Có ý kiến cho rằng: “Văn học xét đến cùng là câu chuyện của trải tìm". Em hiểu điều đó như thế nào? Hãy làm sáng tỏ bằng việc phân tích truyện ngắn dưới đây. HƯƠNG HOA HOÀNG LAN (Khuê Phan) Những chồi...

Văn học: là loại hình nghệ thuật dùng ngôn từ làm chất liệu để sáng tạo nên tác phẩm. Văn học nhận thức, phản ánh, khám phá đời sống theo quy luật của cái đẹp, nhằm thỏa mãn cho con người những tình cảm thẩm mĩ vô cùng phong phú. Văn học nhận thức, phản ánh, khám phá đời sống và thể hiện tư tưởng tình cảm bằng hình tượng nghệ thuật. Vì vậy, có ý kiến cho rằng “Văn học xét đến cùng là câu chuyện của trái tim”.

Trước hết, văn học là “câu chuyện của trái tim” người nghệ sĩ: Nhận xét muốn khẳng định, tác phẩm văn học xét cho đến cùng là những rung động, cảm xúc mãnh liệt của tác giả trước con người, trước cuộc sống, khiến tác giả phải nhấc bút và sáng tác nên tác phẩm đó. Văn học là “câu chuyện của trái tim” làm lay động người đọc: Đồng thời nhận định này cũng khẳng định, văn học sáng tạo ra phải lay thức trái tim người đọc, khiến người đọc rung động, hướng con người đến cái đích của chân – thiện – mĩ. Như vậy, một tác phẩm văn học vừa là sự lay động đến trái tim người sáng tác, vừa khiến người đọc hướng đến những giá trị nhân văn cao cả. 

Văn chương bao giờ cũng phải bắt nguồn từ cuộc sống. Tác phẩm văn học là tấm gương soi chiếu hiện thực cuộc sống nhưng phải qua lăng kính chủ quan của nhà văn. Chính vì vậy, hiện thực trong tác phẩm còn thực hơn hiện thực ngoài đời sống vì nó đã được nhào nặn qua bàn tay nghệ thuật của người nghệ sĩ, được thổi vào đó không chỉ hơi thở của thời đại mà cả sức sống tư tưởng và tâm hồn người viết. Mỗi tác phẩm ra đời đều là một thành quả nghệ thuật chứa đầy tâm huyết của nhà văn. Bởi đó là nơi để nhà văn gửi gắm những tình cảm sâu lắng nhất, những cảm xúc, khát vọng chân thành nhất, mãnh liệt nhất về con người và về cuộc đời. 

Dưới mỗi con chữ sáng tạo của nhà văn là biết bao xúc động, biết bao tình yêu cũng như nỗi đau đời trong tâm hồn nhạy cảm của người cầm bút. Bởi suy cho cùng, dù là viết về đề tài gì, nói về vấn đề gì, thì tác phẩm luôn thể hiện rõ quan điểm, thái độ của nhà văn trước cuộc sống. Bởi cái đích hướng tới của văn chương đâu chỉ dừng ở việc phản ánh hiện thực mà qua phản ánh hiện thực, nhà văn đều gửi những thông điệp về tư tưởng, những chuẩn mực về tình cảm, thẩm mỹ đối với xã hội và con người. – Khi thực hiện sứ mệnh sáng tạo của mình, nỗ lực tận hiến hết sức mình với khao khát cho ra đời những tác phẩm có giá trị, nhà văn không chỉ hướng tâm hồn con người đến chân, thiện, mỹ mà còn giúp con người đào luyện mình ngày càng hoàn thiện hơn, ngày càng nhân ái và tốt đẹp hơn. 

Một tác phẩm có giá trị hiện thực baọ giờ cũng giúp người ta nhận thức được tính quy luật của hiện thực và chân lý đời sống. Hay nói cách khác, văn học là cuốn sách giáo khoa của đời sống. Hơn thế nữa, văn học xét đến cùng là câu chuyện của trái tim. Chính cuốn sách ấy đã thể hiện một cách tinh tế và sắc sảo từng đổi thay, từng bước vận động của xã hội. Nó tựa như “chiếc chìa khoá vàng mở ra muôn cánh cửa bí ẩn, đưa con người tới ngưỡng cửa mới của sự hiểu biết thế giới xung quanh”. Văn học là câu trả lời đầy thẩm mĩ cho con người; thay đổi, cải thiện thế giới tinh thần của con người, nâng con người lên. 

