6. Bài 10. Văn minh Tây Âu thời Phục Hưng

Trả lời câu hỏi câu 1 trang 55 SBT Lịch sử 10

Câu 1. Hoàn thành bảng thống kê một thành tựu của văn minh thời Phục hưng còn ý nghĩa giá trị đến ngày nay. Giải thích lí do sự lựa chọn của em.

Phương pháp giải:

- Dựa mục II trang 62 - 64 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Trả lời câu hỏi câu 2 trang 55 SBT Lịch sử 10

Câu 2. Chọn các từ hoặc cụm từ dưới đây, điền vào chỗ trống (…) cho phù hợp để giới thiệu những nét chính về văn minh thời Phục hưng

     đêm trường trung cổ         người khổng lồ                               nhân bản và tự do

   văn hóa                       văn hóa Hy Lạp – La Mã                  nhân văn, khoa học

                 trật tự phong kiến                           Phục hưng

Phương pháp giải:

- Dựa mục I trang 61 - 62 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Thế kỉ V – XV, Tây Âu chìm trong đêm trường trung cổ. Các nhà tư tưởng tư sản không chấp nhận những giáo lí phong kiến lỗi thời, họ vận động khôi phục lại sự huy hoàng của văn hóa Hy Lạp – La Mã, đề cao giá trị nhân văn, khoa học, xây dựng thế giới quan tiến bộ. Văn minh thời Phục hưng là một cuộc cách mạng về văn hóa, cuộc tấn công đầu tiên của giai cấp tư sản vào trật tự phong kiến, phản chiếu sức sống mãnh liệt của xã hội phương Tây bấy giờ. Thời kì này đã xuất hiện những “người khổng lồ” về văn hóa như Lê-ô-na đờ Vanh-xi, Mi-ken-lăng –giơ, W.Sếch-xpia,… đóng góp quan trọng vào kho tàng văn  minh nhân loại.               

Trả lời câu hỏi câu 3 trang 56 SBT Lịch sử 10

Câu 3. Em hãy giải ô chữ hàng ngang dựa theo những gợi ý dưới đây và tìm ô chữ chủ.

Phương pháp giải:

- Dựa mục II trang 62 - 64 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

- Ô CHỮ A: HY LẠP – LA MÃ.

- Ô CHỮ B: I-TA-LI-A

- Ô CHỮ C: CHỦ NGHĨA NHÂN VĂN

- Ô CHỮ D: DON QUIXOTE

=> Ô CHỮ CHỦ: LEONARDO DA VINCI.

Trả lời câu hỏi câu 4 trang 56 SBT Lịch sử 10

Câu 4. Nối cột A (tác giả) với cột B (thành tựu) để làm rõ những thành tựu tiêu biểu của các nhà khoa học thời Phục hưng.

Phương pháp giải:

Dựa mục II trang 62 - 64 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Trả lời câu hỏi câu 5 trang 57 SBT Lịch sử 10

Câu 5. Nối nhân vật ở cột A cho phù hợp với cột B và cột C.

Phương pháp giải:

- Dựa mục II trang 62 - 64 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

1. Lê-ô-na đờ Vanh-xi (cột A) – “Cha đẻ của khoa học hiện đại”…. (cột B) – Là một họa sĩ với những bức họa nổi tiếng …. (cột C)

2. Mi-ken-lăng-giơ (cột A) – Họa sĩ, nhà điêu khắc, kiến trúc sư…. (cột B) – Các tác phẩm nổi tiếng nhất của ông: Đức Mẹ sầu bi….. (cột C)

3. W.Sếch – xpia (cột A) – nhà soạn kịch vĩ đại người Anh….. (cột B) – Dấu ấn của ông in đậm lên kịch nghệ thuật……….. (Cột C)

4. R. Đê – cát – tơ  (cột A) – Triết gia, nhà khoa học… (Cột B) – Hệ thống hóa hình học giải tích….. (cột C).

Trả lời câu hỏi câu 6 trang 58 SBT Lịch sử 10

Câu 6. Hoàn thành sơ đồ để làm rõ các nội dung, thành tựu, ý nghĩa của văn hóa Phục hưng.

Phương pháp giải:

- Dựa mục II trang 62 - 64 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

VĂN HÓA PHỤC HƯNG

1. Văn học – nghệ thuật

* Thành tựu:

- Văn học:

+ Thơ: Thần khúc; Cuộc đời mới của Đan-tê.

+ Tiểu thuyết: Mười ngày của Bô-ca-xi-ô; Đôn Ki-hô-tê của M. Xéc-van-téc.

