29/03/2024
29/03/2024
Dăm bảy bài thơ, một ngòi bút không sở trường về thể loại trữ tình ấy chợt đi vào tâm thức chúng ta như dòng chảy xuôi của một con người – Đoàn Phú Tứ và dòng chảy ngược của mọi con người – chúng ta. Giống như Vũ Đình Liên, Ông đồ vẫn hiện hữu với nỗi buồn sâu thẳm, với bi kịch của một thời tàn tạ. Còn Đoàn Phú Tứ, ông cũng có làm thơ nhiều đâu, mà đọc thơ ông rồi, dẫu không hiểu vẫn biết rằng ông đang đứng đâu đó, lặng lẽ và kín đáo. Một Màu thời gian thâm trầm, sâu lắng đủ để ông trụ vững trong vô số những nhà thơ nổi tiếng. Mở đầu bài thơ bằng một làn hương nhè nhẹ, Đoàn Phú Tứ khiến tôi bất giác thấy băn khoăn. Băn khoăn không phải vì đoạn thơ khó hiểu, mà băn khoăn bởi cái mở đầu thanh thoát như thế lại khiến chúng ta phải suy tư. Đó là bởi vì một tâm tư đang đè nặng lên trang thơ, mà người viết nên nó lại là một con người kín đáo. Tất cả cũng chỉ vì ông rất kín đáo. Vỏn vẹn ba câu thơ vậy mà cảm xúc như biến chuyển trong ông. Câu đầu năm tiếng, câu sau chỉ còn lại ba tiếng, đến câu cuối chợt dài ra bảy tiếng. Nó tựa như những sóng âm lúc nào cũng thay đổi mỗi khi bản nhạc vang lên. Nhưng ở đây lại là “sóng tâm tư”. Sự trong sáng, nhẹ nhàng của một buổi sớm mai, cái lặng lẽ, kín đáo quanh quất đâu đó trong tiếng hát của chim. Năm chữ dài như tiếng chim vang vọng chợt phải ngưng đọng lại bởi làn gió xanh. Một câu thơ quá ngắn Trong gió xanh khiến ta nghĩ rằng: có một khoảng lặng. Tựa hồ như Đoàn Phú Tứ đang nghe bản hòa tấu của tiếng chim thanh thì bỗng dưng chợt lắng lại trong một miền suy tư xa xăm nào. Tiếng thanh, tiếng xanh thoang thoảng mùi hương của một cuộc đời bình yên, chấm phá một bức tranh thiên nhiên còn thiếu quá nhiều để gợi trong ta cái gì trống trải. Nhưng tại sao câu thơ lại có phần đột ngột, lại vương vấn một cái gì. Riêng tư. "Dìu vương hương ấm thoảng xuân tình". Ông dùng tới bảy chữ để phá vỡ cấu trúc ngắn gọn trên kia, dùng tới bảy chữ để mở đầu cho những sóng tâm tư đang trào dâng. Một sự biến chuyển bất ngờ hé mở một chữ tình. Chữ tình lắng đọng, gần mà xa. Âm điệu vương vấn, dìu dặt bởi những từ dìu, vương, thoảng. Chữ xuân, chữ ấm kéo vẻ xa xăm, dàn trải của câu thơ lại gần nhau hơn.Vì vậy câu thơ mang một tâm trạng nhớ nhung, bật lên một tiếng cười lặng lẽ. Đoàn Phú Tứ không cố làm cái điều nối kết đoạn thơ này với đoạn thơ kia. Nhưng chính điều đó đã tạo nên một cấu tứ riêng biệt cho bài thơ của ông, một điều tưởng như không thể. Trở về với những điều xa xăm. Nhìn vào bài thơ, có phải ta đang nhìn chính đôi mắt Đoàn Phú Tứ, một đôi mắt vẫn còn đầy ắp những ngày xưa. Có lẽ trong ông ngàn xưa kia nhiều quá chăng. "Ngàn xưa không lạnh nữa, Tần phi". Câu thơ vẫn dìu dặt như cái âm điệu mà nhà thơ đã tạo nên. Chữ tình trong ông đang chuyển động và lắng lại một cách cô đọng trong hai chữ Tần phi. Mựợn chuyện xưa để nói lòng mình, hay ông đang cố dùng lời nói để không nói gì cả. Dùng lời nói để làm cho tâm tư ông vẫn cứ còn mãi trong những nốt nhạc không vượt xa cung bậc của mình. Dù ở bất cứ đâu ông cũng đang thể hiện lòng mình với cái cách mà chúng ta nghĩ rằng chắc hẳn ông chẳng cần phải đắn đo. Chính lúc ấy hình như ông đắn đo hơn bất cứ khi nào. Chữ ngàn, chữ lạnh phủ lên câu thơ một cái gì đắng cay. Nó kéo ông về với một quá khứ rất xa, cái quá khứ mà ông thấy được màu thời gian. Nói về người yêu, mà hình như ông chỉ dùng những gam lạnh và cô đơn. Và có chăng chính chúng ta tìm thấy những tia sáng ấm áp nào đó của chữ tình le lói trong một bức tranh có chiều sâu triết lý. "Ta lặng dâng nàng
