Câu hỏi 18.21 - Bài 18 trang 59

1. Nội dung câu hỏi

Hợp chất no, mạch hở có phần trăm khối lượng $\mathrm{C}$ và $\mathrm{H}$ lần lượt bằng $66,67 \%$ và $11,11 \%$ còn lại là $\mathrm{O}$. Trên phổ MS tìm thấy tín hiệu ứng với phân tử khối của Xlà 72 .
a) Tìm công thức phân tử của $X$.
b) X không tác dụng với dung dịch $\mathrm{AgNO}_3$ trong $\mathrm{NH}_3$ nhưng có phản ứng tạo iodoform. Viết công thức cấu tạo và gọi tên của hợp chất $x$.

2. Phương pháp giải
Từ % các nguyên tố tìm ra được công thức thực nghiệm. Sau đó tìm ra công thức phân tử và công thức cấu tạo.

3. Lời giải chi tiết
$\%O=100-66,67\%-11,11\%=22,22\%$

Gọi công thức của $X$ là $\mathrm{C}_{\mathrm{x}} \mathrm{H}_{\mathrm{y}} \mathrm{O}_{\mathrm{z}}$
$x:y:z=\frac{\%C}{12}:\frac{\%H}{1}:\frac{\%O}{16}=\frac{66.67}{12}:\frac{11,11}{1}:\frac{22,22}{16}=4:8:1$

Công thức thực nghiệm của Xlà $\left(\mathrm{C}_4 \mathrm{H}_8 \mathrm{O}\right)_n$
Từ phổ MS ta tính được:
$M=72\to {\left(C_4{H}_{8}O\right)}_n=72\to n=1\text{. }$

Công thức phân tử của X là $\mathrm{C}_4 \mathrm{H}_8 \mathrm{O}$
Do $\mathrm{X}$ không tác dụng với dung dịch $\mathrm{AgNO}_3$ trong $\mathrm{NH}_3$ nhưng có phản ứng tạo iodoform nên $\mathrm{X}$ là $\mathrm{CH}_3-\mathrm{CO}-\mathrm{C}_2 \mathrm{H}_5$