+ Kịch: Rô-mê-ô và Giu-li-ét, Hăm-lét, Ô-ten-lô,… của W. Sếch – xpia.

- Nghệ thuật:

+ Lê-ô-na đờ Vanh-xi: La Giô-công-đơ, Bữa ăn tối cuối cùng, Đức mẹ đồng trinh trong hang đá,…

+ Mi-ken-lăng-giơ: Cuộc phán xét cuối cùng, tượng Đa-vít,…

+ Ra-pha-en: Trường học A-ten, Chúa Ki-tô bị đóng đinh,…

* Ý nghĩa: Truyền bá tư tưởng nhân đạo, ca ngợi tình yêu, sự tự do, vạch trần và đấu tranh chống chế độ phong kiến lạc hậu; khẳng định vẻ đẹp tự nhiên của con người

2. Khoa học – kĩ thuật

* Thành tựu:

- Toán học, Vật lí, Y học: thuyết hình học giải tích của R.Đê-các-tơ; thuật giải phẫu của Vê-da-lơ,…

- Thiên văn học: thuyết Nhật tâm của Cô-péc-ních; nghiên cứu chuyển động học của G.Ga-li-ê,…

* Ý nghĩa: Hiểu biết thêm về Trái Đất, Mặt Trời để dự đoán thời tiết, các hiện tượng tự nhiên; thành tựu về toán-lí-kĩ thuật góp phần tới sự phát triển của nhiều ngành sản xuất; y học giúp cứu chữa con người khỏi những căn bệnh.

3. Tư tưởng

* Thành tựu: Phran- xít Bê-cơn hướng con người thoát thần học (chủ nghĩa duy tâm) chuyển sang triết học duy vật (hướng tới chủ nghĩa nhân văn)

* Ý nghĩa: Lên án, đả kích chế độ phong kiến lỗi thời, lạc hậu mở đường cho sự phát triển của giai cấp tư sản và một chế độ xã hội mới.

Trả lời câu hỏi câu 7 trang 58 SBT Lịch sử 10

Câu 7. Hoàn thành bảng thống kê dưới đây về các thành tựu văn minh thời Phục hưng.

Phương pháp giải:

- Dựa mục II trang 62 - 64 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Trả lời câu hỏi câu 8 trang 59 SBT Lịch sử 10

Câu 8. Theo em, tác phẩm “Tượng Đa-vít – phần thân trên” (Mi-ken-lăng-giơ) phản ánh tư tưởng gì của phong trào Văn hóa Phục hưng?

Phương pháp giải:

- Dựa mục “Em có biết” trang 61 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Tác phẩm “Tượng Đa-vít – phần thân trên” (Mi-ken-lăng-giơ) phản ánh tư tưởng hiện thực mới của thời đại – thể hiện sức sống của một lớp người mới, đại diện cho thời đại mới, thời đại sản sinh ra những “con người khổng lồ” khác với thời kì trước (xây dựng hình tượng con người gầy guộc, với đôi mắt mở to ngơ ngác.

Trả lời câu hỏi câu 9 trang 59 - 62 SBT Lịch sử 10

Câu 9. Hãy khoanh tròn vào chữ cái ứng với ý đúng

1. Trong phong trào Văn hóa Phục hưng, giai cấp tư sản chủ trương

A. khôi phục tinh hoa văn hóa phương Tây và xây dựng nền văn hóa mới.

B. khôi phục tinh hoa văn hóa Hy Lạp, La Mã, xây dựng nền văn hóa mới.

C. phục hưng nền văn hóa phong kiến, xây dựng nền văn hóa mới.

D. phục hưng văn hóa phương Đông, xây dựng nền văn hóa mới.

Phương pháp giải:

- Dựa mục I.2 trang 62 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Trong phong trào Văn hóa Phục hưng, giai cấp tư sản chủ trương khôi phục tinh hoa văn hóa Hy Lạp, La Mã, xây dựng nền văn hóa mới.

=> Chọn đáp án B.

2. Qua những tác phẩm văn hóa, nghệ thuật thời Phục hưng, giai cấp tư sản đã nghiêm khắc lên án

A. giai cấp tư sản.                                 

B. trật tự phong kiến.

C. giáo hội Thiên Chúa giáo.                

D. vua quan phong kiến.

Phương pháp giải:

- Dựa mục I.2 trang 62 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Qua những tác phẩm văn hóa, nghệ thuật thời Phục hưng, giai cấp tư sản đã nghiêm khắc lên án trật tự phong kiến; tư tưởng bảo thủ của Giáo hội và cản trở sự phát triển của xã hội.

