Kể tên các nhân tố ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của sinh vật. Trong các nhân tố ảnh hưởng đến sự sinh trưởng và phát triển của sinh vật , nhân tố nào là quan trọng nhất ? Tại sao ?

  * Nhân tố bên trong :

   - Hoocmôn là nhân tố bên trong ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật.

   - Ở động vật có xương sống, có 4 loại hoocmôn ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển, đó là :

     + Hoocmôn sinh trưởng (GH) do tuyến yên tiết ra, có tác dụng kích thích phân chia tế bào làm tăng kích thước tế bào và kích thích sự phát triển của xương.

     + Hoocmôn tirôxin do tuyến giáp tiết ra, có tác dụng điều hoà quá trình chuyển hoá vật chất, kích thích sự sinh trưởng và phát triển bình thường của cơ thể. Riêng đối với lưỡng cư, tirôxin là nhân tố chủ đạo trong quá trình biến thái từ nòng nọc thành con trưởng thành.

     + Hoocmôn ơstrôgen (ở nữ) và hoocmôn testostêrôn (ở nam) do tuyến sinh dục tiết ra, có tác dụng tăng phát triển xương và kích thích phân hoá tế bào để hình thành các đặc điểm sinh dục phụ thứ cấp.

   - Ở động vật không xương sống như côn trùng, có 2 loại hoocmôn chủ yếu ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển, đó là :

     + Ecđixơn do tuyến trước ngực tiết ra, có tác dụng kích thích lột xác ở sâu bướm, kích thích sâu biến đổi thành nhộng và bướm.

     + Juvenin do thể allata tiết ra, có khả năng phối hợp với ecđixơn gây lột xác ở sâu bướm nhưng ức chế sâu biến đổi thành nhộng và bướm.

   * Nhân tố bên ngoài :

   - Có nhiều nhân tố môi trường ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của động vật và người. Điển hình là thức ăn, nhiệt độ, ánh sáng,… Trong số đó, thức ăn là nhân tố chi phối mạnh mẽ nhất.