Tổng hợp TOP 3 bài Văn mẫu phân tích “Chí khí anh hùng” hay nhất (Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)

Phân tích “Chí khí anh hùng” - Một trong những đề Văn khiến nhiều bạn gặp khó khăn khi làm. Từ Hải không phải là nhân vật chính, thêm nữa các em chỉ được học một đoạn trích nhỏ về nhân vật nên khó có thể hình dung ra hết dụng ý tác giả và hình tượng nhân vật. 

Hãy để Admin giúp đỡ các bạn nhé! Dưới đây là tổng hợp TOP 3 bài Văn mẫu phân tích “Chí khí anh hùng” hay nhất (Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du) để các em có thể tham khảo.

• Đọc thêm: Hướng dẫn lập dàn ý phân tích đoạn trích “Chí khí anh hùng” - Truyện Kiều, Nguyễn Du

Bài văn mẫu phân tích “Chí khí anh hùng” (Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du) số 1

Mở bài

Truyện Kiều của Nguyễn Du là một trong những tác phẩm xuất sắc nhất trong nền văn học Việt Nam. Trong tác phẩm, có rất nhiều nhân vật lướt qua trong cuộc đời nàng Kiều như: Mã Giám Sinh, Thúc Sinh, Kim Trọng, Từ Tôn Hiến… nhưng người có sức ảnh hưởng nhất có lẽ là Từ Hải. "Chí khí anh hùng" là một cảnh trong truyện, được sử dụng để miêu tả sự anh hùng của Từ Hải, một người đã tặng cho Kiều một cuộc đời tươi đẹp, dù có những khó khăn và thử thách.

Thân bài

"Chí khí anh hùng" là cái tên được người soạn sách đặt tên cho 16 câu thơ từ câu 2213 đến câu 2230 trong tác phẩm. Đây là đoạn trích miêu tả rõ nhất hình tượng người “trượng phu” khí khái Từ Hải quyết tâm lên đường xây dựng nghiệp lớn. Có thể nói, Từ Hải là ánh sáng le lói trong suốt mười năm lăm lưu lạc của Kiều. “Chàng” là người đã yêu thương Kiều trong suốt cuộc đời và sẵn sàng làm mọi thứ để bảo vệ cô. Dưới ngòi bút của Nguyễn Du, Từ Hải là một người quyết đoán, có khí chất anh hùng và sẵn sàng chiến đấu cho tình yêu của mình.

Trước đó, chính Từ Hải đã cứu Kiều khỏi cảnh khổ đau, lầm than. Từ Hải đã mang đến cho Kiều một cuộc sống mới sau những ngày cùng cực, tủi nhục. Thế nhưng, ngày vui chóng tàn, sau nửa năm hạnh phúc bên nhau, chí lớn trong lòng người “trượng phu” Từ Hải ngày càng bùng cháy. Với một con người “chí ở bốn phương” thì thực tại không thể làm Từ Hải hài lòng, chàng khát khao được lập chí lớn, sự nghiệp của mình. Đoạn trích “Chí khí anh hùng” chính là miêu tả cảnh Từ Hải từ biệt Thúy Kiều để ra đi.

“Nửa năm hương lửa đương nồng,

Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương.

Trông vời trời bể mênh mang,

Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong”

Điểm khiến người đọc phải “tâm phục khẩu phục” tài năng của Nguyễn Du chính là nghệ thuật xây dựng nhân vật. Ở truyện gốc của Thanh Tâm Tài Nhân trong “Kim Vân Kiều truyện”. Hải chỉ được nhắc đến trong vài ba chữ ngắn ngủi “Từ Hải sắm một căn nhà ở với Kiều được năm tháng rồi từ biệt ra đi”. Nhưng trong Truyện Kiều của Nguyễn Du, Từ Hải được miêu tả trở nên chân thực, sống động, là người  “đầu đội trời, chân đạp đất”. Không chỉ là người mang vác giấc mộng của Kiều mà Từ Hải còn thể hiện khao khát công lý của tác giả. 

