Đề tuyển sinh vào lớp 10 Trường PTNK TPHCM môn Vật lý (chuyên)- Năm học 2025 – 2026

Trích dẫn Đề tuyển sinh vào lớp 10 Trường PTNK TPHCM môn Vật lý (chuyên)- Năm học 2025 – 2026

Câu 1. (2,5 điểm) Xem rằng Mặt Trời đứng yên và tâm Trái Đất chuyển động đều trên quỹ đạo tròn có tâm là Mặt Trời, bán kính quỹ đạo là $1,5.10^8$ km. Ngoài chuyển động quanh Mặt Trời, Trái Đất còn tự quay đều quanh trục riêng (trục Bắc - Nam của Trái Đất) làm cho trên Trái Đất có ban ngày và ban đêm. Chiều chuyển động quanh Mặt Trời và chiều tự quay quanh trục riêng của Trái Đất như Hình 1. Xem rằng mặt phẳng xích đạo của Trái Đất trùng với mặt phẳng quỹ đạo của tâm Trái Đất. Xét một điểm M trên xích đạo của Trái Đất ở thời điểm giữa trưa (12g00) thì M nằm trên đoạn thẳng nối hai tâm Trái Đất với Mặt Trời. Khoảng thời gian giữa hai thời điểm giữa trưa liên tiếp tại điểm M là 1 ngày gồm 24 giờ. Cho biết thời gian Trái Đất đi hết một vòng quanh Mặt Trời (bán kính nối hai tâm Mặt Trời - Trái Đất quay góc 360") là 1 năm, lấy xấp xỉ bằng 365 ngày. Lưu ý: Các kết quả của các câu hỏi c và d để ở dạng phân số. a. Hỏi đối với Mặt Trời, tâm Trái Đất chuyển động bao nhiêu kilômét mỗi giờ? b. So sánh tốc độ chuyển động của điểm M đối với Mặt Trời vào hai thời điểm khác nhau là lúc giữa trưa và lúc giữa đêm (0g00). Hãy giải thích ngắn gọn tốc độ ở thời điểm nào lớn hơn. c. Trong một ngày (24 giờ), Trái Đất tự quay quanh trục riêng một góc bao nhiêu độ? d. Tính (ra đơn vị giờ) thời gian Trái Đất tự quay quanh trục riêng một vòng (bán kính nối từ tâm Trái Đất đến một điểm bất kỳ trên xích đạo Trái Đất quay góc 360" quanh trục). Hỏi trong một năm, Trái Đất tự quay quanh trục riêng bao nhiêu vòng? Câu 2. (2,0 điểm) Các vật liệu kim loại luôn có tính nở vì nhiệt. Một thanh kim loại đồng chất tiết diện đều, ban đầu ở nhiệt độ $t_0$ có chiều dài $L_0.$ Khi ở nhiệt độ $t_1$ thì thanh có chiều dài là $L_1.$ Trong khoảng nhiệt độ khảo sát ở bài này, coi rằng độ biến dạng tỉ đối của thanh tỉ lệ thuận với độ thay đổi nhiệt độ của nó: $\frac{L_1-L_0}{L_0}=\alpha.(t_1-t_0)$ với a là hằng số dương đặc trưng cho tính chất nở vì nhiệt của vật liệu kim loại tạo nên thanh và được gọi là hệ số nở dài của kim loại đó. a. Xét thanh kim loại có chiều dài 30 cm ở $25^0C.$ Khi nhiệt độ của thanh giảm đến $-20^0C$ thì chiều dài của thanh thay đổi một lượng 0,27 mm (so với lúc ở 25'C). Tìm hệ số nở dài của kim loại này.