=> Chọn đáp án B.

3. Văn hóa Phục hưng đã đề cao vấn đề nào dưới đây?

A. Khoa học, nhân văn.                                

B. Giá trị nhân bản, nhân văn.

C. Giá trị nhân bản và tự do.                       

D. Độc lập và tự do.

Phương pháp giải:

- Dựa mục I.2 trang 62 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Văn hóa Phục hưng bùng nổ là kết quả của sự vận động thay đổi nhiều mặt trong xã hội Tây Âu, đề cao giá trị nhân bản và tự do.

=> Chọn đáp án C.

4. Điều kiện nào đóng vai trò chủ yếu dẫn đến sự ra đời của phong trào Văn hóa Phục hưng?

A. Quan hệ sản xuất phong kiến bị phá vỡ.             

B. Sự ra đời của giai cấp tư sản.

C. Sự lớn mạnh của thành thị trung đại.                   

D. Nhiều phát minh kĩ thuật.

Phương pháp giải:

- Dựa mục I.1 trang 61 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Ở Tây Âu thời hậu kì trung đại, quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa dần hình thành. Sự ra đời và phát triển của thành thị thúc đẩy mạnh mẽ kinh tế hàng hóa, mở rộng thị trường. Các cuộc phát kiến địa lí cùng sự ra đời của tầng lớp tư sản đấu tranh chống lại tư tưởng bảo thủ của phong kiến.

=> Điều kiện đóng vai trò chủ yếu dẫn đến sự ra đời của phong trào Văn hóa Phục hưng là sự ra đời của tư sản.

=> Chọn đáp án B.

5. Phong trào Văn hóa Phục hưng (thế kỉ XIV – XVII) đã đạt được những thành tựu rực rỡ về mọi mặt, đặc biệt là lĩnh vực

A. khoa học tự nhiên.                     

B. kinh tế và văn hóa.

C. văn học, nghệ thuật.                  

D. chính trị và lịch sử.

Phương pháp giải:

- Dựa mục II trang 62 - 64 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Phong trào Văn hóa Phục hưng (thế kỉ XIV – XVII) đã đạt được những thành tựu rực rỡ về mọi mặt, đặc biệt là lĩnh vực văn học, nghệ thuật phản ánh rõ những mong muốn của con người.

=> Chọn đáp án C.

6. Văn hóa Phục hưng (thế kỉ XIV – XVII) có nghĩa là khôi phục lại

A. toàn bộ nền văn hóa cổ đại, sáng tạo nền văn hóa mới của giai cấp tư sản.

B. văn hóa Hy Lạp – La Mã và sáng tạo nền văn hóa mới của giai cấp tư sản.

C. nền văn hóa phong kiến và sáng tạo nền văn hóa mới của giai cấp tư sản.

D. đặc trưng văn hóa châu Âu, sáng tạo nền văn hóa mới của giai cấp tư sản.

Phương pháp giải:

- Dựa mục I.2 và mục Mở đầu  trang 61 - 62 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Văn hóa Phục hưng (thế kỉ XIV – XVII) có nghĩa là khôi phục lại, trở về với những tinh hoa văn hóa Hy Lạp – La Mã và sáng tạo nền văn hóa mới của giai cấp tư sản, ngoài ra nó còn là cuộc tấn công vào chế độ phong kiến và Giáo hội Thiên chúa giáo.

=> Chọn đáp án B.

7. Ý nào dưới đây không phản ánh đúng nguyên nhân xuất hiện của phong trào Văn hóa Phục hưng?

A. Giáo lí đạo Ki-tô, tư tưởng của chế độ phong kiến mang những quan điểm lỗi thời.

B. Giai cấp tư sản có thế lực về kinh tế nhưng lại chưa có địa vị xã hội tương ứng.

C. Con người bước đầu có những nhận thức khoa học về bản chất của thế giới.

D. Sự xuất hiện trào lưu Triết học Ánh sáng đã tạo tiền đề cho phong trào.

Phương pháp giải:

- Dựa mục I trang 61 - 62 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Nguyên nhân xuất hiện của phong trào Văn hóa Phục hưng, gồm:

- Giai cấp tư sản có thế lực về kinh tế nhưng lại chưa có địa vị xã hội tương ứng.

- Giáo lí đạo Ki-tô, tư tưởng của chế độ phong kiến mang những quan điểm lỗi thời.

- Con người bước đầu có những nhận thức khoa học về bản chất của thế giới.

=> Sự xuất hiện trào lưu Triết học Ánh sáng đã tạo tiền đề cho phong trào không phải là nguyên nhân.

