Bài 13. Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước thời Ngô, Đinh, Tiền Lê (939-1009)
Bài 14. Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước thời Lý
Bài 15. Cuộc kháng chiến chống quân Tống xâm lược của nhà Lý (1075-1077)
Bài 16. Công cuộc xây dựng đất nước thời Trần (1226-1400)
Bài 17. Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông- Nguyên
Bài 18. Nhà Hồ và cuộc kháng chiến chống quân Minh xâm lược (1400-1407)
Lý thuyết
>> Xem chi tiết: Lí thuyết quá trình hình thành và phát triển chế độ phong kiến ở Tây Âu - Lịch sử 7 cánh diều
? mục 1
Trả lời câu hỏi mục 1 trang 6 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Đọc thông tin và quan sát lược đồ 1, hãy:
- Nêu những việc làm của người Giéc-man sau khi lật đổ đế quốc La Mã
- Kể lại những sự kiện chủ yếu của quá trình hình thành xã hội phong kiến Tây Âu
Phương pháp giải:
Bước 1: Đọc lại nội dung trang 5-6 SGK Lịch sử và quan sát lược đồ 1
Bước 2: Nêu những nét chính về Việc làm của người sau khi chiếm La Mã và những sư kiện chính về quá trình hình thành xã hội phong kiến Tây Âu
Lời giải chi tiết:
- Những việc làm của người Giéc man sau khi lật đổ Đế quốc La Mã:
+ Sau khi lật đổ để quốc La Mã năm 476, họ đã thành lập nhiều vương quốc mới, như Phơ răng, Tây Gốt, Đông Gốt, Đông Gốt, vương quốc của người Ăng-lô-Xắc-xông,…
+ Người Giéc man chiếm ruộng đất của chủ nô La Mã trước đây.
+ Người Giéc man từ bỏ các tôn giáo nguyên thủy, tiếp thu Thiên chúa giáo, xây dựng nhà thờ.
+ Tầng lớp tăng lữ từng bước hình thành, quý tộc quân sự và tăng lữ trở thành tầng lớp giàu có và nhiều quyền lực.
- Những sự kiện chủ yếu của quá trình hình thành xã hội phong kiến ở Tây Âu:
+ Từ thế kỉ III, người Giéc-man và các bộ tộc phương Bắc từng bước tràn xuống xâm nhập La Mã.
+ Đến năm 476, sau khi lật đổ chế đổ chế độ La Mã, người Giéc-man thành lập nhiều vương quốc mới.
+ Tầng lớp quý tộc quân sự, tăng lữ là tầng lớp giàu có và nhiều quyền lực
+ Tầng lớp nông nô không có ruộng đất phải làm thuê và nộp tô thuế cho các lãnh chúa.
+ Đến thế kỉ VIII, chế độ phong kiến Tây Âu cơ bản được xác lập.
? mục 2
Trả lời câu hỏi mục 2 trang 7 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Đọc thông tin và quan sát các hình 1.2, 1.3 hãy trình bày đặc điểm kinh tế và xã hội trong lãnh địa phong kiến ở Tây Âu
Phương pháp giải:
Quan sát hình 1.2, 1.3 SGK và nội dung mục 2 trang 6,7
Lời giải chi tiết:
Đặc điểm kinh tế và xã hội trong lãnh địa phong kiến Tây Âu:
- Đặc điểm kinh tế
+ Kinh tế nông nghiệp đóng vai trò chủ đạo. Nông nô trồng trọt, chăn nuôi và làm các nghề thủ công như dệt vải, rèn đúc công cụ, vũ khí, …
+ Kinh tế trong lãnh địa mang tính tự nhiên, tự cấp, tự túc.
+ Nông nô chủ yếu mua muối, sắt, ít có sự trao đổi, buôn bán với bên ngoài.
- Đặc điểm xã hội:
+ Cư dân trong lãnh địa chủ chủ yếu gia đình lãnh chúa và nông nô.
+ Lãnh chúa không phải la động, họ vui chơi, luyện tập trong lâu đài, dinh thự.
+ Nông nô có gia đình, nhà cửa, tài sản riêng. Họ thuê ruộng đất của lãnh chúa để cày cấy và phải nộp tô.
+ Quan hệ xã hội trong lãnh địa là quan hệ giữa lãnh chúa với nông nô.
