2. Mã giám Sinh mua Kiều (trích Truyện Kiều)

Câu 1 (trang 50 VBT Ngữ văn 9, tập 1)

Phân tích những nét về ngoại hình, tính cách để làm nổi bật bản chất xấu xa của Mã Giám Sinh.

Phương pháp giải:

Đọc lại đoạn trích, chú ý cách ăn mặc, hành động ngồi, quan hệ với đầy tớ của Mã Giám Sinh. Về bản chất, Mã là giám sinh giả danh, một gã lưu manh, một kẻ buôn người.

Lời giải chi tiết:

- Ngoại hình: Mày râu nhẵn nhụi áo quần bảnh bao

- Cử chỉ, hành động, cách nói năng: Ghế trên ngồi tót sỗ sàng; Đắn đo cân sắc cân tài, ép cung cầm nguyệt thử bài quạt thơ; Cò kè bớt một thêm hai,…

- Tính cách: thể hiện bản chất con buôn, bất nhân, xem con người chỉ như một món hàng hoá có thể mua bán, thậm chí cò kè bớt xén; giả dối từ việc giới thiệu lí lịch cho đến trình bày mục đích mua Kiều: “Rằng: “Mua ngọc đến Lam Kiều – Sính nghi xin dạy bao nhiêu cho tường?” …

Câu 2 (trang 51 VBT Ngữ văn 9, tập 1)

Cảm nhận của em về hình ảnh Thúy Kiều.

Phương pháp giải:

Đọc lại đoạn trích, chú ý tới hoàn cảnh phải bán mình, nỗi đau đớn tái tê khi phải biến thành một món hàng để người khác cân đo: cân sắc, cân tài.

Lời giải chi tiết:

Thuý Kiều ở vào tình cảnh tội nghiệp, phải bán mình, chấp nhận hi sinh tình duyên với chàng Kim:

Nỗi mình thêm tức nỗi nhà,

Thềm hoa một bước, lệ hoa mấy hàng.

- Thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng, Nét buồn như cúc, điệu gầy như mai. Đó là nỗi đau đớn đến tột cùng. Từ một cô gái khuê các, sống trong cảnh "trướng gấm màn che" bỗng dưng nàng bị ném vào cuộc đời ô trọc, bầm dập.

- Trong lòng nàng lúc bấy giờ đang ngổn ngang trăm mối tơ vò: tình duyên đứt đoạn, cha và em bị đánh đập, cửa nhà tan nát thế nhưng nàng phải đánh đàn, phải làm thơ để cho Mã Giám Sinh vừa lòng, trong lòng thì lại chất chứa lo lắng vì số phận sắp tới của mình.

Câu 3 (trang 51 VBT Ngữ văn 9, tập 1)

Tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du qua đoạn trích.

Phương pháp giải:

Đọc lại đoạn trích, chú ý thái độ của Nguyễn Du khi ông khinh bỉ, căm phẫn kẻ buôn người bất nhân, tàn bạo; sự thương xót, cảm thông trước thân phận con người tài sắc bị hạ thấp, bị chà đạp.

Lời giải chi tiết:

- Tấm lòng cảm thương, xót xa trước thân phận nhỏ nhoi của con người, giá trị con người bị chà đạp;

- Vạch trần thực trạng xã hội đen tối, thế lực và đồng tiền lộng hành; gián tiếp lên án thế lực phong kiến đã đẩy con người vào tình cảnh đau đớn, lên án thế lực đồng tiền bất nhân;

- Bày tỏ thái độ căm phẫn, khinh bỉ trước bọn buôn người giả dối, bất nhân.