Sau nửa năm chung sống, Từ Hải đứng giữa 2 ngả đối lập: “hương lửa đương nồng” - “bốn phương”. Một bên là cuộc sống khuê phòng cùng người vợ xinh đẹp, hiểu chuyện mà bất kỳ ai cũng muốn có. Một bên là chí lớn, công danh sự nghiệp bốn phương để thể hiện chí làm trai. Đây cũng là tài năng của Nguyễn Du để hình ảnh người anh hùng có hoài bão, chí lớn, nhưng vô cùng dứt khoát, không bị ảnh hưởng bởi ”nữ nhi thường tình”. “Thoắt” cách dùng từ thật tài tình. Động từ cho thấy sự quyết tâm nhanh chóng không hề có sự do dự, Từ hải đã quyết tâm đi để thỏa mãn giấc mộng anh hùng, chí lớn của mình. 

Với Từ Hải, người đàn ông có lý tưởng và hoài bão thì cuộc sống bình thường là điều không thể. Chí của chàng là ở “trời bể mênh mông” - Khao khát sự nghiệp tầm cao, không gian mênh mang rộng lớn chứ không phải chốn khuê phòng. Và rồi chàng quyết định ra đi, “Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong” trong tư thế hiên ngang, mạnh mẽ, tự tin, một đường thẳng tiến. 

Dù biết Từ Hải là con người trượng nghĩa, anh hùng nhưng qua vài nét bút của Nguyễn Du, dường dư hình ảnh, khí chất anh hùng này còn được phóng đại lên gấp nhiều lần. Hình ảnh một “đấng mày râu” có vợ đẹp, yên ấm, đang trong thời gian hạnh phúc nhưng vẫn quyết dứt áo ra đi để xây dựng nghiệp lớn. Từ Hải không chỉ là người đàn ông đáng để gửi gắm mà chàng còn là người anh hùng mang hùng tâm tráng chí. Cách sắp đặt không gian rộng lớn không khiến con người nhỏ bé đi mà càng tôn lên tầm vóc người anh hùng.

Bên cạnh sự ra đi dứt khoát là nỗi lòng của người con gái chốn khuê phòng, Kiều muốn được đi theo để “nâng khăn sửa túi”, chia sẻ và gánh vác nghiệp lớn cùng chồng:

“Nàng rằng: “Phận gái chữ tòng,

Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi”

Hiểu được lễ nghĩa Nho giáo “Tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử”, Kiều xin theo Hải cũng là hợp lý. Hơn nữa, trong lúc này, Hải chính là chỗ dựa duy nhất của nàng. Với những gì Hải đã làm cho Kiều trước đó, nàng muốn đi theo chồng, không muốn muốn một thân một mình trong căn nhà lạnh lẽo. Qua đó, tác giả đã vẽ lên một khung cảnh về người con gái xinh đẹp yêu thương, muốn gắn bó với chồng. Đây cũng là một trong những nét đẹp tính cách của Kiều. 

Tuy nhiên, đó lại không phải là điều mà Từ Hải mong muốn. Từ Hải muốn ra đi một mình, mong Kiều thoát ra khỏi những lễ giáo thường tình. 

“Từ rằng: “Tâm phúc tương tri,

Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình?”

Câu hỏi tu từ ở đây chính là điểm nhấn. Đây không phải là câu hỏi mà là câu khuyên, cũng là câu trách. Hải mong Kiều hiểu cho mình, cũng khuyên Kiều vượt ra khỏi lễ giáo, không cần phải sống theo đạo tam tòng cổ hủ của đời xưa. Đó mới là điều mà chàng mong mỏi từ người vợ của mình. Đây không chỉ là lời từ chối của Hải mà nó còn cho thấy tình cảm của Từ Hải dành cho Kiều: không chỉ là tình yêu, đó còn là tình bạn, tình tri kỷ. Chỉ có tri kỷ mới có thể có được sự thấu hiểu sâu sắc cho nhau. 

