1. Bài 12. Mô tả sóng âm

>> Xem chi tiết: Lý thuyết Sóng âm - Khoa học tự nhiên 7

Lời giải chi tiết:

Âm thanh truyền đến tai chúng ta thông qua môi trường không khí.

Phương pháp giải:

Thực hiện thí nghiệm và mô tả

Lời giải chi tiết:

a) Khi chạm nhẹ ngón tay lên nhánh âm thoa sau khi gõ, ta thấy nhánh âm thoa rung lên

b) Khi ngón tay chạm nhẹ lên mặt trống sau khi gõ, ta thấy mặt trống rung lên

c) Chuyển động của dây đàn: dây đàn đi lên đi xuống rất nhanh

Cảm giác khi tay chạm lên dây đàn: tay bị tê, dây đàn rung

d) Khi âm thoa, mặt trống, dây đàn phát ra âm thanh thì chúng có đặc điểm giống nhau là tất cả các vật dụng này đều dao động qua lại vị trí cân bằng.

Phương pháp giải:

Thực hiện thí nghiệm và vận dụng kiến thức đã học trong phần 1

Lời giải chi tiết:

a) Bộ phận dao động: dây chun

b) Bộ phận dao động: còi

Bộ phận dao động trong câu mở đầu: chai thủy tinh.

Phương pháp giải:

Thực hiện thí nghiệm

Lời giải chi tiết:

a) Học sinh A áp tai vào cạnh bàn có nghe rõ được tiếng gõ

b) Học sinh A áp tai vào quyển sách nghe rõ được tiếng gõ.

Lời giải chi tiết:

Thông qua thí nghiệm 2, ta thấy sóng âm truyền qua được môi trường chất rắn.

Lời giải chi tiết:

Thí nghiệm chứng tỏ sóng âm truyền được trong chất rắn: Bạn A đứng trong phòng, áp tai vào cửa, bạn B đứng ngoài dùng tay gõ nhẹ vào cửa. Khi bạn B gõ cửa, bạn A nghe thấy tiếng gõ.

Phương pháp giải:

Quan sát hình vẽ và thực hiện thí nghiệm

Lời giải chi tiết:

a) Bạn B nghe rõ tiếng của bạn A

b) Trong trò chơi này, tiếng nói của bạn A được truyền qua môi trường chất rắn và chất khí.

- Ngày xưa, để phát hiện tiếng vó ngựa hoặc tiếng chân đoàn người di chuyển, người ta thường áp tai xuống đất để nghe, tiếng vó ngựa hoặc tiếng chân đoàn người di chuyển đã được truyền qua môi trường không khí và truyền đến tai người nghe, âm thanh này phát ra dưới mặt đất nên người ta phải áp tai xuống đất để nghe.

Phương pháp giải:

Thực hiện thí nghiệm

Lời giải chi tiết:

a) Thực hiện thí nghiệm 3, ta thấy sóng âm có truyền được trong nước

b) Khi đồng hồ reo, sóng âm truyền đến tai học sinh qua môi trường: chất lỏng (nước), chất rắn (cốc thủy tinh).

Phương pháp giải:

Vận dụng lí thuyết đã học

Lời giải chi tiết:

Sự lan truyền sóng âm phát ra từ một cái trống trong không khí: Khi sóng âm phát ra từ một cái trống, mặt trống dao động. Dao động của mặt trống làm lớp không khí tiếp xúc với nó dao động: nén, dãn. Dao động của lớp không khí này làm cho lớp không khí kế tiếp dao động: dãn, nén. Cứ thế, trong không khí xuất hiện các lớp không khí liên tục nén, dãn xen kẽ nhau.

Phương pháp giải:

Liên hệ thực tế và vận dụng kiến thức đã học để giải thích hiện tượng

Lời giải chi tiết:

Mô tả hiện tượng: ngọn lửa của cây nến dao động qua lại

Giải thích: Khi bật loa phát nhạc, màng loa dao động. Sự dao động dãn, nén của màng loa làm ngọn nến cũng thay đổi chiều. Khi màng loa dao động dãn thì ngọn lửa nến có xu hướng hướng về phía bên phải, và ngược lại, khi màng loa dao động nén thì ngọn lửa lại bay về phía bên trái dẫn đến ngọn lửa của cây nến cũng dao động.

Lời giải chi tiết:

Tiếng vo ve ấy được phát ra từ đôi cánh của chúng.

Giải thích: Khi các loài côn trùng bay, chúng sử dụng đôi cánh đập lên đạp xuống để bay, phát ra âm thanh, âm thanh này sẽ truyền qua môi trường không khí và đến tai người nghe, vì vậy tai ta nghe được tiếng vo ve đó.

Lời giải chi tiết:

Ví dụ:

+ Khi bơi dưới nước, ta có thể nghe được tiếng sùng sục của bong bóng nước. Như vậy sóng âm có thể truyền qua chất lỏng

+ Đàn cá heo bơi dưới nước, khi chúng kêu, ta ở trên bờ có thể nghe tiếng kêu của chúng phát ra. Chứng tỏ sóng âm truyền qua được nước.

Lời giải chi tiết:

Thí nghiệm này chứng tỏ sóng âm truyền được qua chất rắn, không khí và sóng âm có thể phản xạ lại được.