Câu 2. (12,0 điểm) Có ý kiến cho rằng: Thơ là ý rộng, tình sâu trong lời hay, tiếng đẹp. Phân tích bài thơ sau để làm sáng tỏ ý kiến trên. ÁO CŨ (Lưu Quang Vũ) Áo cũ rồi, mỗi ngày thêm ngắn Chỉ đứt...

Bài làm

    Chắt lọc từ cuộc sống biết bao sự kiện, bao tâm trạng, bao thay đổi để có một cái gì của riêng tâm hồn mình các nhà thơ, nhà văn đã gửi gắm những nỗi niềm rất riêng từ những cái rất chung vào các tác phẩm văn học và cũng chính từ tâm hồn con người bước ra văn học để trở lại xây đắp cho tâm hồn con người biết bao tình cảm suy nghĩ mơ ước. Có ý kiến cho rằng “ Thơ là ý rộng, tình sâu trong lời hay, tiếng đẹp ”. và qua tác phẩm “ áo cũ” của Lưu Quang Vũ, nhận định này lại càng được sáng rõ

    Trước hết, ta phải cắt mảnh để hiểu rõ nhận định này. Đầu tiên, về “ thơ ”, thơ ca đã cùng chúng ta trải qua bao thời đại gian khổ, từ lâu đã trở thành món ăn tinh thần độc đáo trong nền văn hóa nhân loại. Hiểu một cách khái quát, thơ là hình thức sáng tác văn học phản ánh cuộc sống, thể hiện những tâm trạng, những xúc cảm của tác giả bằng ngôn ngữ hàm súc, giàu hình ảnh và nhất là có nhịp điệu. “Thơ là ý rộng, tình sâu”, có thể nói, thơ mở ra nhiều cánh cửa cho những cảm nhận và suy nghĩ, là cái chân thành, thật lòng sâu bên trong nội tâm. “ ý rộng”, “ tình sâu” là cái cốt yếu tạo nên giá trị văn chương, nó luôn thể hiện những rung cảm sâu sắc và tinh tế nơi sâu thẳm nhất trong trái tim thi sĩ. Những rung cảm ấy chính là linh hồn của thơ. Song, để vẻ đẹp của thơ bắt rễ vào lòng người đọc còn phải “nở hoa nơi từ ngữ”.  “lời hay tiếng đẹp” chính là những nốt nhạc, hòa tâm hồn người đọc cùng thơ ca lại làm một. Ngôn từ trong thơ còn là công cụ nghệ thuật mạnh mẽ giúp trái tim bạn đọc cảm nhận được những vần điệu, cảm xúc, tư tưởng và vẻ đẹp của cuộc sống. không phải ngẫu nhiên khi nói “ Thơ là ý rộng, tình sâu trong lời hay, tiếng đẹp ”. Ý kiến đã tóm gọn những giá trị cốt lõi, đưa ra cái nhìn toàn diện và chính xác về thơ phú, làm nổi bật lên ba vật liệu quan trọng để xây dựng nên nền văn hóa thơ ca: sự đa dạng trong nội dung, chiều sâu trong cảm xúc và sự tinh tế trong ngôn ngữ. câu nói khẳng định thơ là sự hòa quyện hoàn hảo giữa ý nghĩa phong phú, tình cảm sâu sắc và ngôn ngữ đẹp đẽ, cùng nhau tạo nên một tác phẩm nghệ thuật đầy sức sống và giá trị.