Tuy để Kiều ở nhà, nhưng Từ Hải cũng thể hiện trách nhiệm của người chồng, người đàn ông trong gia đình với lời hứa sẽ quay trở lại: 

“Bao giờ mười vạn tinh binh,

Tiếng chuông dậy đất bóng tinh rợp đường.

Làm cho rõ mặt phi thường,

Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia.”

Lời hứa sức nặng nghìn tấn là đây. Nó không chỉ là lời hứa hẹn đơn thuần mà còn là tương lai của Từ Hải, qua đó còn thấy được niềm tin, sự ngạo nghễ của người anh hùng. Nguyễn Du sử dụng hàng loạt các hình ảnh ước lệ tượng trưng, cùng các hình ảnh phóng đại: “mười vạn tinh binh”, “tiếng chiêng dậy đất”, “bóng tinh” và biện pháp hoán dụ “mặt phi thường”… Những từ ngữ vẽ lên một tương lai tươi sáng, hoành tráng cùng với những chiến công vang dội. Phải tự tin, phải khí khái như thế nào mới dám buông lời hứa như vậy? Dường như thành công đang ở trước mặt Hải. Và sau khi thành công, Hải hứa sẽ tổ chức cho Kiều một nghi thức xuất giá trang trọng nhất. Dù là người anh hùng thì cũng không quên đi người vợ tào khang của mình. Người anh hùng cũng trở nên gần gũi hơn. 

Không chỉ là chuyện “nữ nhi thường tình”, Từ Hải không cho Kiều đi theo cũng xuất phát từ sự lo lắng cho cuộc sống của nàng. 

“Bằng nay bốn bể không nhà,

Theo càng thêm bận, biết là đi đâu?

Đành lòng chờ đó ít lâu,

Chầy chăng là một năm sau vội gì!”

Dù tự tin biết rằng mình sẽ thành danh, nhưng thành công đó không hề dễ dàng. “Không có con đường nào trải hoa hồng”, có lẽ đây là điều mà Từ Hải hiểu rõ nhất nên chàng càng muốn Kiều ở nhà chờ đợi. Đối với cuộc sống “bốn bể không nhà”, Kiều đi theo chỉ làm Hải phân tâm, mà chàng cũng không thể lo lắng cho nàng được. Vậy nên, Hải càng mong Kiều hiểu cho nỗi lòng mình “Đành lòng chờ đó ít lâu”. Để làm vợ yên tâm, Hải hứa sau một năm sẽ trở về. Tại sao lại một năm mà không phải nửa năm, hay hai năm, ba năm? Đây cũng là dụng ý của tác giả. Hải chọn thời gian không dài nhưng cũng không ngắn. Đây là cột mốc thời gian để làm Kiều yên tâm, cũng là sự quyết tâm, lời hứa của hải. Sau một năm chàng nhất định sẽ hoàn thành giấc mộng công danh  và quay lại tìm Kiều. 

Mười hai câu tiếp trong phần đối đáp giữa Từ Hải và Thúy Kiều không chỉ xây dựng thành công hình tượng người anh hùng có khát vọng, hoài bão mà còn là đấng trượng phu có trách nhiệm, biết suy nghĩ cho vợ. Từ Hải dường như chính là nhân vật để Nguyễn Du thể hiện khao khát của mình. Một xã hội công bằng, người phụ nữ được coi trọng và xứng đáng được hạnh phúc. Người phụ nữ là một cá thể độc lập, không phải vật trang trí để đi theo người đàn ông. Từ Hải không chỉ mang khát vọng lớn lao mà còn rất mực tâm lý, vừa yêu, hiểu lại trân trọng Thúy Kiều.

Sau màn đối đáp đầy tình cảm, lý lẽ là hình ảnh ra đi của người anh hùng:

“Quyết lời dứt áo ra đi,

Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi.”

