luận:**
- Số điểm cực đại trên MN: 1 điểm
- Số điểm cực tiểu trên MN: 2 điểm
---
**Câu 10:**
- Hai nguồn tại \(S_1, S_2\) với:
\[
u_1 = u_2 = 2 \cos(10 \pi t) \quad (cm)
\]
- Tốc độ sóng:
\[
v = 20 cm/s
\]
- Khoảng cách từ điểm M đến:
\[
d_1 = 14 cm, \quad d_2 = 15 cm
\]
---
**Viết phương trình dao động tổng hợp tại M:**
- Tần số:
\[
f = \frac{\omega}{2\pi} = \frac{10\pi}{2\pi} = 5 Hz
\]
- Bước sóng:
\[
\lambda = \frac{v}{f} = \frac{20}{5} = 4 cm
\]
---
Gọi \(\varphi_1\) và \(\varphi_2\) là pha của sóng tại M từ \(S_1\) và \(S_2\):
\[
\varphi_1 = \omega t - k d_1, \quad \varphi_2 = \omega t - k d_2
\]
với
\[
k = \frac{2\pi}{\lambda} = \frac{2\pi}{4} = \frac{\pi}{2} \quad (rad/cm)
\]
---
Sóng tại M từ hai nguồn:
\[
u_1 = 2 \cos(\omega t - k d_1) = 2 \cos(10 \pi t - \frac{\pi}{2} \times 14) = 2 \cos(10 \pi t - 7 \pi)
\]
\[
u_2 = 2 \cos(\omega t - k d_2) = 2 \cos(10 \pi t - \frac{\pi}{2} \times 15) = 2 \cos(10 \pi t - 7.5 \pi)
\]
---
Sử dụng công thức cộng:
\[
u = u_1 + u_2 = 2 \cos(10 \pi t - 7 \pi) + 2 \cos(10 \pi t - 7.5 \pi)
\]
Sử dụng công thức:
\[
\cos A + \cos B = 2 \cos \frac{A+B}{2} \cos \frac{A-B}{2}
\]
Ta có:
\[
A = 10 \pi t - 7 \pi, \quad B = 10 \pi t - 7.5 \pi
\]
\[
u = 4 \cos \left(10 \pi t - 7.25 \pi \right) \cos \left( \frac{0.5 \pi}{2} \right) = 4 \cos \left(10 \pi t - 7.25 \pi \right) \cos \left( 0.25 \pi \right)
\]
\[
\cos(0.25 \pi) = \cos(45^\circ) = \frac{\sqrt{2}}{2}
\]
---
Vậy:
\[
u = 4 \times \frac{\sqrt{2}}{2} \cos(10 \pi t - 7.25 \pi) = 2\sqrt{2} \cos(10 \pi t - 7.25 \pi) \quad (cm)
\]
---
**Trắc nghiệm Câu 1:**
- Câu hỏi: Điều kiện cực tiểu giao thoa của sóng nước hai nguồn cùng pha là gì?
- Đáp án đúng: \(\Delta d = (k + \frac{1}{2}) \lambda\) với \(k = 0, \pm1, \pm2, ...\)
Vì:
- Cực đại: \(\Delta d = k \lambda\)
- Cực tiểu: \(\Delta d = (k + \frac{1}{2}) \lambda\)
---
### Tổng kết:
- Câu 8: Có 16 điểm dao động với biên độ cực đại trên đoạn AB.
- Câu 9: Trên đoạn MN có 1 điểm cực đại và 2 điểm cực tiểu.
- Câu 10: Phương trình dao động tổng hợp tại M là:
\[
u = 2 \sqrt{2} \cos(10 \pi t - 7.25 \pi) \quad (cm)
\]
- Câu trắc nghiệm 1: Đáp án D: \(\Delta d = (k + 0.5) \lambda\) với \(k=0, \pm1, \pm2,...\)
Nếu em cần thêm chi tiết nào, cứ hỏi nhé!