Nhắc lại các kiến thức về phép liên kết câu và liên kết đoạn văn

Các phép liên kết câu và liên kết đoạn văn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra một văn bản trôi chảy và dễ hiểu. Chúng giúp cho người đọc có thể theo dõi và hiểu được mạch lạc của ý tưởng và thông tin một cách dễ dàng hơn.

Cùng Admin nhắc lại các kiến thức về phép liên kết câu và liên kết đoạn văn trong bài chia sẻ dưới đây nhé!

Phép liên kết câu và liên kết đoạn văn là gì?

Liên kết câu là sử dụng các từ, cụm từ hoặc mệnh đề để kết nối các câu lại với nhau. Các phép liên kết câu phổ biến như "tuy nhiên", "bởi vì", "do đó", "ngoài ra" và "trong khi đó" giúp cho các câu trong đoạn văn được liên kết với nhau, tạo thành một mạch lạc dễ hiểu.

Liên kết đoạn văn là sử dụng các từ và cụm từ để kết nối các đoạn văn lại với nhau. Các phép liên kết đoạn văn phổ biến như "tóm lại", "nói chung", "vì vậy", "nếu như" và "vào cùng thời điểm đó" giúp cho các đoạn văn trong văn bản được liên kết với nhau, giúp cho người đọc có thể hiểu được toàn bộ ý tưởng của tác giả.

Định nghĩa các phép liên kết

Khi sử dụng các phép liên kết câu và liên kết đoạn văn một cách hợp lý và chính xác, tác giả sẽ giúp cho người đọc có được một đoạn văn hoàn chỉnh, dễ hiểu và trôi chảy.

Có 2 loại liên kết: nội dung và hình thức. Chi tiết tìm đọc ở phần bên dưới nhé!

Các phép liên kết nội dung

Liên kết nội dung được chia thành 2 loại nhỏ, bao gồm: 

1. Liên kết chủ đề: Các đoạn văn phải phục vụ chủ đề chung của văn bản, các câu trong đoạn cũng phải nói về chủ đề chung của đoạn văn.
2. Liên kết lôgic: Các đoạn văn và các câu văn phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí.

Liên kết hình thức

Với liên kết hình thức, sẽ có 4 phép liên kết sau: 

1. Phép lặp: Từ ngữ của câu trước (đoạn trước) lặp lại ở câu sau (đoạn sau).
2. Phép đồng nghĩa, trái nghĩa, liên tưởng: Là các từ ngữ ở các câu có các từ đồng nghĩa, trái nghĩa, hay cùng trường nghĩa.
3. Phép nối: Dùng các quan hệ từ để nối các câu lại tạo nên sự liên kết. Các quan hệ từ thường được sử dụng: nhưng, qua đó, đồng thời, bên cạnh đó, trước đó, sau đó, thế là, trái lại, thậm chí, cuối cùng,...
4. Phép thế: Thay thế các từ ngữ đứng trước bằng đại từ hay từ ngữ có nghĩa tương đương.

Tại sao cần sử dụng các phép liên kết?

Việc sử dụng các phép liên kết câu và liên kết đoạn văn cũng giúp tăng tính logic và sự mạch lạc của văn bản. Nó giúp cho người đọc dễ dàng theo dõi và hiểu được những ý tưởng chính của tác giả một cách rõ ràng hơn. Khi các ý tưởng được liên kết với nhau một cách logic và chặt chẽ, độc giả sẽ có được sự thấu hiểu toàn diện về chủ đề được trình bày.

Phép liên kết có tác dụng gì?

Các phép liên kết cũng giúp cho tác giả tránh được sự lặp lại trong việc sử dụng các từ và cụm từ. Khi tác giả biết cách sử dụng các phép liên kết, họ có thể kết hợp các ý tưởng một cách đa dạng và sáng tạo, đồng thời tránh được sự nhàm chán và tẻ nhạt trong văn bản.

Cuối cùng, việc sử dụng các phép liên kết câu và liên kết đoạn văn là một kỹ năng quan trọng trong việc viết văn bản hiệu quả. Khi bạn biết cách sử dụng chúng một cách linh hoạt, bạn có thể viết ra các bài văn, báo cáo hoặc thậm chí là email có tính logic và sự mạch lạc cao, giúp bạn truyền đạt thông điệp một cách hiệu quả đến người đọc.