Hai câu kết của đoạn trích “Chí khí anh hùng” gây ấn tượng sâu sắc bởi hình ảnh ước lệ của “chim bằng”. Bên cạnh đó, nhịp thơ 2/2/2, và sử dụng hàng loạt các động từ mạnh liên tiếp: “quyết”, “dứt”, “ra đi” tất cả đều thể hiện sự dứt khoát mạnh mẽ của Từ Hải. Sau những lời tâm sự đầy chân thành, không có chỗ cho sự do dự, Hải dứt khoát lên ngựa ra đi. “Chim bằng” hình ảnh ước lệ, ẩn dụ với loài chim quý đã vẽ lên hình ảnh Từ Hải càng kỳ vĩ, phi thường, tư thế lồng lộng. Ở đầu đoạn trích tầm vóc người anh hùng được gắn liền với “tứ phương”, thì ở phần cuối nhân vật chính vẫn đặt trong không gian rộng lớn giữa thiên nhiên. 

Với Từ Hải, Nguyễn Du đã dùng những hình ảnh đẹp nhất, những từ ngữ hay nhất để miêu tả. Trong đoạn trích, Từ Hải hiện lên xứng đáng với hai chữ “anh hùng” bởi sự dứt khoát, thấu tình đạt lý, có trí lớn nhưng vô cùng tinh tế, sâu sắc. Dù tình cảm của Hải dành cho Kiều không được nhắc đến quá nhiều nhưng chỉ với vài từ “rước nàng nghi gia”, “biết là đi đâu” đã cho thấy tấm lòng của chàng. Từ Hải được Nguyễn Du lý tưởng hóa hình ảnh người anh hùng mang tầm vóc vũ trụ cứu giúp đời. Đó cũng là khát vọng về giấc mơ công lí, tự do của tác giả muốn gửi gắm qua nhân vật này. Nó không chỉ là tâm tư của tác giả trong đoạn trích, mà còn là dụng ý trong cả tác phẩm của Nguyễn Du. 

Kết bài

Chỉ với 8 cặp lục bát, Nguyễn Du đã thành công xây dựng một Từ Hải có khát vọng lớn lao vùng vẫy “bốn bể năm châu” cùng ý chí sắt đá, tư thế hiên ngang, lẫm liệt làm chủ vũ trụ. Chỉ những người có tài, có tâm mới có thể tạo nên những nhân vật có sức sống, chân thật như vậy. 

Mẫu 2. Phân tích “Chí khí anh hùng”

Mở bài

Truyện Kiều - Nguyễn Du không đơn giản chỉ là một tác phẩm văn học, mà đó còn là một xã hội thu nhỏ lúc bấy giờ. Trong tác phẩm, ta có thể bắt gặp rất nhiều kiểu người trong xã hội. Chẳng hạn như: một nàng Kiều tài hoa bạc mệnh, Hoạn Thư ích kỷ, hẹp hòi với lòng ghen tuông ngút trời, Tú Bà độc ác, Mã Giám Sinh giả nhân giả nghĩa, Thúc Sinh nhu nhược nhưng là kẻ si tình… Và đặc biệt không thể quên một Từ Hải  khí phách, trượng nghĩa. “Chí khí anh hùng” là đoạn trích miêu tả rõ nhất sắc vóc của người anh hùng này. 

Thân bài

“Nửa năm hương lửa đương nồng,

Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương.

Trông vời trời bể mênh mang,

Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong”

Tình yêu của trai anh hùng Từ Hải - gái thuyền quyên Thúy Kiều đến với nhau qua bao sóng gió. từ Hải và Kiều tuy hai mà một, họ cùng thấu hiểu, cảm thông và chia sẻ. Tình yêu mặn nồng cũng không làm đấng đại trượng phu quên đi ý chí lớn, muốn làm nên tên tuổi,  rạng danh mình nơi biên cương xa xôi. Chàng tạm gác lại tình cảm chốn khuê phòng để theo đuổi sự nghiệp. Điều đó cho thấy Hải là người có cá tính, khí phách của đấng anh tài. Hình ảnh Từ Hải cưỡi ngựa một mình đại diện cho hình tượng của một anh hùng đầy bản lĩnh, người đã mạnh dạn tiến về phía trước mà không bị ràng buộc bởi những chuyện “nữ nhi thường tình”. Người có bản lĩnh, có chí khí thì phải phấn đấu làm nên nghiệp lớn, bôn ba khắp năm châu, đánh bốn bể năm châu, có mục tiêu thì mới có chí tiến thủ. 

