Lý thuyết đơn chất và hợp chất - Phân tử

I. ĐƠN CHẤT

1. Khái niệm

- Khí oxi tạo nên từ nguyên tố O.

- Kim loại natri tạo nên từ nguyên tố Na.

- Kim loại nhôm tạo nên từ nguyên tố Al.

=> khí oxi, kim loại Na, Al gọi là đơn chất.

* Định nghĩa: Đơn chất do 1 nguyên tố hoá học cấu tạo nên.

- Đơn chất kim loại: Dẫn điện, dẫn nhiệt, có ánh kim.

- Đơn chất phi kim: Không dẫn điện, không dẫn nhiệt, không có ánh kim.

*Kết luận:

- Đơn chất do 1 nguyên tố hóa học cấu tạo nên.

- Gồm 2 loại đơn chất : Đơn chất kim loại và đơn chất phi kim.

2. Đặc điểm cấu tạo

- Đơn chất kim loại: Nguyên tử sắp xếp khít  nhau và theo một trật tự xác định.

- Đơn chất phi kim: Nguyên tử liên kết với nhau theo một số nhất định (thường là 2 nguyên tử).

II. HỢP CHẤT

1. Khái niệm

Ví dụ:

- Nước: ${\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$ gồm nguyên tố H và nguyên tố O.

- Muối ăn: NaCl gồm nguyên tố Na và Cl.

- Axit sunfuric: ${\mathrm{H}}_2{\mathrm{SO}}_4$ gồm nguyên tố H, S và O.                                                  

* Định nghĩa: Hợp chất là những chất tạo nên từ 2 nguyên tố hóa học trở lên.

- Hợp chất gồm:

   + Hợp chất vô cơ: ${\mathrm{H}}_2\mathrm{O}$, NaOH, NaCl, ${\mathrm{H}}_2{\mathrm{SO}}_4$....

   + Hợp chất hữu cơ: ${\mathrm{CH}}_4$ (metan), ${\mathrm{C}}_{12}{\mathrm{H}}_{22}{\mathrm{O}}_{11}$ (đường), ${\mathrm{C}}_2{\mathrm{H}}_2$ (axetilen), ${\mathrm{C}}_2{\mathrm{H}}_4$ (etilen),...

2. Đặc điểm cấu tạo

- Trong hợp chất: Nguyên tố liên kết với nhau theo một tỷ lệ và một thứ tự nhất định.

III. PHÂN TỬ 

1. Định nghĩa

Ví dụ: 

- Khí hiđro, oxi : 2 nguyên tử cùng loại liên kết với nhau.

- Nước : 2H liên kết với 1O

- Muối ăn: 1Na liên kết với 1Cl

* Định nghĩa: Phân tử là hạt đại diện cho chất, gồm một số nguyên tử liên kết với nhau và thể hiện đầy đủ tính chất hoá học của chất.

2. Phân tử khối

* Định nghĩa: Phân tử khối là khối lượng của một phân tử tính bằng đơn vị Cacbon (đvC)

VD: ${\mathrm{O}}_2$ = 2.16 = 32 đvC ; ${\mathrm{Cl}}_2$ = 71 đvC.

      ${\mathrm{CaCO}}_3$ = 100 đvC ; ${\mathrm{H}}_2{\mathrm{SO}}_4$ = 98 đvC.

IV. TRẠNG THÁI CỦA CHẤT

- Mỗi mẫu chất là một tập hợp vô cùng lớn những hạt nguyên tử hay phân tử.

- Tuỳ điều kiện mỗi chất có thể ở 3 trạng thái: rắn, lỏng, khí. Ở trạng thái khí các hạt cách xa nhau.

* So sánh đơn chất và hợp chất

 * So sánh nguyên tử và phân tử

Sơ đồ tư duy: Đơn chất - Hợp chất - Phân tử