Cứ mỗi dịp Tết đến xuân sang, trăm hoa đua nở, vạn vật đâm chồi như được tiếp thêm sức sống mới. Người người, nhà nhà nô nức sắm sửa cây đào, cây mai, gói những chiếc bánh chưng xanh mướt bên bếp than hồng. Trẻ nhỏ vui ca, nô đùa háo hức chờ đợi những bao lì xì đỏ thắm. Những hình ảnh đó chính là nét văn hóa đẹp đẽ đáng được lưu giữ từ bao đời nay. Nét đẹp đó cũng đã được gửi gắm vào thơ ca của các nhà thơ nổi tiếng. Không thể không kể đến bài thơ “Chợ Tết” của Đoàn Văn Cừ.
“Chợ Tết” là bài thơ lột tả được toàn cảnh không khí ngày xuân đón Tết của làng quê Việt Nam bình dị nhưng chất chứa bao yêu thương chan hòa. Không khí Tết Xuân trong bài thơ vừa mang nét cổ kính xa xưa, vừa mang nét hiện đại với nhiều hình ảnh, ca từ sắc nét được thổi hồn sống động bởi tâm hồn thơ ca dạt dào sức sống.
Mở đầu bài thơ ta đã thấy được khung cảnh Tết nhộn nhịp vào buổi sáng tinh mơ khi bình minh vừa ló dạng
Dải mây trắng đỏ dần trên đỉnh núi,
Sương hồng lam ôm ấp nóc nhà tranh,
Trên con đường viền trắng mép đồi xanh,
Người các ấp tưng bừng ra chợ Tết.
Một ngày mới bắt đầu với dải mây trắng đỏ, làn sương hồng rực bởi ánh mặt trời chiếu rọi như những viên pha lê lấp lánh ôm lấy nóc nhà tranh. Con đường thôn quê uốn lượn bên mép đồi như những dải lụa xanh đưa bước người cáp ấp nô nức, tưng bừng ra chợ Tết. Tất cả những hình ảnh đó hiện lên bừng sáng, rực rỡ ánh mặt trời bởi nghệ thuật kết hợp từ ngữ hài hòa, không kém phần đặc sắc.
Qua bức tranh thiên nhiên choáng ngợp, hình ảnh con người nổi bật với tinh thần tươi mới, niềm vui, niềm hạnh phúc chào đón Xuân sang:
Họ vui vẻ kéo hàng trên cỏ biếc
Những thằng cu áo đỏ chạy lon xon
Vài cụ già chống gậy bước lom khom
Cô yếm thăm che môi cười lặng lẽ
Thằng em bé nép đầu bên yếm mẹ
Hai người thôn gánh lợn chạy đi đầu
Con bò vàng ngộ nghĩnh đuổi theo sau.
Chợ Xuân náo nhiệt, mỗi người một vẻ nhưng lại hòa quyện đến lạ thường. Những dòng người nối hàng dài trên đồng cỏ xanh biếc, những bước chân “lon xon” của cậu bé áo đỏ là tâm trạng háo hức, vui mừng tíu tít chảy hội Xuân. Cụ già chống gậy “lom khom” hay sự e thẹn của cô yếm thắm với nụ cười duyên dáng, em bé nép đầu bên yếm mẹ vì bỡ ngỡ, e ngại lần đầu được đi chợ Xuân. Tất cả điều đó góp phần cho bức trnah màu Xuân thêm sinh động. Tăng thêm phần dí dỏm, ngộ nghĩnh là hai hình ảnh người gánh lợn chạy đi đầu và chú bò vàng đuổi theo sau. Ta cảm nhận được nhà thơ dường như cũng đang nở nụ cười trước khung cảnh ngày Xuân tưng bừng, nhộn nhịp. Cảnh vật đen sen con người khiến không khí chợ Tết quê hương vô cùng rực rỡ.
Bài thơ “Chợ Tết” của Đoàn Văn Cừ khắc họa thành công bức tranh dân gian đầy thơ mộng, bình dị của chợ Xuân làng quê. Qua đó cũng thể hiện cuộc sống bình yên, tâm hồn tươi mới của con người giữa bộn bề tấp nập. Đồng thời, tô đậm bản sắc văn hóa đẹp đẽ của dân tộc, khát khao được hòa mình vào nét đẹp truyền thống mà đã bị phai nhạt dần bởi nhịp sống hiện đại.