“Chí làm trai Nam, Bắc, Đông, Tây,

Cho phỉ sức vẩy vùng trong bốn bể.”

Một sự nghiệp rực rỡ đang chờ đợi chàng. Ra đi không do dự, một trái tim hướng đến sự thành công, vinh quang . Động từ “thoắt” biểu thị sự mau lẹ, quyết đoán, quyết chí về mọi hướng, anh hùng không thể yên nghỉ khi chưa thành công. Không gian chật hẹp nơi khuê phòng khi ngày đại chí chưa thành không phù hợp với người anh hùng. Quyết định ra đi hẳn không dễ dàng đối với Từ Hải, nhưng đó là một quyết định sáng suốt và vững vàng, vì những người anh hùng luôn cháy bỏng với chí lớn “bốn phương”. 

"Kiều rằng: phận gái chữ tòng

Chàng đi thiếp cũng một lòng xin đi"

Quyết định ra đi của Từ Hải, khiến nàng Kiều rất buồn, bởi trải qua nhiều dâu bể, đau đớn và cuộc sống hạnh phúc chẳng được bao lâu. Nhưng Kiều - người con gái có một trái tim nhân hậu, tri kỷ hiểu ý chí của Từ Hải hơn ai hết. Và Kiều sẽ không cản đường của Từ Hải. Ngược lại, nàng muốn trở thành chỗ dựa muốn cùng chồng san sẻ những khó khăn, gian khổ nơi trận mạc. Đó là nét đẹp trong tính cách của Kiều.

Từ rằng: “Tâm phúc tương tri,

Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình?

Với Từ Hải, Kiều không chỉ là vợ mà còn là tri kỷ. Vậy nên lời trách quở nhẹ nhàng nhưng cũng là lời bày tỏ tình cảm của cả hai. Với Hải nam nhi thì phải cứng rắn, mạnh mẽ, tri kỷ thì nên hiểu cho nhau. Làm vợ của bậc anh hùng thì phải mạnh mẽ, thoát khỏi “nữ nhi thường tình”. Qua lời nói của Từ, ta thấy rõ sự yêu mến, trân trọng Kiều của Từ Hải. .

Đàn bà là người lo lắng và suy sụp nhất trong mỗi cuộc chia tay. Từ Hải hiểu điều này hơn ai hết. Nhưng giây phút tạm biệt không kéo dài quá lâu, điều mà Từ Hải hướng tới chính là những chiến thắng vẻ vang, công danh sau này. 

“Bao giờ mười vạn tinh binh,

Tiếng chiêng dậy đất bóng tinh rợp đường.

Làm cho rõ mặt phi thường,

Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia.

Bằng nay bốn bể không nhà,

Theo càng thêm bận biết là đi đâu?”

Tham vọng và hoài bão là những gì đang hiện lên trong tâm trí của anh hùng Từ Hải lúc này. Dù đi một mình, một ngựa nhưng khi trở về, Từ Hải hứa sẽ dẫn theo 100.000 binh lính. Từ Hải có niềm tin những gì mình nói và làm được. Đây không chỉ là chiến tích cá nhân mà quan trọng nhất là mang lại vinh quang cho đất nước, người dân và người phụ nữ của mình. Đến khi thành công, Hải sẽ cho Kiều được hưởng hạnh phúc lứa đôi. Với người đàn ông có trách nhiệm, sẽ không nỡ để người yêu phải khổ sở nơi xa trường. Hải khuyên Kiều yên tâm ở nhà chờ đợi và khẳng định “một năm nữa” sẽ về… 

“Đành lòng chờ đó ít lâu,

Chầy chăng là một năm sau vội gì!”