=> Chọn đáp án D.

8. Phong trào Văn hóa Phục hưng đã đạt được những thành tựu rực rỡ về mọi mặt, đặc biệt là lĩnh vực

A. khoa học tự nhiên.                      

B. kiến trúc và xây dựng

C. văn học và nghệ thuật.                  

D. triết học và lịch sử.

Phương pháp giải:

- Dựa mục II trang 62 - 64 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Phong trào Văn hóa Phục hưng (thế kỉ XIV – XVII) đã đạt được những thành tựu rực rỡ về mọi mặt, đặc biệt là lĩnh vực văn học, nghệ thuật phản ánh rõ những mong muốn của con người.

=> Chọn đáp án C.

9. Thời đại Văn hóa Phục hưng đã chứng kiến sự tiến bộ vượt bậc của lĩnh vực nào?

A. Văn học nghệ thuật.                  

B. Khoa học xã hội và nhân văn

C. Khoa học – kĩ thuật.                     

D. Tư tưởng văn hóa.

Phương pháp giải:

- Dựa mục II trang 62 - 64 SGK Lịch sử 10

- Dùng lập luận của mình để giải thích, lựa chọn.

Lời giải chi tiết:

Thời đại Văn hóa Phục hưng đã chứng kiến sự tiến bộ vượt bậc của khoa học – kĩ thuật với những thành tựu về toán học, y học, thiên văn học,… so với thời kì trước đấy.

=> Chọn đáp án C.

10. Trong giai đoạn đầu của thời đại Văn hóa Phục hưng, giai cấp tư sản đấu tranh chống chế độ phong kiến bằng hình thức

A. không nộp thuế cho nhà vua.

B. đấu tranh đòi các quyền lợi về kinh tế.

C. đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa.

D. làm cách mạng lật đổ chế độ phong kiến.

Phương pháp giải:

Dựa mục I.2 trang 62 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Trong giai đoạn đầu của thời đại Văn hóa Phục hưng, giai cấp tư sản đấu tranh chống chế độ phong kiến trên lĩnh vực tư tưởng văn hóa – thay đổi tư tưởng, cải cách văn học, nghệ thuật, khoa học kĩ thuật.

=> Chọn đáp án C.

11. Ph.Ăng-ghen nhận định “Văn hóa Phục hưng” là

A. một cuộc cách mạng tiến bộ vĩ đại.

B. một cuộc tấn công lên trời.

C. cuộc cách mạng về chính trị.

D. cuộc đấu tranh về văn hóa, tư tưởng.

Phương pháp giải:

- Dựa mục Mở đầu và I.2 trang 61 - 62 SGK Lịch sử 10

- Tìm kiếm nguồn Internet cụm từ khóa “Nhận định của Ph.Ăng-ghen về văn hóa Phục hưng”.

Lời giải chi tiết:

“Văn hóa Phục hưng” là cuộc cách mạng tiến bộ vĩ đại của giai cấp tư sản vào thời hậu kì trung đại nhằm lật đổi chế độ phong kiến và Giáo hội Ki-tô.

=> Chọn đáp án D.

12. Trong thời Phục hưng đã xuất hiện rất nhiều nhà văn hóa, khoa học thiên tài được mệnh danh là những người

A. vĩ đại.               

B. thông minh.          

C. xuất chúng.                

D. khổng lồ.

Phương pháp giải:

- Dựa vào bài tập số 2 trang 55 SBT Lịch sử 10.

Lời giải chi tiết:

Trong thời Phục hưng đã xuất hiện rất nhiều nhà văn hóa, khoa học thiên tài được mệnh danh là những “người khổng lồ”.

=> Chọn đáp án D.

13. Cơ sở tư tưởng chính thống của giai cấp phong kiến ở châu Âu thời trung đại là giáo lí

A. đạo Ki-tô.                                   

B. đạo Phật.

C. đạo Hồi.                                    

D. đạo Nho.

Phương pháp giải:

- Dựa mục I.2 trang 62 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Cơ sở tư tưởng chính thống của giai cấp phong kiến ở châu Âu thời trung đại là giáo lí đạo Ki-tô.    

=> Chọn đáp án A.                              

14. Mục đích chính của giai cấp tư sản khi khởi xướng phong trào Văn hóa Phục hưng là

A. khôi phục tinh hoa văn hóa Hy Lạp, La Mã cổ đại.

B. khôi phục những giá trị văn hóa đã bị chế độ phong kiến vùi dập.

C. đề cao giá trị con người, các quyền tự do ca hân và tri thức khoa học – kĩ thuật.

D. xây dựng nền văn hóa mới của giai cấp tư sản chống lại quan điểm giáo hội Ki-tô.

Phương pháp giải:

- Dựa vào mục I.2 trang 62 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Mục đích chính của giai cấp tư sản khi khởi xướng phong trào Văn hóa Phục hưng là xây dựng nền văn hóa mới của giai cấp tư sản chống lại quan điểm giáo hội Ki-tô.

