1.Tìm ẩn dụ hoặc hoán dụ có trong các câu sau a. Tay làm hàm nhai Tay quai miệng trễ b. Và chúng tôi một thứ quả trên đời Bảy mươi tuổi mẹ đợi chờ được hái c. Sen tàn cúc lại nở hoa Sầu dài ngày ngắn,...

a. Bằng lối nói ẩn dụ, người xưa dùng hai từ "bàn tay" để nói đến con người. "Tay làm hàm nhai" chỉ những người chăm chỉ làm việc, lao động thì sẽ có cái để ăn, được ấm no, đầy đủ. "Tay quai" là tay không làm việc, chỉ những người biếng nhác. "Tay quai miệng trễ tức những người lười biếng, không chịu làm việc thì sẽ chẳng có cái để ăn, sẽ đói khát, thiếu thốn. Qua lối nói rất giàu hình ảnh, ông cha muốn nhắc nhở chúng ta rằng: muốn có cuộc sống ấm no, đầy đủ thì phải chăm làm việc, lao động, không quản ngày đêm, khó nhọc.

b. BPTT: Hoàn dụ “quả” để chỉ “các con”.

c. Câu thơ đã cho sử dụng phép hoán dụ lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật.
- Sen là hoán dụ, lấy loài hoa đặc trưng để chỉ mùa (mùa hạ).
- Cúc là hoán dụ lấy loài hoa đặc trưng để chỉ mùa (mùa thu).
- Sầu dài ngày ngắn để chỉ hiện tượng đêm dài, ngày ngắn là mùa đông.
→ Hai câu thơ của Nguyễn Du đã diễn đạt được bốn mùa trong một năm. Mùa hạ đi qua mùa thu lại đến rồi mùa thu kết thúc, đông bước sang, đông tàn, xuân lại ngự trị.

d. 

* Biện pháp hoán dụ được sử dụng ở "Thôn Đoài", "Thôn Đông"

- Thôn Đoài: là nơi chàng trai ở, ý chỉ chàng trai

- Thôn Đông: là nơi cô gái ở, ý chỉ cô gái

→ Tác giả sử dụng biện pháp hoán dụ, là loại hoán dụ lấy vật chứa đựng (thôn Đoài, thôn Đông) để chỉ vật bị chứa đựng (chàng trai, cô gái) từ đó khéo léo bộc bạch tình cảm yêu thương, niềm mong nhớ dành cho cô gái bên thôn Đông.

* Biện pháp ẩn dụ, "cau, trầu" là chỉ người con trai và con gái. 

→ "Cau, trầu" thường đi đôi với nhau, nên ngụ ý ở đây là chàng trai và cô gái ấy rất yêu nhau, và muốn sánh đôi với nhau.

e. 

* Biện pháp ẩn dụ: 2 câu thơ đầu.

→ Tác giả dùng mặt trời để ví với Bác, vầng mặt trời trong lăng chính là trái tim của Bác, là lí tưởng của Bác mãi mãi tỏa sáng để soi đường chỉ lối cho cách mạng Việt Nam.

* Biện pháp hoán dụ: 2 câu thơ cuối:

→ Hình ảnh dòng người vào lăng viếng Bác được liên tưởng đến những đóa hoa thực sự kính dâng, ngợi ca Người.

→ Hình ảnh hoán dụ “bảy mươi chín mùa xuân” là bảy mươi chín năm trong cuộc đời của Bác. Hình ảnh “mùa xuân” là hình ảnh thơ đẹp và giàu sức biểu cảm nhằm tôn vinh một con người vĩ đại đã trở thành bất tử.

g. Biện pháp hoán dụ: giếng nước gốc đa

→ Thể hiện sâu sắc tình cảm của quê hương, của người hậu phương đối với người lính.

→ Cho thấy sự gắn bó yêu thương của người lính với quê nhà. Các anh ra đi đều để lại những tình cảm lưu luyến với quê. Giữa người chiến sĩ và quê hương anh có một mối giao cảm vô cùng sâu sắc

e. Biện pháp tu từ ẩn dụ: ánh điện cửa gương, gợi về cuộc sống nơi đô thị phồn hoa

→ Tác dụng: tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. Bày tỏ một niềm xót va vô cùng trươc những đổi thay của con người.