Vuêts một bản báo cáo về tính quy phạm và phá vỡ quy phạm trong chùm thơ thu của nhà văn Nguyễn Khuyến

Báo cáo về tính quy phạm và phá vỡ quy phạm trong chùm thơ thu của nhà văn Nguyễn Khuyến

1. Tính quy phạm và phá vỡ quy phạm trong bài thơ “Câu cá mùa thu”:

-Tính quy phạm
+Thi đề: đề tài mùa thu (Đề tài cổ)
+ Thi liệu: Sử dụng hình ảnh thơ quen thuộc thường thấy trong thơ cổ (Trời thu, nước thu, lá thu)
+ Bút pháp: Lấy động tả tĩnh
+ Thể loại: Thất ngôn bát cú luật Đường
=> Tạo ấn tượng về bức tranh màu thu thanh vắng, quạch hiu, dương như chỉ có thi nhân trong vai người câu cá lắng mình vào cõi suy tư

-Sự sáng tạo trong tính quy phạm:
+ Hình ảnh: Ao thu, thuyền câu, ngõ trúc...
+ Từ ngữ: Sử dụng từ láy vừa tạo hình vừa gợi cảm: Lạnh lẽo, tẻo teo, lơ lửng... kết hợp với những từ chỉ mức độ: Hơi gợn tí, khẽ đưa vèo, xanh ngắt, vắng teo...
+ Vần eo gợi cảm  giác thu nhỏ về diện tích
+ Sự hoà phối màu sắc: Màu xanh của nước, trời, ngõ trúc, màu vàng của lá rất dân dã, mang đậm hồn quê
==> Tạo nên bức tranh thu tiêu biểu cho vùng đồng bằng Bắc Bộ.

2. Tính quy phạm và phá vỡ quy phạm trong bài thơ Thu ẩm (Uống rượu mùa thu):

- Tính quy phạm:

+ Thi đề: đề tài mùa .

+ Thi liệu: Bài thơ cho thấy dáng thu, hồn thu của làng quê đồng bằng Bắc Bộ; đồng thời thể hiện tâm trạng băn khoăn, u uất của nhà thơ trước tình cảnh đau thương của đất nước.

+ Bút pháp: bút pháp hiện thực quen thuộc.

+ Thể loại: thất ngôn bát cú Đường luật, niêm luật rất chỉnh nhưng vẫn dung dị, tự nhiên.

=> dáng thu, hồn thu của làng quê đồng bằng Bắc Bộ; đồng thời thể hiện tâm trạng băn khoăn, u uất của nhà thơ trước tình cảnh đau thương của đất nước.

-Sự sáng tạo trong tính quy phạm:

+ Hình ảnh: đom đóm, Ba gian nhà cỏ , Bóng trăng , bản thân nhà thơ ,..

+ Từ ngữ: từ láy le te , lóng lánh , phất phơ , 

=> Tâm trạng u hoài của nhà thơ Nguyễn Khuyến thấm đượm vào cảnh vật, đồng điệu với dáng thu, hồn thu của làng cảnh quê hương. Nhà thơ buồn bã, day dứt khôn nguôi trước tình cảnh nô lệ của dân tộc, đất nước mà mình thì lực bất tòng tâm. Mượn rượu giấi sầu mà nỗi sầu càng thêm chồng chất.