Đây không phải là một lời hứa đơn thuần, mà là một lời hứa, một cam đoan. Dù lòng buồn đến đâu cũng hãy dặn lòng hãy để ta ra đi, ngày sau vinh quang trở về. Xin hãy kiên nhẫn chờ đợi. Chủ nghĩa anh hùng của Từ Hải không chỉ là hoài bão và khát vọng, mà còn là một con người có đạo đức và trách nhiệm, một con người có tấm lòng đàng hoàng và khao khát công danh. 

“Quyết lời dứt áo ra đi,

Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi.”

Sau những lời dặn dò là hình ảnh quyết tâm ra đi của Từ Hải. Không bị lung lay bởi cảm giác quyến luyến nơi khuê, ý chí và sự vững vàng trong suy nghĩ và hành động chính là điều chỉ có ở những “anh hùng”. Nguyễn Du thật tinh tế khi sử dụng hình ảnh ước lệ tượng trưng cánh chim bằng “gió mây bằng” thường thấy trong văn học cổ điển. Chim bằng là hình tượng để khắc họa những người anh hùng có lí tưởng, mục đích cao cả và lòng dũng cảm phi thường. 

Kết bài

Qua đoạn trích “Chí khí anh hùng” ta thấy được khát vọng của Nguyễn Du qua hình tượng người anh hùng lí tưởng Từ Hải của thời đại với chí lớn, chí lớn. Chỉ bằng những biện pháp ước lệ tượng trưng, ngôn từ cô đọng, hàm súc đã khiến ta không thể trầm trồ trước khía phách, sự ngạo nghễ của người anh hùng thời cuộc Từ Hải. Đồng thời dạy cho thế hệ trẻ bài học về ý nghĩa và lý tưởng sống. Sống phải có can đảm để tiến về phía trước, đặt mục tiêu và bám sát chúng. Hãy sống với ước mơ và lý tưởng của mình, luôn tin tưởng vào bản thân, bất chấp những khó khăn, thử thách đang chờ đợi phía trước.

Mẫu 3.

Mở bài

“Tiếng thơ ai động đất trời

Nghe như non nước vọng lời ngàn thu”

Tác phẩm nào khiến Tố Hữu phải thốt lên những lời khen sâu lắng như vậy? Chính là Truyện Kiều của Đại thi hào dân tộc Nguyễn Du. Dù xây dựng cốt truyện kể về cuộc đời của nàng Kiều, nhưng mỗi nhân vật trong tác phẩm dù là chính hay phụ đều để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc. Ví thử như Từ Hải vậy. Chỉ 16 câu thơ trong đoạn trích “Chí khí anh hùng” cũng đủ dựng lên hình tượng về người anh hùng của thời đại lúc bấy giờ. 

Thân bài

Sau những tháng ngày giao duyên với Thúc Sinh, Kiều lại rơi vào chốn lầu xanh nhơ nhớp, trở về với Tú Bà sống thân phận gái làng chơi hèn mọn. Nghĩ rằng cuộc sống của nàng đã kết thúc trong bóng tối và đau khổ. Tuy nhiên, giữa cơn cuồng phong, Từ Hải  “vụt đến như một ngôi sao lạ chiếu sáng một đoạn đời nàng” (Hoài Thanh). Hải đưa Kiều ra khỏi chốn làng chơi, trở về với cuộc sống thường ngày. Giữa “trai anh hùng” và “gái thuyền quyên”, hai con người gặp nhau trong tâm thế của những tri kỷ, đồng điệu về tâm hồn, hiểu rõ những nỗi đau của một thời đại. Nhưng hạnh phúc chẳng mấy chốc, “sự nghiệp anh hùng”, muốn vùng vẫy nơi sa trường của Hải sôi sục trở lại. 

“Nửa năm hương lửa đương nồng

Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương

Trông vời trời bể mênh mang

Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong”.

Thay vì vài 3 câu như tác phẩm gốc của Thanh tâm Tài Nhân. Nguyễn Du đã dùng 8 cặp lục bát nói về cảnh từ biệt của Từ Hải và Thúy Kiều. Cảnh cho giấc mộng hào hùng và từ biệt của đôi vợ chồng thể hiện rất rõ qua đoạn trích.

