Phương pháp giải một số dạng bài tập về muối

Bài tập lý thuyết về muối

* Một số lưu ý cần nhớ

* Một số ví dụ điển hình

Ví dụ 1: Trong các dung dịch sau, chất nào phản ứng được với dung dịch BaCl₂ ?

A. AgNO₃

B. HCl

C. HNO₃

D. NaNO₃

Hướng dẫn giải chi tiết:

Điều kiện để muối phản ứng được với dd axit hay muối khác là: sản phẩm tạo thành có chất kết tủa hoặc bay hơi ; hoặc axit tạo thành yếu hơn axit tham gia phản ứng.

BaCl₂ + 2AgNO₃ → Ba(NO₃)₂ + 2AgCl↓

Đáp án A

Ví dụ 2: Dung dịch muối đồng (II) sunfat (CuSO₄) có thể phản ứng với dãy chất:

A. CO₂, NaOH, H₂SO₄, Fe

B. H₂SO₄, AgNO₃, Ca(OH)₂, Al

C. NaOH, BaCl₂, Fe, H₂SO₄

D. NaOH, BaCl₂, Fe, Al

Hướng dẫn giải chi tiết:

Dung dịch CuSO₄ phản ứng được với: NaOH, BaCl₂, Fe, Al

CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂↓ + Na₂SO₄

CuSO₄ + BaCl₂ → CuCl₂ + BaSO₄ ↓

CuSO₄ + Fe → FeSO₄ + Cu

3CuSO₄ + 2Al → Al₂(SO₄)₃ + 3Cu

Đáp án D

* Một số lưu ý cần nhớ

* Một số ví dụ điển hình

Ví dụ 1: Cho a gam Na₂CO₃ vào dung dịch HCl, sau phản ứng thu được 3,36 lít khí ở đktc. Giá trị của a là

Hướng dẫn giải chi tiết:

Phương trình hóa học: Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂ ↑ + H₂O

\({n_{C{O_2}}} = \frac{{3,36}}{{22,4}} = 0,15\,\,mol\)

Theo phương trình hóa học:  \({n_{N{a_2}C{O_3}}} = n{_{C{O_2}}} = 0,15\,\,mol\)

\(= > a = {m_{N{a_2}C{O_3}}} = 0,15\,.106 = 15,9\,gam\)

Ví dụ 2: Khi cho 200 gam dung dịch Na₂CO₃ 10,6% vào dung dịch HCl dư, khối lượng khí sinh ra là

Hướng dẫn giải chi tiết:

\({m_{N{a_2}C{O_3}}} = \frac{{200.10,6}}{{100}} = 21,2\,\,gam\,\, = > \,\,{n_{N{a_2}C{O_3}}} = 0,2\,\,mol\)

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + CO₂ + H₂O

  0,2 mol                →            0,2 mol

\(= > {m_{C{O_2}}} = 0,2.44 = 8,8\,gam\)

Bài toán về dung dịch bazo tác dụng với dung dịch muối

* Một số lưu ý cần nhớ

* Một số ví dụ điển hình

Ví dụ 1: Trộn dung dịch có chứa 0,1 mol CuSO₄ và một dung dịch chứa 0,3 mol NaOH, lọc kết tủa, rửa sạch rồi đem nung đến khối lượng không đổi thu được m g chất rắn. Giá trị m là:

Hướng dẫn giải chi tiết:

Phương trình hóa học: CuSO₄ + 2NaOH → Cu(OH)₂ ↓+ Na₂SO₄

Xét tỉ lệ:  \(\frac{{{n_{CuS{O_4}}}}}{1} = \frac{{0,1}}{1}\,\, < \,\,\frac{{{n_{NaOH}}}}{2} = \frac{{0,3}}{2} = 0,15\)

=> CuSO₄ phản ứng hết, NaOH còn dư => phản ứng tính theo CuSO₄

Ta có: \({n_{Cu{{(OH)}_2}}} = {n_{CuS{O_4}}} = 0,1\,\,mol\)

Nung chất rắn đến khối lượng không đổi:

Cu(OH)₂ \(\xrightarrow{{{t^o}}}\) CuO + H₂O

  0,1 mol →    0,1 mol

=> m_CuO = 0,1.80 = 8 gam

Ví dụ 2: Cho 200g dung dịch Ba(OH)₂ 17,1% vào 500g dung dịch hỗn hợp (NH₄)₂SO₄ 1,32% và CuSO₄ 2%. Sau khi kết thúc tất cả các phản ứng ta thu được khí A, kết tủa B và dung dịch C.

a/ Tính thể tích khí A (đktc)

b/ Lấy kết tủa B rửa sạch và nung ở nhiệt cao đến khối lượng không đổi thì được bao nhiêu gam rắn?

c/ Tính nồng độ % của các chất trong C.