       Tiếng lòng sâu bên trong thâm tâm người thi sĩ chính là linh hồn của thơ ca, từ thời kỳ đầu của nền văn học nhân loại cho đến nay, đã luôn là phương tiện thể hiện sâu sắc tâm tư, tình cảm của con người. tiếng lòng ấy hình thành từ cuộc sống, hiện thực, từ những rung cảm đời đầu qua con mắt thâm tình nhân văn, bước vào tác phẩm một cách sống động, chân thực.  từ cách sống sâu sắc, cái ý cái tình trong mỗi bài thơ được nhà thơ chau chuốt, miệt mài, khéo léo gửi gắm vào đứa con tinh thần. là chất liệu để viết ra một tác phẩm chạm đến trái tim người đọc một cách thấm thía nhất, nó phải xuất phát từ cái thiện ý, những xúc cảm thật lòng sâu bên trong lớp vỏ ngôn ngữ. Đó “không chỉ là sự diễn đạt cá nhân mà còn là tiếng nói của toàn thể nhân loại.” ( T.S. Eliot ). Thơ có sức mạnh lan tỏa không tưởng, là phương tiện để tác giả bộc bạch tâm tư, suy nghĩ của bản thân, thơ không dừng lại ở một chủ đề, ngữ cảnh cụ thể mà còn bao quát khía cạnh, lĩnh vực trong đời sống để khi đọc, người đọc có thể tìm thấy hình ảnh của chính mình trong tác phẩm, cảm nhận được sự đồng điệu và chia sẻ những trải nghiệm giống nhau. Qua đó, cái “ ý rộng, tình sâu” trong thơ mới thấm nhuần bản chất nhân văn, là “ sự thấu hiểu và sẻ chia vượt lên trên lời nói.” (Toni Morrison), chạm đến từng cung bậc cảm xúc khép kín nhất của con người, phản ánh những nỗi đau, niềm vui và sự trăn trở trong tâm hồn. Cạnh đấy, ngôn từ của thơ cũng là yếu tố quan trọng trong việc nâng tầm giá trị thơ ca. Ngôn từ  trong thơ không chỉ là phương tiện truyền đạt ý nghĩa, mà còn là nhịp điệu, tạo ra cảm xúc và âm hưởng riêng, “là nơi trái tim có thể bay lên tự do, nơi những cảm xúc được biểu lộ mà không có rào cản nào." (Pablo Neruda). Những âm thanh đẹp và tinh tế ấy giúp cho tâm hồn bài thơ trở nên sống động. khơi gợi những liên tưởng trong lòng độc giả, tạo ra một không gian nghệ thuật rộng lớn, nơi mà mỗi người có thể tìm thấy ý nghĩa riêng, nơi những nhánh rễ nghệ của một cây cổ thụ thơ phú vươn sâu vào lòng đất tâm hồn, kết nối với những trải nghiệm và cảm xúc tinh tế nhất của con người. Những hình ảnh ẩn dụ, những âm điệu hòa quyện trong câu thơ tạo nên một không gian nghệ thuật đầy chất liệu sống động, “ biến những trải nghiệm cá nhân thành một thứ nghệ thuật có thể chạm đến tâm hồn của mọi người." (T.S. Eliot) giúp người đọc trải nghiệm và cảm nhận thế giới qua lăng kính cảm xúc riêng biệt. Điều này cho thấy sức mạnh của thơ trong việc kết nối con người với nhau, tạo ra sự đồng cảm và thấu hiểu. Thông qua thơ, chúng ta không chỉ hiểu hơn về bản thân mà còn kết nối với những trải nghiệm và cảm xúc của người khác, tạo nên sự đồng cảm và hiểu biết giữa mỗi cá nhân.

       Là một nhà viết kịch, nhà thơ, và nhà văn tài năng của văn học Việt Nam hiện đại, Lưu Quang Vũ (1948 - 1988) nổi tiếng với những tác phẩm sân khấu sâu sắc, thường đặt ra những câu hỏi về thân phận con người, khát vọng sống và những mối quan hệ trong xã hội. Người nghệ sĩ đa tài quê Đà Nẵng với ngòi bút đầy chất thơ, các vở kịch, truyện ngắn, thơ của Lưu Quang Vũ giàu tính hiện thực và nhân văn cũng như in đậm dấu ấn của từng giai đoạn trong cuộc sống của ông. Đến với thi phẩm “ Áo cũ ”, Lưu Quang Vũ đã khéo léo hiện thực hóa nhận định “ thơ là ý rộng tình sâu trong lời hay tiếng đẹp ”, khi những hình ảnh giản dị như chiếc áo cũ trở thành biểu tượng cho những kỷ niệm và cảm xúc chân thành, gợi mở những suy tư về thời gian và tình yêu. Tác phẩm được vang lên từ đáy lòng của cậu học trò Lưu Quang Vũ khi mới học lớp 9. Cái “ ý rộng, tình sâu” trong bài thơ được gói ghém cẩn thận trong “ lời hay tiếng đẹp ”, mang đến cho người đọc những nốt trầm của cuộc sống, gợi lên tình yêu cùng nỗi xót xa tình mẹ qua chiếc áo cũ.

