Tóm tắt, bố cục, nội dung chính văn bản Ra ma buộc tội - KNTT

Ra-ma là hoàng tử trưởng của vua Đa-xa-ra-tha. Vâng lệnh vua cha, Ra-ma phải chịu lưu đày 14 năm trong rừng. Tình nguyện đi lưu đày cùng chàng có người vợ xinh đẹp và đức hạnh Xi-ta, người em trai thân thiết của chàng là Lắc-ma-na. Khi thời hạn lưu đày sắp kết thúc thì xảy ra một biến cố lớn. Quỷ Ra-va-na đã dùng mưu bắt cóc Xi-ta bay về đảo Lan-ka. Mất Xi-ta, Ra-ma vô cùng đau buồn, tìm cách cứu nàng. Nhờ có sự giúp đỡ của tướng khỉ Ha-nu-man, Ra-ma cuối cùng chiến thắng quỷ Ra-va-na, giải cứu được Xi-ta. Nhưng Ra-ma lại ghi ngờ phẩm hạnh và tinh tiết của vợ mình. Sự nghi ngờ, sợ tai tiếng đã khiến chàng dùng những lời lẽ sỉ nhục, đay nghiến nàng. Thậm chí, tuyên bỏ nàng. Nghe những lời đó của Ra-ma, Xi-ta đau đớn đên nghẹt thở, như một cây dây leo bị vòi voi quật nát. Nàng lấy tư cách của mình ra thề, rồi giải thích, thanh minh trong tiếng nấc nghẹn ngào nhưng không lay chuyển được Ra-ma. Cuối cùng, nàng đành chứng minh phẩm hạnh, lòng chung thủy của mình trước mọi người bằng cách dũng cảm bước vào giàn lửa thiêu. Chứng kiến cảnh tượng ấy, các phụ nữ bật ra tiếng khóc thảm thương. Cả loài Rắc-sa-xa lẫn loài Va-na-ra cùng kêu khóc vang trời.

Câu chuyện diễn ra ở vương quốc Kô-sa-la. Vua Đa-xa-ra-tha có bốn người con trai do ba bà vợ sinh ra. Ra-ma là con cả, hơn hẳn các em về tài đức. Vua cha có ý định nhường ngôi cho chàng nhưng vì lời hứa với bà vợ thứ Ka-kê-i xinh đẹp nên đã đày Ra-ma vào rừng và trao ngôi lại cho Bha-ra-ta, con của Ka-kê-i. Ra-ma cùng vợ là Xi-ta và em trai Lắc-ma-na vào rừng sống ẩn dật. Quỷ vương Ra-va-na lập mưu cướp Xi-ta đem về làm vợ. Mặc quỷ vương dụ dỗ và ép buộc, Xi-ta vẫn kịch liệt chống cự. Được tướng khỉ Ha-nu-man giúp đỡ, Ra-ma đã cứu được Xi-ta. Nhưng sau đó, Ra-ma nghi ngờ tiết hạnh của Xi-ta và không muốn nhận lại nàng làm vợ. Để chứng tỏ lòng chung thuỷ của mình, Xi-ta đã nhảy vào lửa. Thần lửa biết Xi-ta trong sạch nên đã cứu nàng. Ra-ma và Xi-ta trở về kinh đô.

Ra-ma-ya-na là câu chuyện kể về những kì tích của Ra-ma, hoàng tử của nhà vua. Vì lòng đố kị mà bị đày ải vào rừng 14 năm. Vợ chàng là Xi-ta cùng người em trai thân thiết nhất tình nguyện theo Ra-ma chịu lưu đày. Khi thời hạn lưu đày sắp hết, quỷ Ra-va dùng mưu bắt cóc Xi-ta. Ra-ma lại bắt đầu hành trình giải cứu vợ, trải qua nhiều gian khó, hoạn nạn, Ra-ma cuối cùng giải cứu được Xi-ta, giành lại vương quốc. Đoạn trích Ra-ma buộc tội bắt đầu từ khi vợ chồng gặp lại nhau, nhưng Ra-ma nghi ngờ Xi-ta không còn trọn vẹn danh tiết, Ra-ma tuyên bố từ bỏ nàng. Xi-ta không thể thanh minh cho mình, bèn bước lên giàn hỏa thiêu, nhờ thần Lửa chứng minh sự trong sạch khiến mọi người chứng kiến thương tiếc vô cùng.

Văn bản chia thành 2 phần:

- Phần 1 (từ đầu đến "Ra-va-na đâu có chịu đựng được lâu"): Lời buộc tội của Ra-ma đối với Xi-ta.

- Phần 2 (đoạn còn lại): Lời mình oan cho bản thân mình của Xi-ta và quyết định bước vào giàn hỏa thiêu để chứng minh sự trong sạch của nàng.

Qua hai nhân vật Ra-ma và Xi-ta giúp chúng ta hiểu được quan niệm của người Ấn Độ cổ đại về mẫu người anh hùng, đức vua mẫu mực và người phụ nữ lí tưởng và nghệ thuật khắc họa nhân vật độc đáo của sử thi Ra-ma-ya-na.