Hướng dẫn giải chi tiết:

a/ Khí A là NH₃ có thể tích là 2,24 lit

b/ Khối lượng BaSO₄ = 0,1125 . 233 = 26,2g và m_CuO = 0,0625 . 80 = 5g

c/ Khối lượng Ba(OH)₂ dư = 0,0875 . 171 = 14,96g

m_dd = Tổng khối lượng các chất đem trộn - m_{kết tủa} - m_khí

m_dd = 500 + 200 – 26,21 – 6,12 – 1,7 = 666g

Nồng độ % của dung dịch Ba(OH)₂ = 2,25%

Bài toán về phản ứng giữa các dung dịch muối

* Một số lưu ý cần nhớ

* Một số ví dụ điển hình

Ví dụ 1: Cho 500 ml dung dịch NaCl 2M tác dụng với 600 ml dung dịch AgNO₃ 2M. Khối lượng kết tủa thu được là

Hướng dẫn giải chi tiết:

\({n_{NaCl}} = 0,5.2 = 1\,\,mol;\,\,{n_{AgN{O_3}}} = 0,6.2 = 1,2\,\,mol\)

NaCl + AgNO₃ → AgCl↓ + NaNO₃

Xét tỉ lệ: \(\frac{{{n_{NaCl}}}}{1} = 1\,\, < \,\,\frac{{{n_{AgN{O_3}}}}}{1} = 1,2\) => NaCl hết, AgNO₃ dư

=> phản ứng tính theo NaCl

Theo phương trình:  \({n_{AgCl}} = {n_{NaCl}} = 1\,\,mol\,\, = > \,\,{m_{AgCl}} = 143,5\,\,gam\)

Bài toán nhiệt phân muối

* Một số lưu ý cần nhớ

* Một số ví dụ điển hình

Ví dụ 1: Trong phòng thí nghiệm, người ta thường dùng muối KNO₃ để điều chế khí oxi bằng phản ứng phân hủy. Để điều chế 1,12 lít khí O₂ (đktc) thì khối lượng muối cần dùng là

Hướng dẫn giải chi tiết:

\({n_{{O_2}}} = \frac{{1,12}}{{22,4}} = 0,05\,\,mol\)

PTHH:  2KNO₃ \(\xrightarrow{{{t^o}}}\) 2KNO₂ + O₂

Theo phương trình: 

\({n_{KN{O_3}}} = 2.{n_{{O_2}}} = 0,1\,\,mol\, = > {m_{KN{O_3}}} = 0,1.101 = 10,1\,\,gam\)

Ví dụ 2: Khi phân hủy bằng nhiệt 14,2 gam CaCO₃ và MgCO₃ ta thu được 3,36 lít CO₂ ở đktc. Thành phần phần trăm về khối lượng các chất trong hỗn hợp đầu lần lượt là:

Hướng dẫn giải chi tiết:

\({n_{C{O_2}}} = \frac{{3,36}}{{22,4}} = 0,15\,\,mol\)

Gọi số mol của CaCO₃ và MgCO₃ lần lượt là x và y mol

=> m_{hỗn hợp} = 100x + 84y = 14,2  (1)

Phương trình hóa học:

CaCO₃ \(\xrightarrow{{{t^o}}}\) CaO + CO₂

  x mol            →      x mol

MgCO₃ \(\xrightarrow{{{t^o}}}\) MgO + CO₂

  y mol           →         y mol

\( = > {n_{C{O_2}}} = x + y = 0,15\,\,mol\,\,(2)\)

Từ (1) và (2) => x = 0,1 mol; y = 0,05 mol

\(= > \% {m_{CaC{{\text{O}}_3}}} = \frac{{100.0,1}}{{14,2}}.100\% = 70,42\% ;\,\,\% {m_{MgC{O_3}}} = 29,58\% \)