Ôn tập trang 89

Lập bảng đối chiếu chủ đề, thông điệp, tư tưởng, điểm nhìn trần thuật của các văn bản truyện đã đọc trong Bài 8 Đất nước và con người.

Phương pháp giải:

     Đọc lại các văn bản đã học trong Bài 8 Đất nước và con người.

Lời giải chi tiết:

Văn bản

Chủ đề

Thông điệp

Tư tưởng

Điểm nhìn trần thuật

Đất rừng phương Nam

Thiên nhiên và cuộc sống con người phương Nam.

Vẻ đẹp của đất và người phương Nam.

Thể hiện tình yêu đối với thiên nhiên, nêu cao cách sống hòa hợp với thiên nhiên.

Điểm nhìn nhân vật kể chuyện ngôi thứ nhất - nhân vật An.

Giang

Tình yêu người lính

Thông điệp về tình người và sự gặp gỡ trong cuộc đời.

Đề cao và khẳng định những giá trị của tình người, tình yêu và sự gặp gỡ trong cuộc đời; tố cáo chiến tranh đã gây ra những sự đau thương, chia cắt con người.

Điểm nhìn nhân vật kể chuyện ngôi thứ nhất.

Xuân về

Bức tranh thiên nhiên và con người khi xuân về.

Vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên và con người mùa xuân.

Ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên và con người mùa xuân.

Điểm nhìn của chủ thể trữ tình.

Buổi học cuối cùng

Lòng yêu nước và ngôn ngữ của mỗi quốc gia

Thông điệp về việc bảo vệ đất nước phải gắn liền với tri thức, văn hóa, đặc biệt là ngôn ngữ.

Lên án chiến tranh, đồng thời kêu gọi con người cần thể hiện lòng yêu nước bằng việc giữ gìn tiếng nói của dân tộc mình.

Điểm nhìn nhân vật kể chuyện ngôi thứ nhất - cậu bé Phrăng.

Nêu nhận xét của bạn về một nhân vật trong văn bản Đất rừng phương Nam (Đoàn Giỏi) hoặc Giang (Bảo Ninh).

Phương pháp giải:

     Nêu nhận xét của bản thân về một nhân vật bạn thấy ấn tượng.

Lời giải chi tiết:

Nhận xét về nhân vật Giang trong Giang (Bảo Ninh).

- Là một cô gái hiểu chuyện.

- Một cô gái có lòng thương người, ân cần, chu đáo, nhiệt tình.

- Hiếu thảo với cha.

- Có tình nghĩa sâu đậm.

Cho biết tác dụng của thành phần chêm xen và thành phần liệt kê trong đoạn văn mà bạn đã viết ở mục Từ đọc đến viết.

Phương pháp giải:

     Đọc lại đoạn văn viết ở mục Từ đọc đến viết.

Lời giải chi tiết:

* Đề 1:

- Tác dụng của thành phần liệt kê:

+ Diễn tả lại cảnh ngày Tết ở Hà Nội và Vũng Tàu.

+ Diễn tả lại những cảnh vui chơi ở biển Vũng Tàu.

- Tác dụng của thành phần chêm xen: bổ sung thông tin cho tượng Chúa dang tay ở Vũng Tàu.

* Đề 2:

- Tác dụng của thành phần liệt kê: làm rõ những tính cách của bé An.

- Tác dụng của thành phần chêm xen:

+ Bổ sung thông tin cho tác phẩm Đất rừng phương Nam và bé An.

Việc viết một văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm tự sự hoặc tác phẩm kịch có những điểm khác biệt đáng lưu ý nào so với việc viết một văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm trữ tình?

Phương pháp giải:

     Đọc lại phần Tri thức kiểu bài ở hai dạng này.

Lời giải chi tiết:

- Với các tác phẩm truyện ngắn, tiểu thuyết hay sử thi, cần tập trung cách xây dựng tình huống truyện, miêu tả nhân vật, sử dụng ngôi kể, điểm nhìn, lời của người kể chuyện, đối thoại, độc thoại của nhân vật,...

- Với các tác phẩm kịch (chèo, tuồng; bi kịch, hài kịch, chính kịch) thì cần tập trung vào các yếu tố như mâu thuẫn, xung đột, nhân vật, hành động, lời thoại,...

Bạn rút ra được kinh nghiệm gì trong việc trình bày bài giới thiệu, đánh giá một tác phẩm tự sự hoặc tác phẩm kịch?

Phương pháp giải:

     Tự rút kinh nghiệm cho bản thân.

- Với các tác phẩm truyện ngắn, tiểu thuyết hay sử thi thì cần tập trung cách xây dựng tình huống truyện, miêu tả nhân vật, sử dụng ngôi kể, điểm nhìn, lời của người kể chuyện, đối thoại, độc thoại của nhân vật,... và có dẫn chứng cụ thể trong tác phẩm.

- Với các tác phẩm kịch (chèo, tuồng; bi kịch, hài kịch, chính kịch) thì cần tập trung vào các yếu tố như mâu thuẫn, xung đột, nhân vật, hành động, lời thoại,...

- Lí lẽ phải luôn đi kèm với bằng chứng.

- Sắp xếp các luận điểm rõ ràng, hợp lí.

Lời giải chi tiết:

- Với các tác phẩm truyện ngắn, tiểu thuyết hay sử thi thì cần tập trung cách xây dựng tình huống truyện, miêu tả nhân vật, sử dụng ngôi kể, điểm nhìn, lời của người kể chuyện, đối thoại, độc thoại của nhân vật,... và có dẫn chứng cụ thể trong tác phẩm.

- Với các tác phẩm kịch (chèo, tuồng; bi kịch, hài kịch, chính kịch) thì cần tập trung vào các yếu tố như mâu thuẫn, xung đột, nhân vật, hành động, lời thoại,...

- Lí lẽ phải luôn đi kèm với bằng chứng.

- Sắp xếp các luận điểm rõ ràng, hợp lí.

Các văn bản Đất rừng phương Nam, Giang và Xuân về gợi cho bạn những suy nghĩ và tình cảm gì đối với quê hương đất nước, con người Việt Nam?

Phương pháp giải:

     Nêu cảm nhận cá nhân.

Lời giải chi tiết:

     Các văn bản Đất rừng phương Nam, Giang và Xuân về gợi cho em vẻ đẹp của thiên nhiên Việt Nam rất trù phú, đa dạng, mỗi nơi, mỗi vùng miền lại mang những đặc trưng riêng tạo nên dấu ấn. Con người Việt Nam là có tình, có nghĩa, có văn hóa và biết thưởng thức cái đẹp.