Ví dụ minh họa

Dưới đây là 1 số các ví dụ để các em hiểu rõ hơn về các phép liên kết

• Phép nối: "Tôi thích đi du lịch và khám phá những nơi mới. Cuối tuần này, tôi sẽ đi đến một địa điểm mới ở miền nam."
• Phép liên tưởng: Sử dụng các từ, cụm từ hoặc ý tưởng để tạo liên kết tưởng nhớ đến một ý tưởng khác. “Khi tôi nghe nhạc, tôi luôn nhớ đến những kỷ niệm vui vẻ của thời học sinh”
• Phép nối: "Học sinh cần phải chăm chỉ học tập và làm bài tập đầy đủ. Nói cách khác, để đạt được điểm cao, họ phải làm việc chăm chỉ."

Trong các ví dụ trên, các phép liên kết câu đã giúp liên kết các ý tưởng lại với nhau và tạo ra một văn bản dễ đọc và dễ hiểu hơn.

Một số bài tập áp dụng

Ví dụ 1: Một con chim khát nước. Nước là một hợp chất gồm 2 nguyên tử hidro và 1 nguyên tử oxi. Oxi rất cần cho sự sống. Sự sống vẫn đang tiếp diễn trên hành tinh này.

=> Trả lời: Ta thấy, mỗi câu hướng đến một đối tượng khác nhau, không phục vụ một chủ đề chung nên sự lặp lại từ ngữ chỉ là sự trùng lặp ngẫu nhiên và không có tác dụng gì và không có tính liên kết -> Không có sự liên kết câu.

Ví dụ 2: Bạn có ý thức phòng dịch rất tốt và chúng tôi cũng vậy.

=> Trả lời: Ta thấy từ và có tác dụng liên kết 2 câu lại với nhau nhưng đây chỉ là 1 câu đơn nên không phải là phép thế, phép nối -> Không có sự liên kết câu.

Ví dụ 3: Đọc đoạn văn dưới đây và xác định các phép liên kết về mặt hình thức:

Một ông bố đang đọc tạp chí và cô con gái nhỏ của ông cứ làm ông phân tâm mãi.

Để làm cho cô bé bận rộn, ông xé một trang in bản đồ thế giới ra. Ông ta xé nó ra từng mảnh và yêu cầu cô con gái đi vào phòng và xếp chúng lại thành một bản đồ hoàn chỉnh.

Ông chắc mẩm rằng cô bé sẽ mất cả ngày để hoàn tất nó. Nhưng chỉ sau vài phút cô bé đã quay trở lại với tấm bản đồ hoàn hảo ……

Khi ông bố ngạc nhiên hỏi tại sao cô bé có thể xếp nhanh như vậy, cô bé đáp, “Oh …. Cha, có một khuôn mặt của một người đàn ông ở phía bên kia của tờ giấy ….con chỉ việc xếp theo gương mặt đó và sau đó con có được bản đồ hoàn chỉnh”

=> Trả lời

Các phép liên kết về mặt hình thức được sử dụng trong văn bản:

• Phép lặp: lặp từ “ông”, “cô bé”, “ản đồ hoàn chỉnh”
• Phép thế:  “ông”, “ông ta”, “cha” thay thế cho “ông bố”;  “cô bé” thay thế cho “cô con gái nhỏ”; “nó”, “chúng” thay thế cho “trang in bản đồ thế giới”.
• Phép nối: “nhưng”.

Các phép liên kết này giúp cho văn bản trở nên chất lượng hơn, giúp người đọc dễ hiểu hơn và giúp cho ý tưởng được truyền tải một cách rõ ràng hơn. Khi sử dụng các phép liên kết này, bạn nên cẩn thận để không làm mất ý nghĩa của văn bản hoặc làm cho câu trở nên khó hiểu.

Trong quá trình viết văn, các em rất cần sử dụng các phép liên kết sao cho hợp lý. Lưu ý, một đoạn văn, bài văn không có sự liên kết sẽ bị coi là lạc đề, sẽ không được điểm cao.