/Trời mây phảng phất nhuốm thời gian". Một âm hưởng dìu dặt nào đó khiến chúng ta có cái cảm tưởng dường như không thể tìm được một giọng đọc phù hợp với thơ của ông. Cũng phải, hình như chữ tâm và chữ thần trong ông hòa quyện một cách tự nhiên đến độ hơi thơ kia có chăng là hơi thở của thời gian. Có chăng chỉ với một chữ lặng trong Ta lặng dâng nàng cũng khiến tôi thấy tâm ông đã thật sự đi vào một cõi bình yên. Chữ lặng nối tiếp chữ dâng hiện lên một vẻ đẹp nặng trĩu, sang trọng và kín đáo. Một Đoàn Phú Tứ chợt ẩn hiện đâu đó trong tâm thức, một con người chợt trỗi dậy đâu đó giữa những màu sắc vô hình. Tôi dùng chữ vô hình cho danh từ màu sắc bởi câu thơ bảy chữ của khổ này lại kéo tôi về với cái vẻ gì đó dài dằng dặc. Những câu thơ ngũ ngôn thường khiến chúng ta cảm thấy nó quá ngắn nhưng chính điều đó đã tạo thành bi kịch. Màu thời gian không xanh và Hương thời gian không nồng là những nốt trầm lặng lẽ, chỉ hơi buồn. Còn Màu thời gian tím ngát và Hương thời gian thanh thanh tưởng như những nốt nhạc tinh khiết nhưng niềm vui do những chữ này tạo nên lại ngắn đến nỗi chúng ta thấy có một sự hụt hẫng. Vì cái mà ông muốn nói không đơn thuần là màu và hương thời gian mà là màu của cuộc sống và hương của những nét vẽ kì diệu hiện lên giữa cuộc sống bộn bề. Trong ông sự lạc quan và bi quan không có ranh giới. Triết lí mà ông gửi gắm mấy ai hiểu được. Nó chỉ càng làm cho vẻ đẹp tuyệt diệu của tình yêu trong ông ngày càng xa vời vợi, để nhường chỗ cho một tình yêu lấp lánh hương sắc của thời gian. Đấy là một buổi chiều hoàng hôn màu thời gian tím ngát trải lên dòng sông lặng lờ của con người Đoàn Phú Tứ, là hương thơm thanh thoát của tia nắng rọi xuống vẻ bình thản của những cành cây vô tri ngả mình trong tiếng thời gian vang vọng. Lúc đầu đọc bài thơ, tôi cứ ngỡ hình như bài thơ nói gì đó về thiên nhiên. Lúc bắt gặp màu thời gian, tôi lại ngỡ bài thơ muốn giấu một ẩn ý khác lạ gì đó liên quan đến triết học. Và lúc bắt gặp cái vẻ đìu hiu, cổ cổ của những câu bảy chữ, tôi chợt nhìn ra một tình yêu. Chìa khóa bài thơ không nằm trong sự tò mò, mà nằm trong sự cảm nhận và liên tưởng vô hồi. Tất cả đọng lại: Đoàn Phú Tứ – MÀU THỜI GIAN – Tình yêu kín đáo. Cái đọng lại sâu sắc trong tôi có lẽ là một giọng điệu thơ hoàn toàn mới. Hình như cũng chưa hẳn là vậy. Bởi Đoàn Phú Tứ đâu có làm thơ lạ, nhưng sự kết hợp tài tình của ông đã phủ trùm lên bài thơ một điều gì huyền hoặc, khó hiểu. Mà chỉ cần một chút suy tư, một chút tĩnh trong tâm hồn là có thể nhìn thấy một tình yêu mang tên Đoàn Phú Tứ. Đoàn Phú Tứ – Một buổi chiều…
Nếu bạn muốn hỏi bài tập
Các câu hỏi của bạn luôn được giải đáp dưới 10 phút
CÂU HỎI LIÊN QUAN
13/06/2025
Top thành viên trả lời