Điển tích là gì? điển tố là gì ? Trong đoạn trích Tú Uyên gặp giáng kiều sử dụng điển tích ,điển tố gì?

* Điển cố nghĩa là những tích truyện xưa (cũng gọi là điển tích) ; thường là kể về các tấm gương anh hùng, các tấm gương đạo đức, hoặc những truyện có tính triết lý nhân văn trong lịch sử, những câu thơ, văn kinh điển trong các tác phẩm văn học có trước. Điển cố điển tích thường dùng để giáo dục, gợi nhắc con người thông qua những tấm gương thời xưa: Hiếu thảo, nghĩa tình huynh đệ, phụ mẫu, trung thành…

* Điển tích, điển cố trong văn bản “Tú Uyên gặp Giáng Kiều”

- Sông Tương: tục truyền hai bà Nga Hoàng và Nữ Anh – vợ vua Thuấn đã khóc chồng bên bờ sông Tương, ở đây chỉ nỗi tương tư của nhân vật.

- Chúa Đông: tức Đông Quân, vị thần coi về mùa xuân, ở đây chỉ mùa xuân.

- Bát trân: tám món ăn quý. Theo sách Chu lễ, tám món ăn ấy là: bột ngào, bánh mỡ, heo quay, dê thui, chả quết, thịt ướp, nem luộc và gan nướng, ở đây chỉ thức ăn ngon.

- Bếp trời: tức Thiên Trù, tên một ngôi sao chăm lo việc bếp nhà trời.

- Ba sinh: theo thuyết luân hồi của Phật giáo thì con người có ba kiếp.

- Tơ trăng: dây tơ hồng của Nguyệt Lão se duyên vợ chồng.

- Tác hợp duyên trời: theo câu “thiên tác chi hợp” trong Kinh Thi, ý nói cái duyên tự trời gây nên.

- Gieo cầu: chọn người để lấy làm chồng. Do tích vua Hán Vũ Đế cho công chúa ngồi trên lầu ném quả cầu xuống, ai cướp được thì lấy người ấy. Về sau, các nhà quyền quý cũng bắt chước cách này để kén rể.

- Gieo thoi: ném cái thoi, chỉ người con gái phải biết giữ mình, bảo toàn tiết hạnh. Trong Tấn thư chép chuyện Tạ Côn đời Tấn ghẹo cô gái hàng xóm họ Cao lúc cô đang dệt cửi, bị cô lấy con thoi ném làm Tạ Côn gãy mấy hai cái răng.

- Mái Tây: chỉ Tây sương kí – một vở kịch của Vương Thục Phủ kể về câu chuyện tình yêu giữa nàng Thôi Oanh và thư sinh Trương Quân Thụy. Nàng Oanh Oanh chủ động gặp chàng ở mái Tây chùa Phổ Cứu.

- Túc trái: nợ từ kiếp trước, theo Phật giáo.

- Vũ y, Nghê thường: vũ u là quần áo múa, nghê thường là xiêm y của các nàng tiên, màu sắc sặc sỡ như cầu vồng. Dị Văn Lục chép: Vua Đường Minh Hoàng nhân đêm Trung thu được một đạo sĩ hóa phép đưa lên chơi cung trăng. Các tiên nữ trên cung trăng xiêm áp lộng lẫy, múa hát duyên dáng. Khi về lại cõi trần, nhà vua phóng theo điệu nhạc của các tiên nữ trên cung trăng mà tạo ra điệu “Nghê thường vu y khúc” cho các cung nhân múa hát.

=> Nguồn gốc của những điển tích, điển cố trong văn bản “Tú Uyên gặp Giáng Kiều”: hầu hết đều mượn những điển tích, điển cố của Trung Quốc, ngoài ra còn mượn các quan niệm từ Phật giáo và Nho giáo (Kinh Thi), sách Chu lễ…