Phân tích nội dung và nghệ thuật của Mùa xuân trên biển của Huy Cận: Mưa xuân trên biển, thuyền yên chỗ, Tôm cá chắc đầy phiên chợ mai, Sắm tết, thuyền về dăm khóm đỗ; Đảo xa thâm thẩm vệt mưa dài. Th...

          Huy Cận viết bài thơ Mưa xuân trên biển tại vùng biển Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh vào năm 1958, một thời rất đẹp trên miền Bắc nước ta. Bài thơ tả cảnh một làng chài trong ngày mưa xuân. 

               Huy Cận là một nhà thơ tài năng với cái tôi vô cùng riêng biệt, không bị lẫn trộn với các nhà thơ cùng thời. khi nói về cấu tứ ta có thể hiểu rằng cấu  tứ là linh hồn, là cốt lõi chính của tác phẩm. Nhờ vào đó người đọc có một thế đứng, thế nhìn mới một vị trí để quan sát bao quát tác phẩm. Hình ảnh là những hình ảnh đẹp gần gũi được tác giả gửi gắm vào tác phẩm từ đó bộc lộ những suy tư cảm xúc sâu lắng, chân thực nhất giúp người đọc dễ dàng cảm nhận, thâm nhập vào thế giới nghệ thuật của tác phẩm. Con thuyền là nét chấm phá đặc sắc của nhà thơ, nó vừa mang ý nghĩa tượng trưng cho vẻ đẹp của cuộc sống vừa tái hiện lại cuộc sống của những người cư dân. Thông qua cấu tứ người đọc có thể dễ dàng cảm nhận, hòa nhịp cùng cung bậc cảm xúc vui tươi những ngày xuân mới. Huy Cận đã đặt hết tâm tư tình cảm của mình vào, mang đến những lời thơ chân thực nhất chạm đến tìm người đọc. Bên cạnh đó tác giả còn sử dụng các biện pháp nghệ thuật: so sánh, ẩn dụ,… để tạo nên nét đặc biệt cho tác phẩm.  Ba tiếng: “Lưa - thưa - mưa” vần với nhau gợi tả tiếng mưa xuân rơi nhè nhẹ, dìu dịu, bay bay trên một không gian rộng mờ ảo từ làng chài đến đảo xa, đến bến cảng, đến mọi phía chân trời…Con thuyền là hình ảnh trung tâm của bài thơ, của cảnh mưa xuân này. Có “Thuyền về dăm khóm đỗ” sau khi sắm tết về. Có “Thuyền yên chỗ”, cá đầy khoang sau khi ra khơi đánh cá trở về. Câu thơ: “Tôm cá chắc đầy phiên chợ mai” là một câu thơ hay, nét vẽ sâu và đằm. Đằng sau chữ “đầy” là cả một cuộc sống no đủ, yên vui. Mỗi con thuyền là một gia đình, một cảnh đời. Hình ảnh “Chiếc tàu chở đá về bến cảng - Khói lẫn màu mây tưởng đảo khơi” là một cảnh động, một nét vẽ khám phá, vừa hiện thực vừa mang ý nghĩa tượng trưng cho vẻ đẹp cuộc sống mới trong kiến thiết hoà bình. Khổ thơ cuối là khổ thơ hay nhất, đẹp nhất như một bức tranh xuân hội tụ bao niềm vui. Em bé “dỡn nước” dưới làn mưa xuân không chỉ ngây thơ, hồn nhiên mà còn tiêu biểu cho một thế hệ tương lai trên vùng biển. Cây buồm như được hồi sinh trong mưa xuân, trở nên “tươi tốt” lạ kỳ ! Từ chiếc cột buồm đi vào thơ đã trở thành “cây buồm” - một sinh thể hiện diện. Thật kỳ thú ! Một cách nói rất thơ ngợi ca cuộc sống mới đâm chồi nảy lộc, đơm hoa kết trái. Hạnh phúc đã đến với mọi con thuyền, mọi gia đình, mọi nhà trên một miền duyên hải bao la.

       Biển đã hết phong ba, nay trở lại “biển bằng”, một hình ảnh ẩn dụ để ca ngợi cuộc sống bình yên, thanh bình. Xưa kia “bát cơm chan đầy nước mắt” thì nay bà con dân chài như được sống trong mơ “Cơm giữa ngày mưa gạo trắng thơm”. Bát cơm hương vị ngào ngạt ấy chắc là “có vị phù sa”, ... “có hương sen thơm”, “có lời mẹ hát”,... như chú bé Trần Đăng Khoa đã nói thuở nào. Bát cơm “gạo trắng thơm” của người dân chài trong những ngày mưa xuân đã mang nặng tình đời trong xã hội mới tốt đẹp. Thơ hay vì hồn thơ đậm đà, hồn hậu. Vì hình tượng và cảm xúc dồi dào, vì giàu chất suy tưởng. Nhiều người rất thích khổ thơ này:

“Em bé thuyền ai ra dỡn nước
Mưa xuân tươi tốt cả cây buồm
Biển bằng không có dòng xuôi ngược
Cơm giữa ngày mưa gạo trắng thơm”.

         Một giọng thơ êm ái, ấm áp, hài hoà. Con thuyền, cây buồm, đảo xa, em bé, làn mưa xuân, bữa cơm ngày mưa... bấy nhiêu chi tiết nghệ thuật là bấy nhiêu nét vẽ khám phá, đầy sáng tạo, chứa chan thi vị đã gợi tả vẻ đẹp đất nước thanh bình, một cuộc sống ấm no, hạnh phúc đang nở hoa trong lòng nhân dân ta. Vẻ đẹp ấm áp của biển trong ngày mưa xuân cũng là niềm vui, là bài thơ cuộc đời. “Mưa xuân trên biển” là một bài thơ xuân tuyệt bút.