? mục 3
Trả lời câu hỏi mục 3 trang 8 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Đọc thông tin và quan sát hình 1.4, hãy:
- Phân tích vai trò của thành thị thời trung đại. Theo em, vai trò nào là quan trọng nhất? Vì sao?
- Cho biết tên một số trường đại học ra đời ở Tây Âu thời trung đại
Phương pháp giải:
Đọc lại nội dung mục 3 trang 7, 8 SGK
Lời giải chi tiết:
* Vai trò của thành thị thời trung đại là:
- Góp phần phá vỡ nền kinh tế tự nhiên của lãnh địa, tạo điều kiện cho kinh tế hàng hóa phát triển.
- Thành thị góp phần xóa bỏ chế độ phân quyền, xây dựng chế độ phong kiến tập quyền, thống nhất quốc gia, dân tộc.
- Không khí tự do ở thành thị đã tạo tiền đề cho sự hình thành các trường đại học lớn ở Tây Âu.
* Vai trò quan trọng nhất của thành thị đối với sự phát triển của các nước Tây Âu thời kì trung đại là: góp phần xóa bỏ chế độ phong kiến phân quyền, thống nhất quốc gia dân tộc. Vì:
- Người lao động trong xã hội phong kiến trước kia chỉ có nông nô, là người phụ thuộc vào giai cấp phong kiến, nay bắt đầu có người lao động tự do là thị dân. Vì vậy, nông nô sẽ noi gương theo thị dân đấu tranh giành quyền tự do, giải phóng hoàn toàn khỏi chế độ nông nô.
- Sự ra đời của thành thị vào thế kỉ XI đánh dấu chế độ phong kiến ở Tây Âu bước vào thời kì phát triển, nhưng trong đó đã tiềm ẩn những nhân tố làm tan rã chế độ phong kiến.
- Thành thị đấu tranh giành quyền tự trị, có chính quyền do thị dân bầu ra để quản lí thành thị.
- Thị dân giúp đỡ nhà vua xóa bỏ chế độ phong kiến phân quyền, thiết lập chế độ phong kiến tập quyền. Thị dân dần dược tham gia vào chính quyền phong kiến như làm quan tòa, quan tài chính, tham gia hội nghị ba đẳng cấp.
* Tên một số trường đại học ra đời ở Tây Âu thời trung đại: Bô-la-nha (i-ta-li-a), O-xphớt (Anh), Xóoc- bon (Pháp),…
? mục 4
Trả lời câu hỏi mục 4 trang 8 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Đọc thông tin và quan sát hình 1.5 hãy trình bày sự ra đời của Thiên Chúa giáo và nêu biết của em về Chúa Giê-su.
Phương pháp giải:
Bước 1: Đọc lại nội dung trang 8 SGK Lịch sử 7 Cánh DIều
Bước 2: Tìm kiếm những thông tin về Thiên chúa giáo (Công giáo) qua sách báo, internet.
Lời giải chi tiết:
* Sự ra đời của Thiên chúa giáo:
- Thiên Chúa giáo do Giê-su sáng lập vào thế kỉ I tại Giu-đê
- Sự hình thành của Thiên Chúa giáo có sự kế thừa giáo lí cơ bản và tín điều của đạo Do Thái.
- Khi mới ra đời, Thiên Chúa giáo được đông đảo người dân tin theo, nhưng bị chính quyền La Mã ngăn cản.
- Đến thời trung đại, Công giáo trở thành tư tưởng thống trị của giai cấp phong kiến
* Những gì em biết về Công giáo:
- Công giáo ra đời vào thế kỷ thứ I SCN tại vùng Palestin. Chúa Giêsu, người sáng lập ra Công giáo là người thuộc dân tộc Do Thái.
- Công Giáo tôn thờ Thiên Chúa Ba Ngôi gồm Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần
- Giáo lý Công giáo thể hiện tập trung trong Kinh Thánh (Cựu ước và Tân ước). Hệ thống giáo lý này được hình thành, bổ sung trong nhiều thế kỷ.
- Công giáo có một số luật lệ, lễ nghi: Mười điều răn của Thiên Chúa, Sáu điều răn của Giáo hội, Bảy phép Bí tích
Luyện tập
Trả lời câu hỏi Luyện tập trang 8 SGK Lịch sử và Địa lí 7
Hãy trình bày khái quát sự hình thành, phát triển của lãnh địa thành thị Tây Âu thời trung đại.