      Từ những câu đầu của bài thơ, tác giả đã khéo léo giới thiệu chiếc áo cũ bình dị mà ý nghĩa, gửi gắm vào đấy những tình cảm đặc biệt chân thành.

Áo cũ rồi, mỗi ngày thêm ngắn

Chỉ đứt sờn màu bạc hai vai

Thương áo cũ như là thương kí ức

Đựng trong hồn cho mắt phải cay cay.

Thời gian qua đi, con ngày thêm lớn, sự phát triển của thể xác theo tháng năm khiến chiếc áo trở nên cũ kĩ, “ mỗi ngày thêm ngắn” với “ chỉ đứt sờn màu bạc hai vai ”. tác dụng của việc miêu tả không chỉ mang lại cảm giác quen thuộc mà còn gợi lên sự ấm áp, như một kỷ vật giữ lại hơi thở của thời gian. Manh áo ấy dường như không còn giá trị khi nó đã “ngắn”, “chỉ đứt”, “ sờn phai” và “bạc màu” nhưng tác giả lại ngân nên câu thơ “ Thương áo cũ như là thương kí ức ”. cách so sánh hình ảnh “thương áo cũ”-“ thương kí ức ” là cách khẳng định đặc biệt của ông. Những vết cũ sờn trên áo là chứng tích của một hành trình sống đầy ý nghĩa. Chiếc áo cũ trở thành biểu tượng cho những kỷ niệm, những tháng ngày đã qua, để thể hiện nỗi nhớ quê hương và những ký ức ngọt ngào. Nó không chỉ đơn thuần là một món đồ mà còn là sợi dây kết nối giữa tác giả và những kỷ niệm xa xưa. Điều này thể hiện quan niệm rằng mọi thứ đều thay đổi, nhưng những ký ức vẫn mãi tồn tại, trở thành phần không thể thiếu trong tâm hồn mỗi người. Từng mảnh kí ức thấm đượm trong tâm trí thi sĩ, khéo léo lồng ghép tình yêu vào từng câu chữ, trở thành dấu vết đậm đà không thể xóa nhòa, làm nổi bật cảm xúc của một người con luôn hướng về nguồn cội, đặt nặng trong tâm hồn “ cho mắt phải cay cay ”. Một câu thơ là một mảnh kí ức, tác giả đã biến một vật bình thường thành biểu tượng cho những giá trị tinh thần cao cả.

      Khi đi sâu vào những ký ức gắn liền với chiếc áo, nhịp thơ chợt chững lại, khi trước mắt ta là sự thật của đời thường: Mẹ đang dần già đi theo năm tháng, gợi nên những xúc cảm mãnh liệt trong thâm tâm thi nhân.

Mẹ vá áo mới biết con chóng lớn

Mẹ không còn nhìn rõ chỉ để xâu kim

Áo con có đường khâu tay mẹ vá

Thương mẹ nhiều con càng yêu áo thêm.

