cấu trúc dàn bài phân tích vẻ đẹp ngôn từ của một bài thơ

1. Mở đoạn:

- Giới thiệu tác giả Hồ Xuân Hương và tác phẩm Tự Tình II.
- Giới thiệu vẻ đẹp của ngôn ngữ nghệ thuật trong bài Tự tình II.

2. Thân đoạn:

a. Trình bày khái quát về tác giả, tác phẩm:
- Hồ Xuân Hương được mệnh danh là "Bà chúa thơ Nôm". Thơ của bà là tiếng nói đòi quyền hạnh phúc của người phụ nữ trong xã hội phong kiến xưa.
- Bài thơ Tự Tình II có đề tài viết về người phụ nữ, là một trong ba bài thơ cùng tên của Hồ Xuân Hương, thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật

b. Nhà thơ đã sử dụng từ ngữ giàu sức gợi cùng thủ pháp nghệ thuật đối lập để thể hiện nỗi đau, sự cô đơn bẽ bàng của nhân vật trữ tình:
- Đêm khuya được gợi lên với âm thanh gấp gáp của tiếng "trống canh dồn" "văng vẳng" từ xa vọng lại khiến cho con người càng cảm thấy buồn và cô đơn.
- Đối lập với đêm khuya vội vàng, gấp gáp ấy là "cái hồng nhan" gợi sự bé nhỏ, rẻ rúng của thân phận nhân vật trữ tình.

c. Nghệ thuật sử dụng các cặp từ trái nghĩa, đối thanh nghịch ý của tác giả để diễn tả tâm trạng cô đơn, tuyệt vọng trong mối nhân duyên vẫn còn dang dở:
- Nhà thơ mượn rượu để giải sầu nhưng "say lại tỉnh" nên càng cảm nhận được nỗi đau thân phận hơn.
- Tuổi xuân của người phụ nữ đã dần trôi đi nhưng nhân duyên vẫn còn dang dở, vẫn còn "khuyết chưa tròn".

d. Nghệ thuật sử dụng từ ngữ táo bạo và phép đảo ngữ để thể hiện sự phẫn uất của thân phận của tâm trạng nhân vật trữ tình:
- Thiên nhiên kì lạ, phi thường với các động từ mạnh "xiên ngang", "đâm toạc" phù hợp với cá tính mạnh mẽ của Hồ Xuân Hương, muốn tìm mọi cách để vượt lên số phận.
- Phép đảo ngữ ở hai câu luận cho thấy sự phẫn uất của thân phận rêu đá, đây cũng là sự phẫn uất của chính tác giả.

e. Nghệ thuật tăng tiến, điệp từ thể hiện tâm trạng chán trường của tác giả và khao khát được hạnh phúc đến cháy bỏng:
- Điệp từ "xuân", "lại" cho thấy sự trở lại của mùa xuân đồng nghĩa với sự ra đi của tuổi xuân.
- Nhà thơ sử dụng nghệ thuật tăng tiến để diễn tả một cuộc tình mỏng manh, chóng vánh.

f. Đánh giá:
- Bài thơ là tiếng nói đau buồn, phẫn uất của nhà thơ trước duyên phận bất hạnh, muốn vươn lên nhưng vẫn rơi vào bi kịch của xã hội.
- Bài thơ ngắn gọn nhưng thể hiện rõ tài năng của tác giả với ngôn từ hết sức đời thường, phong phú cùng hàng loạt các biện pháp nghệ thuật như đối, đảo ngữ, ...

3. Kết đoạn:
- Khái quát lại vẻ đẹp của ngôn ngữ nghệ thuật trong bài "Tự tình II".