1. Câu ghép

Câu 1 (trang 89 VBT Ngữ văn 8, tập 1)

Tìm câu ghép trong các đoạn trích dưới đây (xem SGK tr. 113). CHo biết trong mỗi câu ghép, các vế câu được nối với nhau bằng những cách nào

Phương pháp giải:

Đọc lại phần II (Cách nối các vế câu - SGK tr.112), nắm vững Ghi nhớ.

Lời giải chi tiết:

a) Câu ghép:

+ U van Dần, u lạy Dần! ( không dùng từ nối)

+ Chị con có đi, u mới có tiền nộp sưu, thầy Dần mới được về với Dần chứ! (không dùng từ nối)

+ Sáng nay người ta đánh trói thầy Dần như thế, Dần có thương không? (không dùng từ nối)

+ Nếu Dần không buông chị ra, chốc nữa ông lí vào đây, ông ấy trói nốt cả u, trói nốt cả Dần đấy.

b)

+ Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ, khóc không ra tiếng. (không dùng từ nối)

+ Giá những cổ tục đầy đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thủy tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết định vồ lấy ngay mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi (có dùng từ nối)

c) Tôi im lặng cúi đầu xuống đất: lòng tôi càng thắt lại, khóe mắt đã cay cay. (không dùng từ nối)

d) Hắn làm nghề ăn trộm nên vốn không ưa lão Hạc bởi vì lương thiện quá (có dùng từ nối)

Câu 2 (trang 90 VBT Ngữ văn 8, tập 1)

Với mỗi cặp quan hệ từ dưới đây (xem SGK tr.113) hãy đặt một câu ghép.

Phương pháp giải:

Chú ý quan hệ nghĩa do các từ đó biểu đạt: vì  ... nên ... biểu đạt nghĩa nguyên nhân - kết quả, nếu ... thì... biểu đạt nghĩa điều kiện, tuy ... nhưng ... biểu đạt nghĩa nhượng bộ (tức là vế chỉ sự việc có tính chất trái ngược "vẫn chưa đủ mạnh" để ảnh hưởng đến ý ở vế kia - do đó mà phải "nhượng bộ", không những ... mà ... biểu đạt nghĩa gia tăng)

Lời giải chi tiết:

a) Vì anh có tài riêng mà tính lại thích tự do, nên anh chẳng chịu làm chuyên cho một rạp nào.

(Nguyễn Công Hoan)

b) Nếu ai cùng làm việc hết mình thì công việc sẽ tiến hành đúng với kế hoạch.

c) Tuy trời mưa lớn nhưng anh ấy vẫn nhất quyết lên đường.

d) Không những cây không ra hoa mà lá cũng khô héo dần.

Câu 3 (trang 90 VBT Ngữ văn 8, tập 1)

Chuyển những câu ghép em vừa đặt được thành những câu ghép mới bằng một trong hai cách sau:

a) Bỏ bớt một quan hệ từ

b) Đảo lại trật tự các vế câu

Lời giải chi tiết:

a) 

- Anh có tài riêng mà tính lại thích tự do nên anh chẳng chịu làm chuyên cho một rạp nào.

=> Anh chẳng chịu làm riêng cho một rạp nào vì anh có tài riêng mà tính lại thích tự do.

b) 

- Ai cũng làm việc hết sức mình thì công việc sẽ hoàn thành đúng kế hoạch.

=> Công việc sẽ hoàn thành đúng kế hoạch nếu ai cũng làm việc hêt sức mình.

c)  

- Trời mưa lớn nhưng anh ấy vẫn nhất quyết lên đường.

=> Anh ấy vẫn nhất quyết lên đường dù trời mưa lớn.

Câu 4 (trang 91 VBT Ngữ văn 8, tập 1)

Đặt câu ghép với mỗi cặp từ hô ứng dưới đây.

Lời giải chi tiết:

a) Chúng tôi chưa đến nơi thì xe đã hết xăng.

b) Ăn cây nào rào cây nấy.

c) Chúng ta càng lên cao, chúng ta càng nhìn được xa.

Câu 5 (trang 91 VBT Ngữ văn 8, tập 1)

Viết một đoạn văn ngắn về một trong các đề tài sau (trong đoạn văn có sử dụng ít nhất là một câu ghép):

a) Thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lông.

b) Tác dụng của việc lập dàn ý trước khi viết bài tập làm văn.

Lời giải chi tiết:

a. Thay đổi thói quen sử dụng bao bì ni lông

     Thói quen sử dụng bao bì ni lông của mỗi con người là một việc làm gây ô nhiễm cho Trái Đất. Như ta đã biết, bao bì ni lông có đặc tính không phân hủy pla-xtic. Cứ mỗi năm là hàng ngàn hàng triệu bao bì được sử dụng, thải rác bừa bãi. Không có người quét dọn bao bì ni lông lẫn vào đất làm cản trở quá trình sinh trưởng của thực vật. Không những bao bì ni lông dẫn đến sói mòn đất tắc nghẽn cống rãnh kênh mương gây lũ lụt mà nó còn kèm theo là lây truyền dịch bệnh nguy hiểm cho con người: ung thư phổi, hen xuyễn,... Tuy nó rất tiện lợi lại rẻ tiền, thích hợp điều kiện sống nhưng tác hại ảnh hướng đến lại không hề nhỏ. Đừng để thói quen xấu làm hại đến tương lai, lối sống của mình. Mỗi con người hãy chung tay góp phần xây dựng một môi trường sống xanh sạch đẹp, không có bao bì ni lông.

b. Tác dụng của việc lập dàn ý trước khi viết bài tập làm văn.

   "Chắc hẳn nhiều người trong số các bạn đều biết tới việc lập dàn ý trước khi làm một bài luận, một bài báo hay chỉ đơn giản là làm một bài tập làm văn trên lớp. Mặc dù vậy, ít người trong chúng ta thực sự chú ý tới việc này và nguyên nhân là do chưa hiểu rõ tác dụng mà nó mang lại. Lập dàn ý giúp ta sắp xếp, chỉnh sửa được các ý sẽ đưa vào bài. Từ đó giới hạn và thanh lọc được những phần hay những ý, chi tiết cần thiết để giúp bài văn cô đọng, hàm súc. Ngoài ra, nó còn giúp ta sắp xếp được bố cục bài viết theo một thứ tự. Dù các ý của bạn được chọn lọc và tiêu biểu, nhưng nếu thiếu một bố cục mạch lạc, gắn kết với nhau thì bài viết sẽ rất hỗn độn. Nó sẽ làm người đọc hay người nghe mất thời gian để gắn kết các ý với nhau. Bố cục của bài viết còn ảnh hưởng tới việc diễn đạt ý. Với một bố cục hoàn chỉnh, người đọc và người nghe sẽ dễ dàng hiểu được ý mà bạn muốn diễn đạt từ đó tránh việc hiểu nhầm, hiểu sai. Vậy nên việc lập dàn ý khi làm một bài tập làm văn là thực sự quan trọng."

- Câu ghép: phần in đậm.