Bên cạnh việc chuyển tải nội dung thẩm mĩ, tác phẩm nghệ thuật còn tác động đến nhận thức của con người, đánh thức những tình cảm, cảm xúc, bản năng của con người, khơi dậy sức sống và niềm tin yêu, hi vọng vào thế giới ấy. Trên hành trình kiếm tìm, vươn tới nghệ thuật, mỗi người nghệ sĩ lại tìm cho mình một định nghĩa, một chuẩn mực để đánh giá văn chương, nghệ thuật. Giá trị cao nhất của văn chương là vì con người: “Văn học là nhân học (M.Goorky). Thạch Lamcoi văn chương nghệ thuật là “một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà chúng ta có, để vừa tố cáo và thay đổi một thế giới giả dối và tàn ác, vừa làm cho lòng người trong sạch và phong phú thêm”. Còn Nam Cao lại cho rằng: “Một tác phẩm thật có giá trị, phải vượt lên bên trên tất cả các bờ cõi và giới hạn, phải là một tác phẩm chung cho cả loài người. Nó phải chứa đựng một cái gì lớn lao, mạnh mẽ, vừa đau đớn lại vừa phấn khởi. Nó ca tụng lòng thương, tình bác ái, sự công bình… Nó làm cho người gần người hơn.”  

Tất cả những quan điểm các nhà nghệ sĩ đã giúp cho chúng ta nhận ra văn học là một yêu cầu thiết yếu, một nhu cầu không thể thiếu của con. người. Ta tự hỏi con người sẽ sống như thế nào nếu mai kia chẳng còn văn chương? Có lẽ tâm hồn con người sẽ khô cằn, chai sạn lắm bởi văn chương cho ta được là CON NGƯỜI với hai chữ viết hoa, với đầy đủ những ý nghĩa cao đẹp. “Văn chương giữ cho con người mãi mãi là con người, không sa xuống thành con vật”. Văn chương nâng con người lớn dậy, thanh lọc tâm hồn con người. Bởi vậy, hành trình đến với văn chương là hành trình kiếm tìm, vươn tới. “Nghệ thuật là sự vươn tới, sự hướng về, sự níu giữ mãi mãi tính người cho con người”. Xét đến cùng, hành trình của một tác phẩm văn chương là hướng con người đến con đường chân - thiện - mĩ.

Câu chuyện “Hương hoa hoàng lan” của Khuê Phan được kể bằng giọng kể thủ thỉ, ấm áp về những ký ức tuổi thơ, những kỷ niệm đẹp và ngộ nghĩnh của tác giả. Câu chuyện rất gần gũi với tình huống quen thuộc mà chính bạn thường gặp trong cuộc sống hằng ngày là cuộc trò chuyện của hai bà cháu .

Câu chuyện nhỏ đã xuất phát từ trái tim đến trái tim, ẩn chứa một lời nhắn gửi, một “điều gì đó” bé nhỏ nhưng giản dị mà thiêng liêng về  tình yêu gia đình. Bạn cũng sẽ học được bài học về sự trân quý với những kỷ niệm của cha ông, dù đã qua nhưng vẫn luôn hiện hữu trong cuộc sống của cháu con hôm nay.

Bằng cách kể những câu chuyện thật trong đời sống một cách chậm rãi, gợi ra những chi tiết tưởng chừng nhỏ bé nhưng rất đắt giá, tác giả đã "gieo" vào tâm hồn bạn đọc những rung động sâu sắc. Đó là chi tiết những cánh hoa hoàng lan đã héo khô được nâng niu cất giữ. Và rồi, chính từ cách kể chuyện mộc mạc, giản dị ấy, cuốn sách “Hương hoa hoàng lan” mà nhà báo Phan Khuê viết tặng độc giả tuổi thơ, mỗi truyện ngắn đã tự biến thành một cơn gió thơm, chạm đến trái  bạn đọc.

Những tác phẩm văn học nào mang lại cho bạn đọc những xúc cảm xã hội tích cực sẽ đứng vững được trước sự sàng lọc khắc nghiệt của thời gian. Những cảm xúc tốt đẹp được hình thành nơi bạn đọc đều bắt nguồn từ sự phản ánh chân thực cuộc sống. Văn học xét đến cùng là câu chuyện của trái tim.