=> Chọn đáp án D.

15. Vì sao phong trào Văn hóa Phục hưng được đánh giá là một “cuộc cách mạng tiến bộ vĩ đại”?

A. Tạo ra sự biến đổi căn bản trong nhận thức của người châu Âu thời đó.

B. Mở ra những vùng đất mới, những con đường mới và những dân tộc mới.

C. Thị trường thế giới được mở rộng, thúc đẩy hàng hải quốc tế phát triển.

D. Thúc đẩy quá trình khủng hoảng, tan rã của chủ nghĩa tư bản ở châu Âu.

Phương pháp giải:

- Dựa bài 10. Văn minh Tây Âu thời phục hưng SGK Lịch sử 10.

Lời giải chi tiết:

- C và B sai vì là ý nghĩa của các cuộc phát kiến địa lí.

- D sai vì đến nay chủ nghĩa tư bản ở châu Âu vẫn tồn tại.

- Phong trào Văn hóa Phục hưng được đánh giá là một “cuộc cách mạng tiến bộ vĩ đại” vì tạo ra sự biến đổi căn bản trong nhận thức của người châu Âu thời đó dưới sự dẫn dắt của giai cấp tư sản đánh vào sự lỗi thời của chế độ phong kiến.

=> Chọn đáp án A.

16. Bản chất của phong trào Văn hóa Phục hưng là

A. Cuộc cách mạng về xã hội để xác lập sự thống trị của giai cấp tư sản.

B. Cuộc đấu tranh kinh tế của quần chúng nhân dân với giai cấp tư sản.

C. Cuộc đấu tranh giữa hệ tư tưởng phong kiến và quyền lực của Giáo hội.

D. Cuộc cách mạng tư tưởng của giai cấp tư sản chống lại chế độ phong kiến.

Phương pháp giải:

- Dựa vào mục I.2 trang 62 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Bản chất của phong trào Văn hóa Phục hưng là cuộc cách mạng tư tưởng của giai cấp tư sản chống lại chế độ phong kiến để giành quyền tự do, khẳng định những giá trị tốt đẹp của con người.

=> Chọn đáp án D.

17. Những tiến bộ của khoa học – kĩ thuật giúp con người thoát khỏi tình trạng lạc hậu và nhận thức được bản chất của thế giới là

A. nội dung của phong trào Văn hóa Phục hưng.

B. nguyên nhân ra đời phong trào Văn hóa Phục hưng.

C. hậu quả của nền văn hóa Phục hưng.

D. bản chất của nền văn hóa Phục hưng.

Phương pháp giải:

- Dựa vào mục I trang 61 - 62 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Những tiến bộ của khoa học – kĩ thuật giúp con người thoát khỏi tình trạng lạc hậu và nhận thức được bản chất của thế giới là nguyên nhân ra đời phong trào Văn hóa Phục hưng.

=> Chọn đáp án B.

18. Phong trào Văn hóa Phục hưng không chỉ có vai trò tích cực là phát động quần chúng đấu tranh chống lại xã hội phong kiến mà còn là một cuộc cách mạng

A. tiến bộ vĩ đại.                                          

B. dân chủ tư sản.

C. xã hội.                                                     

D. tư sản.

Phương pháp giải:

- Dựa vào mục mở đầu trang 61 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Phong trào Văn hóa Phục hưng không chỉ có vai trò tích cực là phát động quần chúng đấu tranh chống lại xã hội phong kiến mà còn là một cuộc cách mạng tiến bộ vĩ đại.                                          

=> Chọn đáp án A.

19. Phong trào Văn hóa Phục hưng được biết đến nhiều nhất bởi những thành tựu lớn lao trong lĩnh vực

A. âm nhạc.                  

B. mĩ thuật.             

C. triết học.                  

D. văn học.

Phương pháp giải:

- Dựa mục II trang 62 - 64 SGK Lịch sử 10

Lời giải chi tiết:

Phong trào Văn hóa Phục hưng được biết đến nhiều nhất bởi những thành tựu lớn lao trong lĩnh vực mĩ thuật với những tên tuổi nổi tiếng như Leonardo da Vinci; Mi-ken-lăng-giơ,…

=> Chọn đáp án B.