Từ láy là gì? Định nghĩa, cách dùng, phân biệt từ láy và từ ghép

Các từ được sử dụng vô số lần trong thơ ca và giao tiếp, cho dù trong các bài báo bạn nhìn thấy ở bất cứ đâu hay trong giao tiếp hàng ngày. Từ ngữ làm cho dòng, câu thêm nhịp nhàng, tăng ngữ điệu và bộc lộ cảm xúc. Nhưng liệu các em biết được có bao nhiêu loại từ trong tiếng Việt. Ngoài từ đơn, từ ghép thì từ láy cũng là một trong những dạng đặc biệt của từ ghép.

Cùng tìm hiểu kỹ hơn từ láy là gì? Định nghĩa, cách dùng, phân biệt từ láy và từ ghép trong bài chia sẻ dưới đây cùng Admin nhé!

Từ láy là gì?

Từ láy được tạo thành từ hai âm trở lên và thường có vần ở đầu và ở cuối, có vần (hay được hiểu là nguyên âm) ở cả âm đầu và âm cuối, hoặc có vai trò là các phụ âm tăng. nguyên âm và phụ âm giống nhau hoặc chỉ giống nhau một phần). Đặc biệt, khác với từ ghép, hầu hết các bộ phận của từ đều có nghĩa, còn từ láy thường chỉ có một từ có nghĩa hoặc không có từ nào có nghĩa cả.

Cần hiểu rõ định nghĩa từ láy

Trong tiếng Việt, từ láy thường dài trên 2 tiếng và dài tới 4 tiếng. Tuy nhiên, hai âm tiết được coi là điển hình và phổ biến nhất là lặp lại phần phát âm và các biến thể như từ ``kirakira'' lặp lại âm đầu và âm đối lập trong phần gieo vần. Cũng cần lưu ý rằng chỉ những từ láy hoàn toàn mà không hề có nghĩa.

Có thể hiểu một cách đơn giản, từ láy là một từ tiếng Việt Nam không chính thức, thông thường được sử dụng để miêu tả các từ hoặc cụm từ không chính thức, không được chấp nhận trong ngữ pháp tiêu chuẩn… Hoặc được sử dụng rất phổ biến trong các miền địa phương cụ thể. Từ "láy" có thể được hiểu như một từ đồng nghĩa với các từ như "lủng củng", "lọt thỏm", "không chuẩn" hoặc "không chính thức".

Các loại từ láy

Căn cứ vào khái niệm bộ phận, cấu trúc và cấu trúc tương tự, từ láy trong tiếng Việt được chia thành hai loại chính: toàn bộ và bộ phận. đặc biệt:

• Từ láy toàn bộ: Là những từ có âm, vần, dấu câu giống nhau. Ví dụ, màu ngọc lam, vội vàng, luôn luôn, xa xôi. Thông thường những từ láy toàn bộ này thường mang một ý nghĩa, sự giúp đỡ, vấn đề hoặc điều cần nhấn mạnh sự việc, hiện tượng. Đồng thời, người dùng có thể tạo ra những từ hài hòa, tinh tế bằng cách thay đổi phụ âm cuối và thanh điệu bằng các từ như: B. Tim tím, thoang thoảng, mơ màng....

Từ láy khác với từ ghép, từ đơn

• Láy bộ phận: Các bộ phận của từ được sao chép như thanh điệu và vần điệu. Dấu câu có thể giống hoặc khác nhau tùy theo sở thích của người dùng. Dựa vào các đoạn lặp đi lặp lại để làm nổi bật các vấn đề. Từ láy bộ phận có thể chia làm 2 loại:

1. Láy âm: Những từ có phụ âm đầu chồng lên nhau và vần gốc khác nhau, mà trong tiếng lóng nghe giống như meo meo, lẫn lộn, khá, rất... 
2. Láy vần: Những từ có vần trùng nhau và khác nhau ở phụ âm đầu trong âm xiên so với tiếng gốc. Chẳng hạn như: liu diu, đìu hiu, lao xao, liêu xiêu, chênh vênh…. 

Hiện nay, các từ láy bộ phận thường được sử dụng nhiều hơn do với láy toàn bộ. Bởi có nhiều từ hơn, dễ hòa hợp và gieo vần hơn. Trong những từ láy như vậy, hầu hết các từ đều có nghĩa xác định được gọi là từ gốc. Số âm tiết sau âm gốc nhiều hơn số từ đứng trước âm gốc.

