Sự thay đổi thái độ với hoạn thư của thuý kiều. Nhận xét nhân vật thuý kiều

Mọi hành động, từ ngôn ngữ của Thuý Kiều đều thể hiện sự mỉa mai, chế nhạo đối với Hoạn Thư. Dù chỉ là một cách xưng hô như ngày xưa khi làm Hoa Nô cho nhà họ Hoạn, nhưng nó khiến Hoạn Thư nhớ lại những ngày đau khổ Kiều trải qua, gieo cho nàng bao nhiêu tai ương. Cách này cũng là một cú đánh mạnh vào lòng tự ái của Hoạn Thư, con người đầy ghen ghét. Sự mỉa mai, đay nghiến của Kiều rõ ràng qua nhịp điệu thơ, nhấn mạnh từ ngữ như dễ có, dễ dàng, mấy tay, mấy mặt, mấy gan, đời xưa, đời này, càng cay nghiệt lắm, càng oan trái nhiều... Điều này phản ánh tính chất tàn độc, xảo trá của Hoạn Thư: Bề ngoài nhẹ nhàng, nụ cười, bên trong đầy âm mưu giết người như không dao. Giọng điệu này thể hiện quyết tâm trừng trị Hoạn Thư của Thuý Kiều: Kiến bò miệng chén chưa lâu, Mưu sâu cũng trả nghĩa sâu cho vừa. Ban đầu, Hoạn Thư có phần hỗn láo, nhưng bản chất khôn ngoan, tư duy sắc bén giúp nàng tự biện hộ. Những lời kêu ca của Hoạn Thư thực chất là để bảo vệ bản thân khỏi tội ác. Trước hết, Hoạn Thư tiết lộ tâm lý chung của phụ nữ: 'Tôi, một phụ nữ, thì đương nhiên phải ghen tuông. Điều này là bình thường.' Sự đối lập giữa Thuý Kiều và Hoạn Thư dường như được giảm bớt. Hoạn Thư khéo léo đưa Kiều vào khung cảnh chung của phụ nữ. Sau đó, Hoạn Thư tinh tế kể về lòng thương xót khi cho Kiều sao chép kinh ở Quan Âm Các, thậm chí không bắt giữ nàng khi nàng bỏ trốn khỏi nhà họ Hoạn. Ý của Hoạn Thư là nếu tôi có tội, thì cũng là do bản chất của phụ nữ, chồng chưa bao giờ dễ dàng chiều lòng ai.

      Trước những lời của Hoạn Thư, Kiều phải thừa nhận rằng ả khôn ngoan đến mức nói lời phải lòng. Hoạn Thư đưa Kiều vào thế khó xử: Tha ra là may mắn, nhưng làm cho người khác biết nàng là người nhỏ nhen. Dù đã nghiêm khắc răn đe Hoạn Thư, nhưng Kiều lại bất ngờ tha thứ: Nếu đã lòng nhân quá thì hãy truyền lệnh tha ngay. Hoạn Thư biết lỗi, đã xin lỗi, và Kiều cũng theo quan điểm dân gian là đánh kẻ chạy chứ không đánh người chạy lại. 

      Tuy nhiên, việc Hoạn Thư được tha thứ phần lớn là do lòng khoan dung và vị tha của Kiều. Thuý Kiều, từ đứa trẻ bị đối xử thậm tệ, đã trở thành người giữ công lý. Những dòng thơ phản ánh niềm khao khát và giấc mơ về công bằng và chính nghĩa sẽ chiến thắng cho nhân dân trong thời kỳ Nguyễn Du.