Nguyễn Du đã đặt Từ Hải vào thế khó, khi đưa chàng vào 2 không gian đối lập nhau. Một mặt là căn phòng tràn ngập “hương lửa đương nồng” của tình yêu đôi lứa, đầy những cám dỗ mà bất kỳ người đàn ông nào cũng không thể ngó lơ. Một bên là không gian bao la bên ngoài, với chí lớn muốn lập công danh, sự nghiệp có sức mời gọi mãnh liệt. Đường đường là một "trượng phu", Từ Hải luôn đưa ra quyết định dựa trên ý chí của mình mà không một phút chần chừ hay do dự. Từ Hải không phải là một người đàn ông của những đam mê bình thường, mà là một người đàn ông của một sự nghiệp vĩ đại - sự nghiệp của một anh hùng. Nguyễn Du hiểu được mong muốn này và đã dành tặng cho nhân vật của mình hai chữ “trượng phu” như một lời tri ân. 

Tình yêu giản dị giữa một người nam và một người nữ cũng không cản được tiếng gọi thôi thúc  của lý trí Từ Hải theo đuổi và thực hiện những hoài bão của mình trong cuộc đời. Cái nhìn “trời bể mênh mang” là cái nhìn về một không gian khác để người anh hùng tự do chiến đấu với đam mê và lý tưởng. 

Hình ảnh “Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong” không chỉ tái hiện hình ảnh một nhân vật dũng mãnh trên bối cảnh không gian hùng vĩ. Mà còn là khắc họa một con người không ngần ngại, luôn hành động kiên quyết và dứt khoát. Đến đây, ta chợt thấy thơ Nguyễn Du có những nét tương đồng với các nhà thơ cùng thời. Những hình ảnh về người chinh phu trước cuộc tranh hùng trước trận:

Chí làm trai dặm nghìn da ngựa

Gieo thái sơn nhẹ tựa hồng mao”

Hay như:

“Chàng tuổi trẻ vốn dòng hào kiệt

Xếp bút nghiên theo việc binh đao

Dã nhà đeo bức chiến hào

Thét roi cầm vị ào ào gió thu”

( Chinh phụ ngâm Đoàn Thị Điểm)

Cả Nguyễn Du và Đoàn Thị Điểm đều mượn những hình ảnh vốn có trong tự nhiên của vũ trụ để nâng tầm cao và tầm vóc cho những nhân vật anh hùng của mình. Tuy nhiên, nếu như “chí làm trai” trong những câu thơ của “chinh phụ ngâm”  có nghĩa là sự nghiệp thăng tiến, tích danh, tích đức núi sông. Thì “Chí khí anh hùng” của từ hải lại là sự nghiệp thăng tiến và gia đình hạnh phúc, yên bề gia thất. Có thể nói nhận xét của Hoài Thanh ““Từ Hải hiện ra trong bốn câu đầu không phải người của một nhà, một họ, một làng mà là người của trời đất, của bốn phương…” là hoàn toàn chính xác. Lời thơ thì ít mà ý thơ thì vô cùng.

Lời chia tay thường đầy nước mắt và đôi khi là sự miễn cưỡng của người ở lại với người ra đi. Từ Hải và Thúy Kiều cũng không ngoại lệ. 

Nàng rằng: “ Phận gái chữ tòng

Chàng đi thiếp cùng một lòng xin đi”

Nàng không muốn cô đơn, nàng luôn muốn cùng Từ Hải chung nghiệp... Lời nói nghe thật tha thiết. Muốn đi theo Hải không chỉ bởi yêu chồng, mà còn là sự tôn trọng lễ giáo của thời đại. Bởi theo Nho giáo truyền thống phụ nữ có mệnh “tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử”. Đáp lại sự ngỏ lời của Kiều là lời từ chối, mang ý quở trách nhẹ nhàng của Từ Hải:

Từ rằng: “Tâm phúc tương tri

Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình”

Mới nghe qua, người đọc có thể lầm tưởng đó là một lời buộc tội, nhưng đằng sau đó là những lời động viên, lời khuyên tri kỷ hãy vượt lên trên những tình cảm bình thường. Từ Hải coi Thúy Kiều không chỉ là vợ, mà còn là người bạn tri kỷ. Vì vậy chàng mong nàng hãy hành động xứng đáng với cương vị “người phụ nữ của anh hùng”. 