Tác dụng của từ láy trong câu

Trong các tiết học văn, đặc biệt là phần từ ghép, học sinh sẽ được biết tác dụng của loại từ này. Từ láy có sự biến đổi linh hoạt của chính nó, vì vậy bạn sẽ thấy chúng là dạng từ được sử dụng phổ biến trong cả văn nói và văn viết. Từ láy còn có tác dụng làm cho câu văn có tính nhạc, tạo ra những từ gọi là từ tượng thanh và từ tượng hình.

Do sự thay đổi rất linh hoạt này, từ láy đang dần được sử dụng rộng rãi hơn. Chúng thường được dùng để tô đậm, tả vẻ đẹp của một phong cách, hiện tượng, hình thức của sự vật hoặc để bộc lộ tâm trạng, tình cảm, âm thanh, trạng thái… của một người, sự vật, sự việc, hiện tượng trong đời sống. Nhằm đem đến cho người xem những góc nhìn đa diện và sâu sắc hơn về những vấn đề được đề cập trong văn bản.

Từ láy có nhiều tác dụng phụ để nhấn mạnh ý của câu. Thông thường, người dùng lựa chọn từ láy để đặt vào câu, câu giúp tạo điểm nhấn về sự vật, sự việc mà câu muốn đề cập đến. Ngoài ra, người nghe và người đọc có những cảm xúc khác nhau. Khi các từ láy hoàn toàn hỗ trợ người nói, người viết nhấn mạnh sự vật, sự kiện hoặc hiện tượng. Sự biến đổi tinh tế về âm sắc, phụ âm cuối từ mang vẻ đẹp hài hòa, tinh tế.

Phân biệt từ láy và từ ghép

Khi học về từ láy, ngoài việc phân biệt đó là láy toàn bộ hay láy bộ phận thì các em cũng cần phải phân biệt từ láy và từ ghép.  Làm thế nào để phân biệt giữa từ ghép và từ ghép? Cấu trúc từ vựng tiếng Việt rất phức tạp, dễ dẫn đến nhầm lẫn, trong việc nhận diện và giải quyết vấn đề. Tuy nhiên, vẫn có những cách thuận tiện để xác định từ láy và từ ghép. Cụ thể:

Có nhiều cách để phân biệt từ láy và từ ghép

Đầu tiên, chúng ta cần hiểu định nghĩa của từ ghép. Từ ghép là từ được hình thành bằng cách ghép các từ mà các từ ghép của chúng có quan hệ về mặt ngữ nghĩa. Ví dụ về từ ghép: 

• Quần áo => Quần, áo có nghĩa là tất cả quần áo, mục đích là để mặc. 
• Ông bà => ông nội và ông nội đều có nghĩa là gia đình. 
• Thực vật => Cây và cỏ là những loại cây lấy chất dinh dưỡng từ đất, ánh sáng và không khí. 

Bên cạnh đó các em phải nắm bắt đặc điểm của từ ghép và từ láy:

1. Nghĩa của từ tạo thành: Trong từ ghép, cả hai từ được tạo thành có thể mang một nghĩa xác định, còn trong từ láy, có thể có những từ không có nghĩa hoặc chỉ có một từ có nghĩa. Ví dụ, trái cây là một từ ghép và các từ "hoa" và "quả" có ý nghĩa cụ thể của riêng chúng. Đối với từ long lanh, nó chỉ có nghĩa là "dài" và "lanh" không xác định ý nghĩa của nó bởi bản thân nó. Các em có thể dựa vào nghĩa các từ để nhận biết
2.  Giữa các từ ở dạng hai âm tiết: Nếu giữa các tiếng tạo ra không có quan hệ về âm, vần thì đó chắc chắn là từ ghép. Và ngược lại (các tiếng tạo ra thường giống nhau về cách phát âm (phụ âm đầu, phần hoặc toàn phần vần đều giống nhau). Id.). Ví dụ: lá cây là từ ghép, không cùng âm, không cùng vần nhưng chắc chắn có cùng một phụ âm đầu nên là từ láy. 
3. Đảo vị trí âm của từ: Cách dễ nhất để phân biệt giữa từ láy và từ ghép là đổi vị trí các từ. Trong trường hợp các từ ghép, ý nghĩa có thể được hiểu thì đó là từ ghép. V nếu đảo ngược không được, từ không có nghĩa là từ láy. Ví dụ: từ hạnh phúc, yêu thương … là từ láy. Trong khi các từ mờ mịt, tối tăm, thẫn thờ, giữ gìn,….là từ láy 
4. Một trong hai từ có gốc Hán Việt. Nếu bạn bắt gặp một từ có chứa các chữ cái trên thì chắc chắn đó không phải là từ ghép. Từ ghép có chứa một trong hai âm tiết thuộc từ Hán Việt là từ ghép mặc dù nó có vẻ giống từ láy tự nhiên. Chẳng hạn như từ như từ “Tử tế” thì “tử” là từ Hán Việt, cho dù nó láy âm đầu nhưng vẫn được xếp vào dạng từ ghép. Lưu ý: Những từ được Việt hóa như tivi, rada là từ đơn đa âm tiết, nó không được xếp là từ láy hoặc từ ghép.