Áo đã ở với con qua mùa qua tháng

Cũ rồi con vẫn quý vẫn thương

Con chẳng nỡ mỗi lần thay áo mới

Áo dài hơn thấy mẹ cũng già hơn

“ Mẹ vá áo mới biết con chóng lớn ”, con dần lớn lên theo dòng thời gian trôi, nhưng thời gian lại cho mẹ tuổi già, “ không còn nhìn rõ chỉ để xâu kim ”. chi tiết không chỉ miêu tả đơn thuần mà còn là biểu tượng cho sự hy sinh âm thầm, lặng lẽ và tình yêu bao la của mẹ dành cho con. chính những “đường khâu tay mẹ vá” trên mảnh vải kí ức ấy không ngừng nhắc nhở tác giả những vất vả, khổ cực của người mẹ già, để từ ấy lại thương mẹ nhiều thêm, biết trân trọng manh áo cũ mẹ vá. Đến với những câu thơ tiếp theo, độc giả như được bước vào nỗi lòng của tác giả, đọng lại những dòng cảm xúc cùng niềm trăn trở. Chiếc áo cũ kỹ ấy “đã ở với con qua mùa qua tháng”, đi cùng con qua những năm tháng trưởng thành, là manh vải chất chứa bao kỉ niệm thời ấu thơ bên mẹ, cho dù là đã “ đứt chỉ”,” sờn phai” nhưng tác giả “ vẫn quý vẫn thương”, trân trọng từng dấu ấn kí ức mà chiếc áo cũ mang lại. Điệp từ “vẫn” khiến câu thơ càng thêm sức nặng, nhấn mạnh tình cảm sâu sắc của người con với áo cũ, với mẹ. Đặc biệt, hai câu thơ cuối đoạn đã mở ra một cảm xúc vừa thương yêu vừa xót xa, khi người con nhận ra rằng thời gian đang dần trôi, để lại dấu ấn lên mẹ qua mỗi lần thay áo mới. Hành động “Con chẳng nỡ mỗi lần thay áo mới” không chỉ phản ánh sự lưu luyến với chiếc áo cũ khi con muốn níu giữ những năm tháng ngọt ngào bên mẹ thời ấu thơ, mà còn thể hiện sự gắn bó, lòng tri ân với mẹ, đồng thời cũng xót xa khi chứng kiến dòng chảy thời gian khắc nghiệt đã lấy đi tuổi trẻ của người đã nuôi nấng mình khôn lớn. Chiếc áo cũ không đơn thuần là vật dụng, mà là kỷ vật, là dấu ấn của những hi sinh, của tình yêu, của sự tận tâm mẹ đã dành trọn cho con. Mỗi đường kim, mũi chỉ của chiếc áo là cả tấm lòng của mẹ, sự kiên nhẫn và chăm chút không ngừng nghỉ, ngay cả khi mắt mẹ đã mờ và đôi tay dần run. Không gì bằng tấm áo cũ nơi tình thương yêu của mẹ chất đầy, con có thể mua cho mình những tấm áo mới, nhưng mỗi lần thay áo, lại là một lần mẹ già đi. “Áo dài hơn thấy mẹ cũng già hơn”, hình ảnh "áo dài hơn" gợi tả sự trưởng thành, lớn lên của người con. Cùng với đó, hình ảnh “thấy mẹ cũng già hơn” chứa đựng sự thật nhói lòng, như một lời nhắc rằng thời gian đang trôi và mẹ cũng đang già đi. Con lớn lên với mỗi chiếc áo dài hơn, cũng là lúc nhìn thấy bóng hình mẹ mờ nhạt dần, hao mòn đi theo từng mùa tháng. Đây là sự tương phản đậm tính nghệ thuật giữa sự trưởng thành và tuổi tác, là sự cảm nhận tinh tế của người con, không chỉ về sự thay đổi của chính mình mà còn là về sự hy sinh lặng thầm của mẹ, người đã dành cả thanh xuân và sức lực để chăm sóc con khôn lớn. Thời gian như lặng lẽ trôi qua qua từng đường kim mũi chỉ, từng mùa đông, mùa hè, như một quy luật vô hình, cứ thế để lại dấu vết lên dáng hình của mẹ. Hình ảnh này gợi lên trong lòng người đọc nỗi thắt lòng, như trong bài thơ "Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa" của Nguyễn Duy, nơi ông cũng từng viết: "Mẹ ta tro bụi phiêu du, mẹ ta tần tảo trời mưa trời nắng.” Sự gắn bó của mẹ với con không chỉ là những chăm sóc thường ngày mà còn là sự hy sinh thầm lặng, hết lòng vì con cái. Cả hai chi tiết đều thể hiện một nỗi niềm biết ơn và sự quý trọng với người mẹ đã dành trọn đời chăm sóc, hy sinh mà không đòi hỏi đền đáp.

