i:
câu 1. Thể thơ tự do
câu 2. Người con trong văn bản đang nhớ về hình ảnh mẹ mình và cảm thấy thương xót cho sự vất vả của mẹ. Hình ảnh mẹ được miêu tả qua việc mẹ bán trầu, mẹ phải đi xa để kiếm sống, và mẹ luôn cố gắng chăm sóc gia đình. Người con cũng thể hiện sự tiếc nuối vì mất mát mẹ quá sớm và mong muốn được quay trở lại thời gian đó để giúp đỡ mẹ nhiều hơn.
câu 3. Trong đoạn thơ "Mẹ nghĩ về tuổi thơ", tác giả Trần Khắc Tám đã sử dụng biện pháp tu từ so sánh để tạo nên hiệu quả nghệ thuật đặc sắc. Hai câu thơ "Con như mầm non vô tư lớn" và "Mẹ như cây năm tháng cứ già đi" sử dụng phép so sánh ngang bằng với từ so sánh "như".
- Phân tích:
+ Câu thơ đầu tiên so sánh hình ảnh "con" với "mầm non vô tư lớn" nhằm thể hiện sự hồn nhiên, vô tư, đầy sức sống của tuổi thơ. Hình ảnh "mầm non" gợi liên tưởng đến sự phát triển mạnh mẽ, vươn lên không ngừng nghỉ, tương tự như tâm hồn trẻ thơ luôn tràn đầy năng lượng, khát khao khám phá thế giới.
+ Câu thơ thứ hai so sánh hình ảnh "mẹ" với "cây năm tháng cứ già đi" nhằm nhấn mạnh sự hi sinh thầm lặng, bền bỉ của người mẹ. Cây cối trải qua bao mùa mưa nắng, năm tháng vẫn kiên cường đứng vững, giống như tình yêu thương, sự chăm sóc của mẹ dành cho con cái luôn bất tận, không phai mờ theo thời gian.
- Tác dụng:
+ Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt: So sánh giúp người đọc dễ dàng hình dung được sự khác biệt rõ rệt giữa tuổi thơ hồn nhiên, vô tư của con cái và sự già đi, hi sinh thầm lặng của người mẹ.
+ Làm nổi bật chủ đề của bài thơ: Qua việc sử dụng biện pháp so sánh, tác giả muốn khẳng định vai trò quan trọng của người mẹ trong cuộc đời mỗi con người. Mẹ là nguồn cội, là chỗ dựa tinh thần vững chắc, là động lực thúc đẩy con cái trưởng thành và phát triển.
+ Thể hiện tình cảm sâu sắc của tác giả đối với người mẹ: Biện pháp so sánh thể hiện lòng biết ơn, kính trọng và yêu thương của tác giả dành cho người mẹ. Đồng thời, nó cũng khơi gợi trong lòng người đọc những suy ngẫm về giá trị thiêng liêng của tình mẫu tử.
câu 4. Hai câu thơ "mẹ bán trầu mà ăn trầu héo" và "quả cau con bổ sáu để dành" gợi cho em suy ngẫm sâu sắc về tình mẫu tử thiêng liêng. Hình ảnh "bán trầu mà ăn trầu héo" thể hiện sự hy sinh thầm lặng của người mẹ. Mẹ phải vất vả mưu sinh, thậm chí phải chấp nhận thiệt thòi để lo cho con cái được no đủ. Quả cau bổ sáu để dành cũng là biểu tượng cho tấm lòng bao la, rộng lớn của người mẹ. Dù cuộc sống khó khăn, mẹ vẫn luôn dành dụm, chắt chiu từng chút một để vun vén cho gia đình. Hai câu thơ ngắn gọn nhưng chứa đựng biết bao ý nghĩa sâu xa, khiến ta thêm trân trọng và yêu thương người mẹ kính yêu.
