Mạn thuật (Bài 6) Đường thông thưở gióng một cày, Sự thể bao nhiêu vẫn đã khuấy. Bả cái trúc hòng phân suối, Quét con am để chứa mây. Đìa tham nguyệt hiện chăng buống cả Rừng tiếc chim về ngại phát cây...

Câu 1. Thể thơ: Thất ngôn xen lục ngôn.

Cách gieo vần: vần chân: cày, khuất, mây, cây, này.

Câu 2. Các tín hiệu thẩm mĩ miêu tả cuộc sống chốn thôn quê của Nguyễn Trãi:

Ðường thông thuở chống một cày.

Trì tham nguyệt hiện chăng buông cá,
Rừng tiếc chim về ngại phát cây.

Câu 3. Nội dung chính: 

- Là một áng văn kiệt xuất về vẻ đẹp thiên nhiên và cuộc sống nơi thôn quê. 

- Phản ánh tâm hồn cao thượng và lý tưởng của nhà thơ, không ham công danh lợi lộc, không quan tâm đến sự khen chê của thiên hạ, chỉ yêu thiên nhiên và quê hương.

Câu 4. “Đìa tham nguyệt hiện chăng buông cá” nghĩa là sử dụng hình ảnh quen thuộc của trăng, cá để thể hiện cách sống hòa hợp với thiên nhiên và cây cỏ.

Câu 5. "Bả cái trúc hòng phân suối, 

Quét con am để chứa mây."

→ Đặc sắc:

+ Tác giả thể hiện niềm vui của mình.

+ Sử dụng trúc để phân suối và quét am để chứa mây.

+ Cuộc sống đơn giản, nhưng lại mang đến niềm vui riêng của nhà thơ.

Câu 6. 

Nguyễn Trãi là nhà chính trị tài ba, đồng thời ông là một nhà thơ có tấm lòng yêu nước thương dân vô bờ. Ông để lại nhiều tác phẩm cho đời, trong đó chúng ta không thể không nhắc đến bài thơ “Mạn thuật 6”. Bài thơ chính là một áng văn kiệt xuất về vẻ đẹp thiên nhiên và cuộc sống nơi thôn quê. Hai câu thơ đầu: “Ðường thông thuở chống một cày, Sự thế bao nhiêu vẫn đã khuây”. thể hiện nỗi trần tình của tác giả về con đường phía trước, thế sự mà ông đã trải qua. Con đường phía trước vô cùng rộng lớn với việc cày cuốc, làm vườn ruộng. Việc thế sự giờ đây cũng chỉ là thứ để nhà thơ giải khuây mà thôi. Câu thơ lục ngôn với cách ngắt nhịp 2/2/2 tạo ra sự phá cách. Hai câu thực cho thấy những thú vui của nhà thơ, lấy cây trúc để phân suối, quét con am để chứa mây. Cuộc sống giản dị, với thú vui khác người. Hai câu luận sử dụng phép đối trì, rừng; thẳm, tuyết; nguyệt hiện, chim về; chăng buông cá, ngại phát cây có tác dụng tô đậm vẻ đẹp của thiên nhiên, nơi có nguyệt in bóng nước; chim về làm tổ. Ngoài ra, nghệ thuật đối còn thể hiện tình yêu thiên nhiên của Nguyễn Trãi. Nguyễn Trãi nâng niu, trân quý thiên nhiên, vì sợ làm động ánh trăng trên mặt nước mà không nỡ thả cá; sợ chim không về làm tổ mà chẳng phát cây. Các hình ảnh quen thuộc trăng, cá, rừng, chim, cây thể hiện lối sống chan hòa với thiên nhiên, cỏ cây, dù cho tiên bụt có hỏi thì ta cũng vui với thú vui của riêng mình. “Thú” mà Nguyễn Trãi khẳng định trong câu thơ cuối là “thú” nhàn – trở về với cuộc sống và công việc của người thôn quê; đó còn là thú vui đắm mình giữa thiên nhiên, tận hưởng vẻ đẹp thiên nhiên, coi thiên nhiên là bầu bạn để thưởng ngoạn làm giàu cảm xúc, di dưỡng tinh thần. Qua đó cho ta thấy được vẻ đẹp trong lối sống mà nhà thơ lựa chọn là vẻ đẹp của lối sống thanh cao, giản dị, yêu thiên nhiên, tránh xa danh lợi. Ngôn ngữ thơ Nôm bình dị, hình ảnh gợi cảm, giàu màu sắc, nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đặc sắc làm nổi bật lên sự thảnh thơi, thong dong tự tại, hòa hợp với thiên nhiên của tác giả.