1. Bài 39. Sinh sản vô tính ở sinh vật

>> Xem chi tiết: Lý thuyết sinh sản vô tính ở sinh vật - Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức với cuộc sống

Phương pháp giải:

Quan sát hình ảnh tập đoàn san hô dính liền nhau, hình thành giả thiết: Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản ra những các cá thể con từ cá thể mẹ ban đầu mà không cần sự kết hợp giữa cá thể đực và cá thể cái.

Lời giải chi tiết:

Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái, cơ thể san hô con được tạo thành từ một phần của cơ thể mẹ.

Phương pháp giải:

Quan sát Hình 39.1 để trả lời câu hỏi.

Liên hệ thực tiễn.

Lời giải chi tiết:

Sinh sản là sự tạo ra đời con 

Ví dụ: 

+ Cây chuối sinh sản từ một cây chuối mẹ sẽ đẻ ra những mầm cây non dưới rễ, từ đó phát triển thành cây trưởng thành (tách mẹ vẫn sống được).

+ Mèo sinh sản bằng cách thụ tinh và sinh ra những cá thể mèo con.

Câu hỏi

Phương pháp giải:

Quan sát Hình 39.2, 39.3 và 39.4 và đọc thông tin mục II.

Lời giải chi tiết:

Phương pháp giải:

Dựa vào bảng 39

Lời giải chi tiết:

Đặc điểm của sinh sản vô tính:

+ Không cần sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái.

+ Con được sinh ra bằng cách: phân đôi hoặc mọc chồi.

+ Con sinh ra có đặc điểm giống nhau (trùng roi).

+ Con sinh ra có những đặc điểm khác mẹ (chồi mọc ra từ củ gừng).

+ Con tách mẹ ra vẫn sống được.

Phương pháp giải:

Đọc thông tin mục II.2 và quan sát hình 39.5 để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Người ta gọi hình thức sinh sản từ rễ, thân, lá là sinh sản sinh dưỡng vì đời con được sinh ra từ cơ quan sinh dưỡng của cơ thể mẹ như rễ, thân, lá.

Phương pháp giải:

Đọc thông tin mục II.3

Lời giải chi tiết:
 

Phương pháp giải:

Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái, con sinh ra có các đặc điểm giống nhau hay giống với mẹ.

Lời giải chi tiết:

Không phủ nhận vai trò của sinh sản vô tính như: tạo giống cây sạch bệnh, nhân nhanh giống quý hiếm đang có nguy cơ tuyệt chủng hay bị thoái hóa; nhân nhanh giống cây trồng, giúp hạ thấp thành, nâng cao hiệu quả kinh tế.

Những hạn chế mà sinh sản vô tính ở sinh vật là: Đời con không đa dạng di truyền, đời con thống nhất về mặt di truyền; nên thích ứng kém trước điều kiện môi trường thay đổi, có thể dẫn đến hàng loạt cá thể bị chết, thậm chí toàn bộ quần thể bị tiêu diệt.

Hoạt động:

Phương pháp giải:

Giâm cành thường áp dụng với một số cây như sắn, mía, các cây hoa và cây ăn quả.

Chiết cành để nhân giống các loài cây lâu năm như hồng xiêm, cam…

Ghép cây áp dụng cho những cây cùng loài mít với mít, chanh với bưởi, hoa quỳnh với thanh long…

Nuôi cây cấy tế bào và mô thực vật áp dụng với các cơ quan như củ, lá, ngọn, bao phấn… trong môi trường dinh dưỡng thích hợp, ở điều kiện vô trùng để tạo cây con.

Lời giải chi tiết: 

Phương pháp giải:

Giâm cành là phương pháp cắt một đoạn cành có đủ mắt, chồi, cắm xuống đất ẩm hoặc giá thể cho cành đó ra rễ và phát triển thành cây mới. 

Lời giải chi tiết:

Chúng ta chọn cành có đủ mắt, chồi khi giâm cành giúp cho sự sinh trưởng và phát triển được thuận lợi. Ở đình mắt, chồi có mô phân sinh đỉnh giúp cho mắt chồi dài ra để tạo cành, lá, từ đó cây có thể dễ dàng bắt nhịp với đời sống sinh học.

Phương pháp giải:

Nuôi cấy mô tế bào và mô thực vật là phương pháp nuôi cấy tế bào hoặc mô từ các phần của cơ thể thực vật như: củ, lá, ngọn, bao phấn… trong môi trường dinh dưỡng thích hợp, ở điều kiện vô trùng.

Lời giải chi tiết:

Chúng ta dùng phương pháp nuôi cấy tế bào và mô từ các phần của cơ thể thực vật như: củ, lá, ngọn, bao phấn… để nhân nhanh loài thực vật quý hiếm hay có nguy cơ tuyệt chủng như: hoa phong lan, sâm ngọc linh, trầm hương…

Phương pháp này được tiến hành phổ biến trong phòng thí nghiệm ở điều kiện vô trùng. Chúng ta chỉ cần một lượng nhỏ các bộ phận để nuôi cấy trên môi trường dinh dưỡng thích hợp, theo dõi quá trình sinh trưởng của các mẫu để từ đó tạo nhanh các mẫu khác với số lượng lớn mà không cần thực hiện ngoài môi trường thiên nhiên. Điều này giúp cho mẫu tế bào hoặc mô thực vật sạch bệnh, đồng đều và số lượng lớn, tạo hiệu quả kinh tế cao.