         Và với những câu thơ cuối cùng, tiếng lòng của thi sĩ được ngân vang lên sống động, gửi đến bạn đọc những bài học nhân văn thấm thía.

Hãy biết thương lấy những manh áo cũ

Để càng thương lấy mẹ của ta

Hãy biết thương những gì đã cùng ta sống

Những gì trong năm tháng trôi qua...

Lời kêu gọi “ Hãy biết thương lấy” là lời nhắc nhở nhẹ nhàng, khôn khéo nhưng cũng đầy sức nặng với người đọc. “ những manh áo cũ” ở đây không đơn thuần là những tấm áo đã qua sử dụng mà còn là những mảnh kí ức, những biểu tượng cho kỷ niệm, những dấu ấn của sự tần tảo và hy sinh của mẹ để từ đó “ càng thương lấy mẹ của ta ”. cuối cùng là 2 câu thơ cuối tạo nên một thông điệp sâu sắc hơn về thời gian và những giá trị đã trở thành một phần cuộc sống của mỗi người. “những gì đã cùng ta sống” không chỉ là giá trị vật chất mà còn là kỷ niệm và những trải nghiệm đã định hình nên con người ta. “những gì năm tháng trôi qua” như một dòng sông, cuốn trôi hết những kỉ niệm và kí ức đẹp, nhưng chúng ta vẫn có thể sống trọn vẹn với những gì đã có, hãy biết trân trọng và yêu thương những điều ấy. Khổ thơ như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng nhưng đầy tha thiết về việc trân trọng những giá trị tưởng chừng giản đơn nhưng lại vô cùng sâu sắc trong cuộc sống. qua những câu thơ khéo léo đầy hình ảnh, tình ý của tác giả được bộc lộ rõ nét, để lại trong tâm khảm người đọc những bài học quý giá.

     Từ tấm lòng hiếu thảo và xót xa về tình mẹ cũng như những thương nhớ về kí ức tuổi thơ, Lưu Quang Vũ thực sự đã tạo nên một kiệt tác tuyệt vời, thể hiện chủ đề tư tưởng về sự trân trọng những giá trị đã qua, những kỷ niệm thân thương từ quá khứ. “Chiếc áo cũ” không đơn thuần là “chiếc áo cũ” mà còn là kỉ vật chứng minh cho những ký ức, tình cảm chân thành, những khoảnh khắc từng gắn bó, thân thuộc, cũng là vật chứa đựng những tình yêu, tuổi trẻ, những trăn trở của mẹ qua năm tháng. Bài thơ thể hiện “ ý rộng, tình sâu” của tác giả qua tình cảm tha thiết, mãnh liệt của người con với mẹ, khơi gợi sự cảm thông và lòng biết ơn đối với quá khứ, những suy ngẫm sâu sắc về mẹ, về đời; đồng thời khắc khi vào thâm tâm người đọc bài học thấm thía, những gì đã cũ nhưng đong đầy tình cảm thì vẫn luôn đáng được trân trọng và giữ gìn. Qua đó, Lưu Quang Vũ muốn gửi gắm thông điệp về sự yêu thương, lưu giữ những giá trị tốt đẹp, dù nhỏ bé nhưng luôn có ý nghĩa sâu sắc trong dòng chảy của thời gian. Cùng chủ đề về tình mẫu tử và những hi sinh thầm lặng, tác phẩm "Một đời áo nâu" cũng nói lên sự bền bỉ, tần tảo của người mẹ. Trong tác phẩm, hình ảnh "áo nâu" là biểu tượng của đức hy sinh, sự cam chịu và tình yêu con vô bờ bến. Người mẹ với chiếc áo nâu đơn sơ, mộc mạc đã đi qua những năm tháng cơ cực để bảo bọc, nuôi dưỡng con cái. Tấm áo nâu ấy, như tấm áo cũ trong thơ Lưu Quang Vũ, không chỉ che chở con qua những mùa nắng mưa mà còn như lớp vỏ bao bọc, bảo vệ và truyền hơi ấm tình thương của mẹ. Cả hai tác phẩm đều nhắc nhở người con về giá trị của sự gắn bó, lòng biết ơn và ý thức về sự hữu hạn của thời gian bên mẹ. Những chiếc áo, dù cũ hay nâu, đều không chỉ là vật dụng mà còn là những chứng nhân của tình mẫu tử, của những kỷ niệm và dấu ấn tình cảm không thể thay thế trong lòng người con.