Bài tập áp dụng

Hãy áp dụng các kiến thức trên để làm các bài tập dưới đây nhé!

Dạng I. Đặt câu có từ láy

Bài tập 1: Đặt câu với các từ láy sau đây: Xanh xao, bát ngát, lạnh lùng, lo lắng.

Đáp án: 

Khuôn mặt anh ấy xanh xao vì bệnh tật.

Cánh đồng rộng bát ngát đến tận chân trời.

Cô ấy rất lạnh lùng với những người xung quanh.

Bạn Nga rất lo lắng trước kỳ kiểm tra sắp tới.

Bài tập 2: Đặt câu có chứa 2 từ láy.

Đáp án: Dưới ánh nắng chói chang, những đóa hoa khoe sắc rực rỡ bên trong khu vườn.

Bài tập 3: Đặt 2 câu có từ láy âm và 1 câu có từ láy vần.

Đáp án:

Bạn Nga luôn chăm chỉ học tập -> láy âm

Ánh sáng lập lòe trong đêm -> láy âm

Ngọn núi cao chót vót -> láy vần

Bài tập 4: Đặt 2 câu có chứa từ láy toàn bộ.

Đáp án:

Hoa nhài có hương thơm thoang thoảng và dễ chịu.

Tòa nhà đứng sừng sững giữa lòng thành phố.

Dạng II. Tìm từ láy trong câu sau

Bài tập 1: Tìm từ láy trong câu sau đây: “Khuôn mặt của anh ấy lúc nào cũng nhăn nhó, khó chịu”.

1. Nhăn nhó
2. Khuôn mặt
3. Anh ấy
4. Khó chịu

=> Đáp án: A. Nhăn nhó

Bài tập 2: Tìm từ láy trong đoạn thơ sau:

“Đất nước bốn nghìn năm

Vất vả và gian lao

Đất nước như vì sao

Cứ đi lên phía trước”

=> Đáp án: vất vả

Bài tập 3: Tìm từ láy trong câu sau. Cho biết đó là loại từ láy nào? 

“Nghẹn ngào thương mẹ nhiều hơn…

Rưng rưng từ chuyện giản đơn thường ngày”

=> Đáp án: “nghẹn ngào” là từ láy bộ phận. “rưng rưng” là từ láy toàn bộ.

Bài tập 4: Tìm từ láy trong câu sau và cho biết tác dụng của từ láy: “Lận đận đời bà biết mấy nắng mưa”.

=> Đáp án: Từ láy trong câu là “lận đận”. Tác dụng của từ láy: Nhấn mạnh những vất vả, cực nhọc, những trắc trở và khó khăn mà bà đã trải qua trong cuộc đời.

Tiếng Việt có vốn từ vựng đa dạng, phong phú nên việc nhận biết nhanh các từ khó, đặc biệt là làm thế nào để phân biệt đúng giữa từ láy và từ ghép là rất khó. Nhưng nếu các em chịu khó đọc nhiều thơ, tiểu thuyết và truyện ngắn một cách thường xuyên, vấn đề phân biệt các từ láy, từ ghép sẽ không còn là vấn đề quá to tát. 

Hãy nhớ, đừng bao giờ nhận nhầm từ láy và từ ghép nhé. Trong các tác phẩm văn học, từ láy thường được dùng với một dụng ý nghệ thuật nào đó. Vậy nên, các em cần phải phân biệt rõ và hiểu đúng nghĩa của từ đó. 

Hy vọng những chia sẻ trên của Admin sẽ giúp các em tự tin hơn khi viết và phân tích các tác phẩm văn học nhé!