Phương pháp giải:
Đọc lại mục 1 trang 5,6, mục 3 trang 7,8 SGK Lịch sử 7 Cánh Diều
Lời giải chi tiết:
Sự hình thành, phát triển của lãnh địa thành thị Tây Âu thời trung đại:
Nội dung | Lãnh địa Tây Âu | Thành thị Tây Âu |
Sự hình thành, phát triển | Năm 476, người Giéc-man lật đổ đế quốc La Mã. Thành lập nhiều vương quốc mới. Đến thế kỉ VIII, chế độ phong kiến ở Tây Âu cơ bản được xác lập | Khoảng cuối thế kỉ XI, Tây Âu xuất hiện những tiền đề của nền kinh tế hàng hóa Các thị trấn, thị thứ hình thành rồi dần phát triển thành các thành thị. |
Vận dụng Câu 1
Trả lời câu hỏi Vận dụng trang 8 SGK Lịch sử và Địa lí 7
1. Nếu sống ở thời kì phong kiến Tây Âu, em sẽ lựa chọn cuộc sống trong lãnh địa hay trong các thành thị? Vì sao?
Phương pháp giải:
Bước 1: Đọc lại những đặc điểm về lãnh địa và thành thị.
Bước 2: Từ đó lựa chọn ra cuộc sống trong lãnh địa hoặc thành thị và giải thích theo ý của em.
Lời giải chi tiết:
Nếu sống thời kì phong kiến Tây Âu, em sẽ lựa chọn cuộc sống trong các thành thị. Vì:
- Tại thành thị, kinh tế hàng hóa phát triển, thuận lợi để sản xuất, buôn bán. Các thị dân không chịu sự dàng buộc, phụ thuộc vào lãnh địa nữa.
- Thành thị là nơi đông đúc, ngoài buôn bán, trao đổi kinh tế, mọi người còn thể thể giao lưu văn hóa, học hỏi kiến thức.
- Ngoài ra, không khí tự do tại thành thị còn tạo tiền đề cho sự hình thành các trường đại học.
Vận dụng Câu 2
2. Hãy đóng vai một người nông nô (hoặc một lãnh chúa), kể lại công việc và cuộc sống hằng ngày của mình trong lãnh địa.
Phương pháp giải:
Bước 1: Tìm hiểu đặc điểm về cuộc sống người nông nô và lãnh chúa
Bước 2: Ví dụ nói về lãnh chúa: xuất thân từ các tướng lĩnh quân sự Giéc man, giàu có, quyền lực, cho nông nô thuê ruộng đất và bắt nộp tô, thuế.
Lời giải chi tiết:
Ta là lãnh chúa. Thân là một tướng lĩnh quân sự, trải trăm trận chiến, có công lớn trong việc chinh phạt La Mã nên đã đức vua phong cho làm công tước và được chia nhiều ruộng đất.
Ta xây dựng nên một lãnh địa, trong lãnh địa có pháo đài kiên cố, có hào sâu, tường cao bao quanh. Trong pháo đài có dinh thự, nhà kho, chuồng trại,... Ở xung quanh lại có đất canh tác, đồng cỏ, ao hồ, khu ở của nông nô,...
Hằng ngày ta được uống những thứ rượu vang nho tuyệt hạng, ăn những miếng bít tết thơm lừng. Ta luyện tập cung kiếm. cưỡi ngựa hoặc tổ chức tiệc ở trong những lâu đài nguy nga, tráng lệ. Những người nông nô sẽ thuê ruộng đất của ta để cày cấy và phải nộp tô thuế cho ta. Cuộc sống hằng ngày của ta rất nhàn hạ và sung sướng. Ngược lại, những người nông nô phải lao động vất vả hơn một chút.
SBT Lịch sử và Địa lí - Chân trời sáng tạo Lớp 7
SBT Lịch sử và Địa lí - Cánh diều lớp 7
Bài giảng ôn luyện kiến thức môn Địa lí lớp 7
Bài giảng ôn luyện kiến thức môn Lịch sử lớp 7
SBT Lịch sử và Địa lí - Kết nối tri thức Lớp 7
SGK Lịch sử và Địa lí - Chân trời sáng tạo Lớp 7
SGK Lịch sử và Địa lí - Kết nối tri thức Lớp 7