      Thi phẩm “Áo cũ” còn tinh tế hơn trong “lời hay, tiếng đẹp” để thể hiện sự điêu luyện của ngòi bút qua hình thức nghệ thuật đặc sắc.  Hình ảnh “áo cũ” xuất hiện xuyên suốt tác phẩm, không chỉ là một vật dụng gắn bó với con người trong cuộc sống hằng ngày mà còn là biểu tượng cho thời gian đã qua, gợi nhớ những kỷ niệm và cảm xúc thân thương. Tác giả đã khéo léo dùng hình ảnh giản dị này để gợi lên những hoài niệm, làm sống lại cả một miền ký ức, từ đó khơi dậy sự trân trọng quá khứ và những giá trị tinh thần. Ngôn ngữ trong Áo Cũ rất mộc mạc và gần gũi, nhưng lại có sức gợi cảm mạnh mẽ. Những ngôn từ, hình ảnh giàu sức biểu cảm, đa nghĩa và gần gũi như “ manh áo cũ”, “mẹ” hay “kí ức”, cùng với đấy là lời thơ mang đậm chất trữ tình, trầm lắng và sâu nặng, như một lời tâm sự từ đáy lòng, tất cả càng bộc lộ rõ hơn về tâm tư cùng nỗi trăn trở của thi sĩ. Cạnh đấy, việc sử dụng nhuần nhuyễn và kết hợp tinh tế các biện pháp tu từ so sánh “ thương áo cũ” – “thương kí ức”, đối hay điệp ngữ “vẫn”, đã thành công tăng giá trị thẩm mỹ của thơ ca, giúp hình ảnh hiện lên sống động, chân thực. Nhờ sự tinh tế trong việc sử dụng hình ảnh và ngôn ngữ, “Áo cũ” đã tạo ra một không gian thơ đầy hoài niệm, nơi mà mỗi câu chữ như vọng lại những âm vang của quá khứ. Tác phẩm khơi gợi trong lòng người đọc những suy tư về sự biến đổi của cuộc sống, về sự quý giá của những điều bình dị mà chúng ta thường lãng quên. Sự dung dị trong nghệ thuật nhưng sâu sắc trong ý nghĩa đã làm cho bài thơ trở thành một tác phẩm giàu sức sống, gợi cảm xúc lắng đọng và suy tư dài lâu.