“Bao giờ mười vạn tinh binh

Tiếng chiêng dậy đất, bóng cây rợp đường

Làm cho rõ mặt phi thường

Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia”

Sau lời trách móc nhẹ nhàng là lời hứa hẹn, cam đoan của Hải. Chàng hứa, ngày thành công, đạt được sự nghiệp, cũng là ngày chàng sẽ dùng mười vạn tinh binh, để đón nàng về làm vợ. Đó không chỉ là lời hứa để khiến Kiều yên tâm, mà còn thể hiện sự tự tin của từ hải. Với đấng nam nhi “đầu đội trời, chân đạp đất”; “Vai năm thước rộng thân mười thước cao” thì lời hứa tựa ngàn vàng. Nếu Từ Hải đã dám cam đoan với Kiều như vậy thì chàng cũng tin chắc mình có thể làm được. 

“Quyết lời dứt áo ra đi

Gió mây bằng đã đến kì dặm khơi”

Và rồi, những lời hứa hẹn đó là những lời cuối mà Hải nhắn gửi Kiều trước khi ra đi. Chàng quyết tâm lên ngựa, tiến thẳng về phía trước. Trong thơ cổ điển trung đại, hành động “dứt áo ra đi” không quá xa lạ, vừa mang tính lưu luyến, bất đắc dĩ, vừa thể hiện sự quyết tâm. Chẳng phải vì thế mà Nguyễn Du không ngần ngại đề cao nhân vật của mình bằng cách so sánh hình ảnh mình lên đường với hình ảnh con chim bằng. Hình ảnh đắt giá trong suốt 16 câu thơ, phần nào nói lên khát vọng thoát ly thời đại. Đây là một tư tưởng tiến bộ hơn nhiều so với những người cùng thời với ông.

Nếu đã đọc truyện gốc của Thanh tâm Tài Nhân, có lẽ ít ai có thể nhớ đến một nhân vật tên Từ Hải bởi sự miêu tả qua loa và xuất hiện chớp nhoáng. Nhưng với Truyện Kiều của Nguyễn Du thì Từ Hải lại là một trong những tuyến nhân vật không thể bỏ qua. Đây là điểm sáng cho cả cuộc đời Kiều. Từ Hải là người anh hùng, người thực hiện công lý trong tác phẩm. Đồng thời, đây còn là nhân vật mang trong mình tư tưởng, khát vọng của tác giả đối với tình cảnh xã hội lúc bấy giờ. 

Kết bài

Kết hợp bút pháp truyền thống cùng ngôn ngữ gợi hình để xây dựng hình tượng Từ Hải là thành công lớn của Nguyễn Du. Đoạn trích “Chí khí anh hùng” thể hiện cốt cách của người anh hùng thời cuộc không bị tình cảm chi phối, luôn hành động vì nghĩa cao cả. Từ Hải là minh chứng, khẳng định rõ nét những phẩm chất ấy. Thành công của Nguyễn Du là giúp nhân vật luôn có một sức sống sâu sắc trong tâm trí người đọc. 

Râu hùm, hàm én, mày ngài

Vai năm tấc rộng, thân mười thước cao.

Đội trời đạp đất ở đời,

Họ Từ, tên Hải, vốn người Việt Đông.

Giang hồ quen thói vẫy vùng,

Gươm đàn nửa gánh, non sông một chèo

Tiếp tục theo dõi Admin để có thêm nhiều bài văn mẫu tham khảo phân tích các tác phẩm Văn học nhé!