câu 5. Tình cảm của nhân vật trữ tình dành cho mẹ được thể hiện trong văn bản là sự trân trọng và biết ơn sâu sắc đối với công lao sinh thành dưỡng dục của mẹ. Nhân vật trữ tình luôn nhớ về những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thơ bên mẹ, từ việc mẹ bán trầu, chờ đợi mẹ trở về đến hình ảnh mẹ hiền dịu, chăm sóc gia đình. Tình cảm đó càng thêm sâu đậm khi mẹ qua đời, khiến nhân vật trữ tình phải thốt lên "mẹ ơi, có sung sướng gì không". Qua đó, ta thấy được tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt, là động lực giúp nhân vật vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống.
ii:
Học tập luôn là tài sản quý giá của con người. Mỗi người đều cần cố gắng học tập để trau dồi kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm cho bản thân mình. Tuy nhiên, bên cạnh những bạn chăm chỉ học hành vẫn tồn tại một số trường hợp lười biếng, chểnh mảng việc học. Điều này đã gióng lên hồi chuông báo động về tình trạng lười biếng trong học tập của học sinh hiện nay.
Sự lười biếng là trạng thái không hoạt động, không cố gắng, nỗ lực và dường như không có động lực để đáp ứng nhu cầu hoặc đòi hỏi nào đó của cuộc sống. Người lười biếng thường không muốn suy nghĩ hay lao động. Họ dễ dàng buông bỏ mục tiêu và chấp nhận thất bại. Học sinh được coi là lười biếng nếu không chịu khó học hành, làm bài tập, ôn luyện bài cũ,...
Có hai nguyên nhân dẫn đến sự lười biếng: chủ quan và khách quan. Nguyên nhân chủ quan đến từ chính bản thân người học sinh. Họ không đặt ra mục tiêu, kế hoạch học tập rõ ràng. Họ không xác định được ước mơ, hoài bão của bản thân cũng như không có ý chí quyết tâm thực hiện. Phụ huynh cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành tính cách lười biếng của con trẻ. Nhiều bậc cha mẹ quá nuông chiều con, bất cứ khi con làm điều gì sai thì đều sẵn sàng nhận tội thay con, khiến chúng dần ỷ lại vào người khác. Còn nguyên nhân khách quan đến từ phía nhà trường. Một số giáo viên chưa thể sáng tạo ra những phương pháp dạy học mới mẻ, thú vị khiến học sinh hứng thú. Áp lực, căng thẳng, mệt mỏi từ việc học tập cũng như những bài kiểm tra, đánh giá từ thầy cô cũng khiến các em cảm thấy chán nản.
Lười biếng đem lại rất nhiều hậu quả cho bản thân người lười biếng nói riêng và cộng đồng nói chung. Trước tiên, nó hình thành tâm lí ỷ lại, dựa dẫm vào người khác. Bản thân không có ý chí vươn lên, không biết cố gắng, nỗ lực. Từ đó, kết quả học tập sa sút nghiêm trọng, kiến thức bị hổng từ đó kéo theo những hệ lụy như tâm lí căng thẳng, mệt mỏi, cảm thấy tự ti khi bị bạn bè chấm dứt mối quan hệ. Ngoài ra, nó còn gây ảnh hưởng đến cả nền kinh tế của đất nước do nguồn lao động có năng suất, chất lượng thấp.
Để khắc phục tình trạng này, mỗi người cần tự đặt ra mục tiêu, kế hoạch học tập rõ ràng. Chúng ta hãy thử áp dụng phương pháp "cà rốt và cây gậy", tức là tự thưởng cho bản thân sau khi hoàn thành công việc hoặc tìm kiếm phương pháp học tập mới lạ, sáng tạo để tạo hứng thú. Bên cạnh đó, cần giữ cho tinh thần thoải mái, tránh bị phân tâm bởi các thiết bị điện tử khi đang học. Quan trọng nhất, mỗi người cần rèn luyện tính kiên nhẫn, chăm chỉ vì đây là những đức tính vô cùng cần thiết và quan trọng. Có như vậy, chúng ta mới trở nên tốt hơn từng ngày, giúp ích cho chính bản thân, gia đình và xã hội.
Như vậy, lười biếng là thói quen xấu cần loại bỏ ngay từ bây giờ. Hãy cùng nhau trở nên tốt hơn mỗi ngày để giúp ích cho bản thân, gia đình và xã hội.