      Bằng sự quan sát tinh tế, tài năng lựa chọn từ ngữ tài tình, “ý rộng, tình sâu” của Lưu Quang Vũ đã khơi gợi lên những cảm xúc đầy hoài niệm về quá khứ, để lại trong thâm tâm độc giả dấu ấn mạnh mẽ. Tác phẩm có sức mạnh làm lay động người đọc, khiến họ nhớ đến những kỷ niệm thân thương đã dần phai nhạt trong cuộc sống hiện đại, để họ nhìn lại chính mình, cảm nhận sâu sắc hơn về những điều giản dị quanh mình mà trước đây có thể đã bị xem nhẹ. Bài thơ không chỉ là một lời nhắc nhở về những giá trị cũ mà còn mở ra một không gian cảm xúc nơi người đọc có thể chạm đến những điều quý giá trong ký ức của riêng mình—những mối quan hệ chân thành, những khoảnh khắc ấm áp, những điều từng rất đỗi thân thuộc mà ta vô tình bỏ quên. Khi đọc, độc giả có thể nhận ra rằng dù thời gian có trôi qua, những giá trị và tình cảm chân thành vẫn mãi bền vững, hạnh phúc không chỉ nằm ở những thành tựu trước mắt mà còn trong việc giữ gìn những ký ức, tình cảm giản dị, những giá trị đẹp đẽ đã gắn bó với chúng ta trong suốt hành trình đời người. Bài thơ trở thành một lời nhắc nhở thầm lặng nhưng đầy sức nặng, giúp mỗi người cảm thấy được sưởi ấm và an ủi giữa dòng đời xô bồ, tìm về một góc nhỏ nơi tình yêu và ký ức vẫn còn mãi vẹn nguyên.

     Như vậy, nhận định “thơ là ý rộng, tình sâu trong lời hay tiếng đẹp” đã khẳng định đúng đắn bản chất tinh túy của thơ ca và sự phong phú của nó trong việc truyền tải cảm xúc và suy nghĩ của con người. Thơ là tiếng lòng, là những suy tư, trăn trở, và niềm khao khát mãnh liệt của tác giả được chắt lọc qua ngôn từ. Đằng sau những câu thơ ngắn gọn nhưng giàu ý nghĩa, ta thấy những tầng sâu của tư tưởng, những khoảng lặng tinh tế, những cảm xúc chân thật, được thể hiện qua ngôn ngữ trong trẻo, gợi cảm.. Với sự hòa quyện giữa “ý rộng” và “tình sâu”, được thể hiện qua “lời hay tiếng đẹp”, thơ ca không chỉ là một cách thể hiện bản thân, mà còn là cuộc đối thoại chân thành giữa tác giả và người đọc, giữa con người với chính cuộc đời. Nó giúp ta nhìn lại mình, hiểu sâu hơn về những cảm xúc của mình và trân trọng những giá trị tinh thần. Do đó, ý kiến này,  không chỉ đúng đắn mà còn thể hiện được cái hồn, cái giá trị vĩnh cửu của thơ ca trong việc tôn vinh và lưu giữ những gì đẹp nhất trong tâm hồn con người. Nhận định khép lại, đồng thời mở ra bài học triết lí cho cả thi sĩ cũng như bạn đọc của của mình. Mỗi nhà thơ cần viết thơ bằng cảm xúc nhưng đó phải là cảm xúc chân thật, bằng hơi thở của nhịp đập thời đại. Bên cạnh đó, nhà thơ cần lựa chọn ngôn từ phù hợp để biểu đạt chính xác cảm xúc của mình. Đối với bạn đọc, mỗi độc giả cần “đọc suy nghĩ bằng trái tim/ Và hãy đọc cảm xúc bằng lý trí”. Khi đọc một tác phẩm thơ, bạn đọc cần chiêm nghiệm, nghiền ngẫm để rồi nhận ra và tiếp thu những tư tưởng và thông điệp mà nhà thơ gói ghém vào. Tránh sự hời hợt trong quá trình đọc thơ. Có như vậy, nhà thơ và bạn đọc mới có thể gần nhau hơn.

       Thi phẩm “Áo cũ” đã gấp lại, vậy mà người đọc không “bỏ xuống được”, người đọc vẫn nghe “thì thầm mãi trong lòng, mắt không rời trang giấy” (Nguyễn Đình Thi) bởi những giá trị tuyệt mỹ nơi tác phẩm. Sự hiện diện của “Áo cũ” trong hiện thực cuộc sống, hòa mình vào tâm trí con người đã minh chứng rằng: “Những trang sách của những tâm sự riêng tư đã vượt qua khỏi câu chuyện của một người để trở thành câu chuyện của muôn người” (Huỳnh Như Phương)